[massagewarsaw]

NIEWIDOMY MASAŻYSTA Nr 3 z 1994r., 151 KWARTALNIK

Kombinacja masażu
według prof. Schobertha

Metoda terapii wg prof. Schobertha znalazła szerokie za
stosowanie w leczeniu różnych
schorzeń, niezależnie od grupy
zawodowej i wieku pacjenta. Ma
ona bardzo duże zastosowanie w leczeniu
skutków urazów u sportowców.

Poszczególne elementy terapii
są znane, natomiast uszeregowane
w jedną całość stanowią novum
i noszą nazwę "kombinacji wg prof.
Schobertha". Jej poszczególne etapy
leczenia składają się z następujących
faz:

1. masaż klasyczny,

2. masaż pałeczkami japońskimi,

3. masaż próżniowy (ssawkami),

4. krioterapia (w tym przypadku
nacieranie lodem).

Profesor Schoberth zaprezentował
tę metodę pierwszy raz w 1978 r. i od tego czasu stała się ona niezwykle popularna. Mimo, iż jej
elementy nie są niczym nowym, to
połączone w jeden zabieg, dają nadspodziewanie
dobre efekty. Zabiegi
przeprowadzane są najczęściej po
stronie grzbietowej ciała. Bardzo
często przed rozpoczęciem terapii
wskazane jest dodatkowo zastosowanie
zabiegu cieplnego np.
fango.

I. Masaż klasyczny
Oprócz zabiegu jest to jednocześnie
diagnostyka; wyszukujemy palpacyjnie
wszystkie zmiany w tkance,
jak napięcia mięśniowe, miogelozy.

Będziemy mogli je później
opracować dokładniej pałeczkami.

II. Masaż pałeczkami
Inicjatorem tej formy masażu
w Niemczech był Erich Deuser
(1910-1993). Opracował on i opisał
metodę leczenia pałeczkami na
potrzeby terapii fizykalnej w swojej
książce pod tytułem "Das Japanische
Stabchen Massage" czyli "Masaż
pałeczkami japońskimi". Według
Deusera pałeczki japońskie powinny
być integralną częścią masażu
klasycznego ze względu na ich
specyfikę działania, głębsze oddziaływanie
na tkankę. Niestety, metoda
ta jest często niedoceniana, prawdopodobnie
dlatego, że wykonuje
się ten masaż nieprawidłowo i z tego
powodu staje się on bolesny. Wielu
lekarzy odradza tę metodę. Jeżeli
ktoś naprawdę posiadł umiejętność
pracy drewnianymi pałeczkami, to
użycie ich w czasie zabiegu może
być tylko zaletą. Odradza się więc
używanie pałeczek przez terapeutów,
którzy nie przeszli w tym kierunku
odpowiedniego przeszkolenia.

Aby lepiej zapoznać się z fizjologią
oddziaływania masażu pałeczkami,
należałoby sięgnąć do
pozycji Ebana Jamesa Zyriaxa
(1904-1985). Interesujące są jego
opracowania pod tytułem "Transver
Frektion" (frektion jest to głębokie,
powolne koliste rozcieranie). Technika
pracy pałeczkami polega na
tym, że trzymane są one swobodnie
w ręku, poduszka kciuka znajduje
się na oliwce pałeczki, każda próba
sztywnego, mocnego trzymania pałeczki
ukarana jest bólem w ręce.

Zwiększoną intensywność działania
pałeczki możemy osiągnąć następującymi
sposobami:

a) większy ucisk na oliwkę,
b) obciążenie drugą ręką,
c) strome ułożenie pałeczki (płaski ucisk, mniejszy bodziec), d) przesuwanie pałeczki w głąb.

Ogólną zasadą jest spokojne i powolne
wykonywanie zabiegu.

Wszystkie szybkie, gwałtowne ruchy
powodują wzmożone napięcia,
uniemożliwiają wyszukanie i dobre
opracowanie zmian, czyli prawidłowe
wykonanie zabiegu.

Technika wykonywania masażu
pałeczkami: pałeczkę należy prowadzić
poprzecznie, pionowo lub
wzdłuż w stosunku do włókien mięśniowych,
ścięgien lub więzadeł.

Długość wykonywanych ciągnięć
czyli kres zależny jest od topografii,
wskazań i bolesności. Intensywność
wzrasta w czasie zabiegu,
a ilość użytego środka poślizgowego
(np. oleju do masażu) zależy od
rodzaju skóry, owłosienia (niekiedy
konieczne jest ogolenie skóry). Masaż
ten wykonuje się po stronie
grzbietowej. Czas zabiegu jest określony,
a miejsce zabiegu dokładnie
wyznaczone.

III. Masaż próżniowy - użycie
ssawek

Jest prawie nie do uwierzenia, jak
duże możliwości daje zastosowanie
ssawek, czyli masażu próżniowego.

W czasie wykonywania masażu klasycznego
i pałeczkami wywieraliśmy
na tkankę wpływ mechaniczny
w postaci mniejszego lub większego
ucisku. Teraz jest odwrotnie - działamy
podciśnieniem i unosimy skórę.

Ten specyficzny bodziec podciśnienia
jest szczególnie korzystny
i wartościowy. Najczęściej wykorzystujemy
do tego celu gumowe,
gruszkowate, czy też lepiej - dzwoniaste
ssawki-elektrody, w które
wyposażone są niektóre urządzenia
do elektroterapii. Mogą być też użyte
ssawki mechaniczne. We wszystkich
urządzeniach do elektroterapii
podciśnienie można regulować.

Masaż ssawkami wzmaga przemianę
materii, oddziaływuje korzystnie
przy usuwaniu miogeloz i wpływa
korzystnie przy problemach w obrębie
ścięgien. Masaż próżniowy
przyspiesza przepływ płynów podskórnych,
tzn. przemiany materii
i hormonów. Efekt masażu próżniowego możemy wzmóc przez manipulacje ssawkami. Jest to szczególnie
istotne przy ssawkach mechanicznych:

powinniśmy wykonać tu
ruch wibrujący oraz pociągnąć ssawki
we wszystkie kierunki i unosić
je. Przez to działanie bodziec jest
silniejszy. Uzyskujemy też większy
efekt tzw. hematoprowokacji, która
jednak nie jest zbyt pożądana. Aby
zmniejszyć podrażnienie skóry, należy
użyć więcej oleju do masażu.

Przy ustalaniu intensywności podciśnienia
kierujemy się tymi samymi
zasadami, jak przy masażu klasycznym.

Bierzemy tutaj pod uwagę trofikę
tkanki oraz możliwości regulowania
podciśnienia. Ssawki o dużej
średnicy wywierają większy wpływ
i odwrotnie. Przy luźnej tkance łącznej
powinna być użyta większa ilość
ssawek, ale o mniejszej średnicy.

IV. Krioterapia
Po zastosowaniu tak wielu silnych
bodźców konieczne jest wprowadzenie
krioterapii, głównie w celu
złagodzenia podrażnionej skóry,
i oddziaływania terapeutycznego.
Łagodzący wpływ nacierania lodem
polega na zmniejszeniu hematomu,
czyli zaczerwienienia skóry. Do dyspozycji
mamy lód w różnych postaciach:

tzw. "Loli"-cylinder z lodu
z drewnianym uchwytem, lodowa
pałeczka lub płatki lodowe. "Loli"
używamy na małych powierzchniach,
takich jak np. staw barkowy,
pałeczka lodowa sprawdziła się bardzo
dobrze w obrębie Scapulae
margo medialis i m. Supraspinatus.

Płatki lodowe stosowane są na
większych powierzchniach. Czas całego
zabiegu wynosi 20-25 minut.
Długoletnie doświadczenia wykazały,
że pozytywny efekt terapeutyczny
uzyskujemy po czterech - ośmiu zabiegach.
Jeżeli po tej ilości zabiegów
oczekiwany efekt nie następuje, należy
zastosować inne możliwości leczenia.

Przerwa między zabiegami
powinna wynosić 1 do 2 dni (na
początku terapii), później można zabieg
wykonywać codziennie.

Przeciwwskazania: świeże skaleczenia,
np. hematom, naderwania
mięśni, dystorsje, ostre zapalenia,
periost zapalenia, zmiany antykoagulacyjne,
zmiany zapalne żył (varicosis),
trombozy, obrzęki limfatyczne,
ostre lumbago, schorzenia skóry
np. egzema, psoriasis itd.

Uogólniając, można stwierdzić, że
przeciwwskazania dot. stosowania
metody prof. Schobertha są takie
same, jak przy masażu klasycznym.

Pacjent powinien zostać uprzedzony
o skutkach pierwszego zabiegu,
a zwłaszcza o mogącym wystąpić
bólu. W celu jego złagodzenia, jako
zadanie domowe, pacjent otrzymuje
polecenie, kilkukrotnego nacierania
lodem w miarę możliwości, tych
części ciała, które zostały poddane
masażowi.

Oprać, na podst. "Die Konbinationsmassage
nach Schoberth"
- Giinther Bringezu, Nr 11 Listopad
1993 - "Aus dem Lehrinstitut fur
Physikalische Therapie und Sportmedizin,
Ostseebad Damp" (arztl.
Leiter: Prof. dr. med. H. Schoberth).
tłum. z jęz. niem.
MAREK WILANOWSKI