[massagewarsaw]

Mówiąc o receptorach w skórze mamy na myśli głównie dotyk. Możemy dodać do tego jeszcze temperaturę czy ból, ale to dotyk jest najbardziej istotny dla człowieka jako jednostki funkcjonującej oraz podporządkowującej sobie otoczenie. Czucie dotyku wywołane jest odkształceniem skóry, dlatego wyróżnia się aż 6 różnych receptorów dotykowych rejestrujących takie informacje. Funkcja części z nich została już przedstawiona w kontekście unerwienia mięśni oraz stawów.

Wolne zakończenia nerwowe:

Struktury te przedstawiono w poprzednim opracowaniu, gdzie wyróżniono ich istotną funkcję w odbieraniu i przewodzeniu bólu w obrębie stawów. Podobnie jest w przypadku skóry.

Wyróżniamy dwa rodzaje nocyceptorów(receptorów bólu). Jeden rodzaj z nich przekazuje informacje o silnych mechanicznych bodźcach deformujących (np. ściskanie szczypcami). Z kolei drugi jest wrażliwy na zniekształcenia mechaniczne, bardzo wysoką temperaturę oraz chemiczne substancje drażniące.

Niektóre jednostki wyposażone w wolne zakończenia nerwowe należą do termoreceptorów. Unerwiają tzw. „punkty ciepłe” lub „punkty zimne”, które są rozproszone w skórze.

Receptory koszyczkowe mieszków włosowych:

Jednostki te wysyłają impulsy w momencie, gdy włos jest zginany i pobudzenie trwa tak długo jak długo pozycja włosa się zmienia. Dzięki temu nie czujemy noszonego na sobie ubrania, poza momentami gdy się ubieramy lub rozbieramy. Można powiedzieć, że dzięki nim włos jest receptorem dotyku.

Łąkotki dotykowe Merkela:

Stymulowane są poprzez nieustający nacisk, np. kiedy trzymamy długopis albo nosimy okulary. Przewodzą informację o „lekkim dotyku”. Receptory te są bardzo wrażliwe na krawędzie przedmiotów, które trzymamy w ręce, dlatego też znajdują się głównie w opuszkach palców.

Ciałka dotykowe Meissnera:

Receptory te współpracują razem z łąkotkami dotykowymi Merkela. Podobnie jak tamte związane są z rejestrowaniem lekkiego dotyku oraz są głównie zlokalizowane w opuszkach palców. Dzięki nim możemy rozpoznać strukturę powierzchni. Są w stanie rejestrować już nawet 5-mikrometrowe wypukłości.

Ciałka Ruffiniego:

Położone są niżej w stosunku do wcześniej opisanych receptorów. Adaptują się dosyć wolno w stosunku do prezentowanego bodźca, a tym samym specjalizują się w rejestrowaniu długotrwałego i silnego ucisku, a takżerozciągania. Jeżeli otworzymy swoją dłoń i rozszerzymy najmocniej jak się da wszystkie palce, to informacje o rozciąganiu skóry płynie najprawdopodobniej z tych właśnie receptorów.

Ciałka blaszkowate Vatera-Paciniego:

Adaptowanie tych ciałek w stosunku do bodźca jest błyskawiczne. Sygnalizują nie tyle co sam ucisk, ale raczej aktualnie zachodzące odkształcenie. Bodźcem adekwatnym dla ciałek Ruffiniego jest szybkozmienny ucisk – wibracja.

Warto przytoczyć fakt, że w ręce człowieka występuję ich około 300, szczególnie licznie gromadzą się wzdłuż palców i dłoni. Wyraźnie widać, że jest to kolejny z receptorów związanych z funkcją manipulacyjną ręki.

Bibliografia:

1. FitzGerald M.J.T., Gruener G., Mtui E. „Neuroanatomia”. 2007. Elsevier Saunders.
2. Materiały z kursu online „Medical Neuroscience” prowadzonego przez prof. White.
3. Konturek S. Fizjologia człowieka. T4. Neurofizjologia. 1998. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tomasz Waraksa