[massagewarsaw]

artykuł Krzysztofa Lisowskiego konsultowany z lek. med. Romualdem Mikuliszinem

Akupunktura została uznana przez służby zdrowia w wielu krajach i jest traktowana jako cenne uzupełnienie współczesnej medycyny.

Akupunktura jest metodą polegającą na nakłuwaniu określonych punktów życiowych (można tu użyć nazwy "punkty akupunktury") na ciele człowieka w celu złagodzenia lub zlikwidowania różnych dolegliwości. Powstała ona kilkadziesiąt wieków temu w Chinach i pierwotnie nazywała się Czeń-tsju, co oznacza nakłuwanie - przypiekanie.

Obecna nazwa jest stosunkowo młoda, wprowadzili ją Francuzi przed pięcioma wiekami. Pochodzi ona z łaciny: acus - igła i punctum - punkt. Mały słownik języka polskiego podaje następującą definicję akupunktury: "wschodnioazjatycka metoda leczenia polegająca na nakłuwaniu złotymi lub srebrnymi igłami określonych punktów ciała, stosowana w leczeniu schorzeń gośćcowych, nerwobóli, epilepsji, oraz do znieczulania".

Punkty życiowe i meridiany

Medycyna chińska twierdzi, że życiodajna energia Czi krąży w ludzkim organizmie konkretnymi szlakami - meridianami. Nie tworzą one struktur fizycznych, przez co nie można ich zobaczyć. Przebiegają ogólnie rzecz biorąc wzdłuż kończyn dolnych i górnych, tworząc bardzo skomplikowany system. Meridiany nazywane bywają również południkami lub kanałami energetycznymi. Zapewniają one połączenie konkretnych punktów życiowych z narządami wewnętrznymi. W taki sposób meridiany tworzą swoistą sieć oplatającą całe ciało, dzięki której energia Czi może bez zakłóceń krążyć po całym organizmie i zapewnić mu prawidłowe funkcjonowanie.

Chińczycy zdołali zlokalizować na ludzkim ciele ponad 660 punktów życiowych. Odgrywają one kluczową rolę w leczeniu akupunkturą. Ich nakłuwanie lub masaż pomaga przywrócić równowagę między energiami jang i jin oraz usprawnia przepływ życiodajnej energii Czi przez całe ciało i narządy wewnętrzne. Według medycyny chińskiej wszystkie narządy wewnętrzne kontaktują się ze środowiskiem zewnętrznym właśnie poprzez punkty akupunktury.

Są one rozłożone na powierzchni całego ciała. Mają zazwyczaj powierzchnię mniejszą niż 0,5 cm - jeśli związany z nimi narząd jest zdrowy, natomiast są powiększone w przypadku trwającego procesu chorobowego - wtedy mogą być nawet wyczuwalne jako dość bolesne zgrubienia albo guzki. Badania amerykańskich, austriackich i francuskich lekarzy wykazały, że na powierzchni punktów akupunktury znajduje się znacznie więcej zakończeń włókien czuciowych niż w innych miejscach ludzkiego ciała.

Zjawisko De Chi

Podczas zabiegu nakłuwania punktu akupunktury dochodzi do jedynego w swoim rodzaju zjawiska De Chi. Polega ono na tym, że podczas wkłucia igły w punkt akupunktury pacjent doznaje konkretnych uczuć - może to być mrowienie, uczucie rozchodzenia się gorąca, pieczenie, drętwienie. Odczucia te mają często skłonność do promieniowania po całym ciele, zdarza się, że wędrują od głowy do kończyn dolnych lub odwrotnie.

Igły

Obecnie używa się do zabiegów akupunktury zupełnie innych igieł niż przed wiekami. Podczas gdy kiedyś igły wyrabiano z kwarcu, kości, porcelany, potem złota i srebra, obecnie produkuje się je ze szlachetnej nierdzewnej stali. Czasami wykorzystuje się igły srebrne (te mają udowodnione działanie uspokajające) lub złote, które z kolei pobudzają.

Długość i grubość stosowanych igieł jest zależna od potrzeby, miejsca nakłucia, konstytucji pacjenta oraz indywidualnych preferencji lekarza. W przypadku nieużywania igieł jednorazowych, po każdym użyciu powinny być dokładnie sterylizowane. Punkty akupunktury nakłuwa się bardzo delikatnie, podczas gdy pacjent leży. Specjalista przeprowadzający zabieg decyduje, w jaki sposób igła jest wkłuwana oraz na jaką głębokość - co jest uzależnione od stanu chorego i jego dolegliwości.

Należy podkreślić, że punkty akupunktury znajdują się najczęściej w bardzo czułych miejscach, w okolicy ważnych narządów. Dlatego odpowiednie wykonanie zabiegu wymaga wiedzy i doświadczenia. W związku z tym pacjenci powinni unikać osób bez odpowiednich kwalifikacji, nie mających wykształcenia medycznego. Tym bardziej że terapia akupunkturą zawsze jest indywidualna i zazwyczaj wymaga od kilku do kilkunastu profesjonalnie wykonanych zabiegów. Każdy chory, który zostaje poddany jej zabiegom, powinien uzbroić się w cierpliwość, gdyż na właściwe rezultaty zdrowotne trzeba poczekać.

Wskazania i przeciwwskazania

W Chińskiej Republice Ludowej, zgodnie ze stanowiskiem oficjalnym służby zdrowia, akupunkturę zaleca się w tych przypadkach, w których można uzyskać lepsze rezultaty niż podczas stosowania metod medycyny europejskiej. Natomiast w innych przypadkach pacjenci są leczeni metodami medycyny klasycznej. W Europie specjaliści od akupunktury leczą nakłuwaniami ok. stu chorób.

Ogólnie rzecz biorąc, akupunkturę można stosować w przypadku następujących dolegliwości:

stany zapalne górnych i dolnych dróg oddechowych, nawracające infekcje wirusowe, przeziębienia, zapalenia gardła, astma oskrzelowa;
dolegliwości neurologiczne, jak bóle i zawroty głowy, migrena, nerwobóle, porażenia nerwów, porażenie dziecięce;
moczenie nocne i inne zaburzenia czynności pęcherza moczowego;
zapalenia stawów, gościec, dyskopatia;
schorzenia jamy ustnej, takie jak zapalenia dziąseł i silne bóle zębów;
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zaparcia, biegunki i inne choroby układu pokarmowego;
krótkowzroczność, zaćma, zapalenie spojówek;
nerwice;
porażenie po wystąpieniu udaru mózgu;
głuchota;
otyłość;
alkoholizm, narkomania, nałogowe palenie papierosów;
nadciśnienie i choroba niedokrwienna serca.

Akupunktury nie należy natomiast stosować:

w przypadku wyczerpania fizycznego lub psychicznego;
u osób z wszczepionym rozrusznikiem serca;
u osób w bardzo zaawansowanym wieku;
u osób cierpiących na uogólnione choroby skóry;
u kobiet w ciąży (dotyczy tylko niektórych punktów) oraz w czasie miesiączki (zależy od wskazań);
u osób chorych psychicznie lub będących pod wpływem alkoholu;
w chorobach nowotworowych;
w chorobach zakaźnych.

Nie tylko nakłuwanie

Jak się okazuje, na określone punkty ciała można oddziaływać nie tylko nakłuwaniem. Powstały również inne metody, w których wykorzystuje się drażnienie tych punktów życiowych w celu leczenia różnych chorób.

Można tu wymienić:

termoterapię - przygrzewanie za pomocą cygara z moxy lub gorącą igłą z tlącą się moxą (moxa - tradycyjna chińska roślina lecznicza - daleka krewna naszego piołunu),
akupresurę - masaż punktów życiowych,
stawianie baniek (bambusowych lub szklanych),
laseropunkturę - szczególnie chętnie stosowaną u osób bojących się igieł (np. dzieci),
elektroakupunkturę - wykorzystującą prąd podawany na igły,
elektropunkturę - gdzie prąd podawany jest na powierzchnię skóry,
farmakopunkturę - polegającą na wstrzykiwaniu substancji farmakologicznych do punktów akupunktury.

Istnieje wiele "systemów" akupunktury, m.in.:

akupunktura korporalna (klasyczna),
kraniopunktura (ograniczająca się tylko do punktów czaszkowych),
aurikulopunktura (używająca jedynie punktów zlokalizowanych na małżowinie usznej),
akupunktura systemu Pięciu Elementów.

Czy wiesz, że:

Twórcą polskiej szkoły akupunktury był prof. dr med. Zbigniew Garnuszewski.
W 1986 r. akupunkturę oficjalnie uznało Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej.
W 1989 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Grupy Naukowej ds. Akupunktury Światowej Organizacji Zdrowia. Było ono poświęcone zagadnieniom nazewnictwa punktów akupunktury.