[massagewarsaw]

Powszechnie mówi się, że sport to zdrowie. Bardzo często dochodzi do pewnego uproszenia i utożsamia się sport z aktywnością fizyczną. Sport ma charakter profesjonalny, natomiast aktywność fizyczna najczęściej przyjmuje formę rekreacji ruchowej. Zarówno jedna jak i druga forma ruchu mają pozytywny wpływ na zdrowie - jeśli tylko są wykonywane z określoną intensywnością.

W przypadku aktywności fizycznej raczej nie ma takiego problemu ponieważ jest to rekreacja, natomiast w przypadku zaawansowanego treningu sportowego intensywność jest zdecydowanie powyżej zdolności organizmu. Również objętość treningu, czyli ilość godzin spędzonych na boisku, siłowni czy bieżni ma wpływ na zdrowotność naszego wysiłku.

Podstawowym warunkiem skutecznego treningu to ciągłe bodźcowanie organizmu, celowe zaburzenie jego wewnętrznej równowagi, żeby nastąpiło zjawisko superkompensacji = nadbudowy, która prowadzi do zwiększenia możliwości wysiłkowych. W pewnym momencie, żeby zachować skuteczność treningu robimy poważny błąd, zbyt szybko podnosząc obciążenia treningowe powyżej możliwości przystosowawczych naszych tkanek, co często kończy się kontuzją.

Odporność na trening może wystąpić zwłaszcza w przypadku osób z bardzo długim stażem treningowym, aby wciąż zachować efekt treningu impuls musi być coraz silniejszy. I tu zaczyna się mała dwuznaczność na temat sportu i zdrowia. Zmuszanie organizmu do granic możliwości może być przyczyną nadwyrężenia jego zdolności adaptacyjnych, z wiekiem zdolność regeneracji maleje. Wielkość obciążeń jest zbyt duża w stosunku do możliwości regeneracyjnych.

Brak odpowiedniej regeneracji może objawiać się przez zmniejszenie mechanicznej wytrzymałości tkanki mięśniowej (naderwania, zerwania), zaburzenia przebudowy tkanki kostnej (złamania przeciążeniowe, pęknięcia kości), przeciążenie więzadeł (skręcenia, zerwanie więzadeł) czy też zmęczenie tkanki nerwowej (zmęczenie ośrodkowe)!

Szczególnie trudne zadanie mają sportowcy, którzy uczestniczą w meczach czy rozgrywkach co tydzień lub częściej przez okres 5-6 miesięcy! Ze wzrostem intensywności wiąże się dłuższa i bardziej wymagająca regeneracja organizmu. Przy braku odpowiedniego uzupełnienia w dość szybki sposób może pojawić się chroniczne zmęczenie, w niektórych przypadkach może być to odłożone w czasie.

I tu właśnie z pomocą dla sportowców przychodzą suplementy diety. Są to produkty zawierające skoncentrowaną ilość witamin, składników mineralnych lub substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny, które uzupełniają normalną dietę.

Dlatego zawodnicy, którzy przekraczają barierę „normalności” i stają się tytanami, są osobami, u których należy się zastanowić nad włączeniem tego rodzaju preparatów. Z pewnością należy to rozważyć w okresie wzmożonego wysiłku lub turniejów, odpowiednie suplementy mogą łagodzić zaistniałe dolegliwości i przyspieszać regenerację wyczerpanego organizmu.

Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę z tego co nasz organizm w danej chwili potrzebuje. W tym celu dobrze jest monitorować wielkość obciążeń treningowych (chociażby sport testerem) oraz wykonać badania krwi, ale nie tylko jednorazowe badanie – ponieważ wartością badań jest możliwość porównania ich do tego co było jakiś czas temu (na przykład przed okresem przygotowawczym lub w podobnym okresie zeszłego sezonu, kiedy forma była wysoka).

Oczywiście jako osoby zdrowe, w większości przypadków, żaden lekarz nie wykryje wstępnego przetrenowania, ponieważ parametry krwi będą wyglądały całkiem dobrze – w końcu sportowiec jest osobą zdrową!

Może się okazać, że profilaktyka i wzbogacanie pożywienia w specjalne i dość kosztowne odżywki nie wystarczą żeby sprostać reżimowi treningowemu, czy sięgać w takim razie po inne suplementy? Wciąż powszechnym problemem producentów i osób doradzających korzystanie z tego rodzaju uzupełnienia diety jest taki, że większość z nich jest nastawiona na poprawę intensywności samego treningu, na wykonanie maksymalnego lub nawet większego od możliwości organizmu wyniku.

Czy właśnie tak powinniśmy postrzegać suplementy diety? Trener Bena Johnsona napisał w swojej książce, że „wysiłek na 95% własnych możliwości wymaga regeneracji, która trwa 48 godzin, natomiast po wysiłku na 100% regeneracja może trwać nawet dziesięć dni”!

Chciałbym przedstawić w dużym uproszczeniu kilka zasad regeneracji, w uproszczeniu ponieważ każdy zawodnik powinien mieć dostosowany model żywienia i suplementacji indywidualnie. W planie należy uwzględnić aktualne wyniki badań krwi, charakter wykonywanego wysiłku, okres cyklu treningowego oraz inne aspekty, które mogą mieć ewentualnie wpływ na dyspozycję zawodnika.

Niemniej jednak znając ogólne zasady regeneracji i ich hierarchię, do pewnego momentu można poradzić sobie samemu. Każdy kolejny poziom odbudowy organizmu jest ważny, ale przestawiona kolejność poziomów regeneracji ma określony sens.