[massagewarsaw]

Wiele osób nie wie, kto to jest i czym konkretnym zajmuje się rehabilitant stomatologiczny. Odpowiedź nie jest taka prosta jak w przypadku, kiedy pytamy co robi sam lekarz stomatolog.

Jednakże po zastanowieniu się można wywnioskować, że fizjoterapeuta stomatologiczny musi zajmować się pracą w obrębie żuchwy, twarzo-czaski i stawu skroniowo-żuchwowego czyli wszystkim co okala leczone przez dentystę zęby. I faktycznie tak jest. Rehabilitację stomatologiczną stosuje się przede wszystkim w leczeniu bólu, normalizacji napięć tkanek miękkich oraz w przywracaniu fizjologicznej ruchomości w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego.

BUDOWA

Sam staw skroniowo-żuchwowy jest połączeniem kości żuchwy z kością skroniową czaszki. Między tym łączeniem znajduje się krążek stawowy zbudowany przede wszystkim z tkanki łącznej włóknistej. Krążek spełnia istotną rolę, działając jako amortyzator, który zmniejsza siły tarcia pomiędzy powierzchniami stawowymi, a także redukuje obciążenia powstające podczas ruchu. Dopiero te trzy komponenty w całości dają nam obraz stawu zaliczanego w anatomii do stawów zawiasowych. Silnie unerwiony, unaczyniony i powiązany z dużą ilością mięśni i więzadeł staw staje się coraz częstszym problemem dotykającym coraz większej populacji ludzi.


Ruchy zachodzące w nim, to opuszczanie (otwieranie) żuchwy, podnoszenie (zamykanie), protruzja (wysuwanie) i retruzja (cofanie) oraz ruchy boczne. Wszystkie te ruchy wykorzystujemy w codziennym życiu do jedzenia, przełykania, rozmowy, płaczu, żucia gumy, ziewania czy przy grymasach twarzy. Równie często wykorzystywany jest w trakcie wysiłku fizycznego. Jest to dodatkowe źródło generacji napięcia mięśniowo-powięziowego np. podczas podnoszenia ciężarów.

PRZYCZYNY

Problemy zdrowotne związane ze stawem skroniowo-żuchwowym dotyczą coraz większej grupy społeczeństwa. Badania wykazują, że najczęściej zaburzenia pojawiają się między 13 a 35 rokiem życia i znacznie częściej, bo aż czterokrotnie dotykają one kobiet niż mężczyzn. 50-75% populacji wykazuje oznaki dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego w jakimś okresie życia, natomiast aż 20-25% pacjentów ma już objawy bólowe. Z leczenia korzysta natomiast 3-4% populacji co świadczy o powadze tego problemu i braku świadomości, iż taki problem istnieje.

Ważnym czynnikiem, który zwiększa częstotliwość występowania problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym jest stres, który w miarę rozwoju cywilizacyjnego dotyka coraz więcej ludzi. Do kolejnych czynników mających wpływ na dysfunkcje należą często nocne zgrzytanie zębami (bruksizm – dotyczy obecnie około 10% populacji), zła postawa ciała, wada zgryzu, braki w uzębieniu, przeciążenia mięśniowe, schorzenia pourazowe, parafunkcje takie jak obgryzanie paznokci, gryzienie ołówków czy nawykowe żucie gumy. Czynniki te poważnie zaburzają pracę mięśni, powodując, iż zostają one w nadmiernym skurczu.

Nadwyrężone i poprzykurczane mięśnie nie są odpowiednio odtlenione co skutkuje ich nieprawidłową pracą . To natomiast przekłada się na poważne dysfunkcje związane ze stawem skroniowo-żuchwowym. Należą do nich między innymi zapalenie torebki stawowej i błony maziowej, zaburzenia torebki stawowej i mięśni, hipermobilność czy problemy z krążkiem stawowym. Objawy jakie towarzyszą chorobą w tej okolicy naszego ciała są:

Ból w stawie
Zmniejszony lub zwiększony zakres ruchu w stawie
Ograniczenia w ruchomości żuchwy i zbaczanie w trakcie ruchu
Bóle głowy oraz częste migreny
Bóle zębów, szyi i twarzy
Objawy trzaskania, trzeszczenia i przeskakiwania
Bolesność podczas gryzienia i ziewania
Blokady żuchwy
Ścieranie zębów
Przerost mięśnia żwacza i skroniowego, a w konsekwencji tzn. twarz kwadratowa
Bóle ucha bez istniejącej infekcji
Ograniczenia ruchomości kręgosłupa
Wady postawy

W skrajnych przypadkach zaburzeń może dochodzić także do wytrzeszczu oczu, zaburzeń widzenia, problemów z przełykaniem, zawrotów głowy czy szumów w uszach i zaburzeniach słyszenia.

LECZENIE

Wszystkie te zaburzenia są wskazaniami do fizjoterapii i udania się do rehabilitanta stomatologicznego, który zdiagnozuje i za pomocą odpowiednio dobranej terapii zaradzi dolegliwością. Rehabilitacja składa się przede wszystkim z terapii manualnej, ćwiczeń wzmacniających osłabione struktury, autoterapii oraz fizykoterapii takiej jak światłolecznictwo, zabiegi prądowe i krioterapii.

W skład terapii manualnej wchodzą takie zabiegi jak mobilizacje stawowe, które polegają na przesuwaniu powierzchni stawowych względem siebie. Do tej gry stawowej stosuje się ślizg, trakcje i kompresje, zwracając bacznie uwagę na nieprzekraczanie fizjologicznego zakresu ruchu. Celem jest zmniejszenie ciśnienia wewnątrzstawowego oraz zwiększenie zasięgu ruchu.

Mobilizacje tkanek miękkich pomagają w rozluźnieniu mięśniowo-powięziowym i zwalczaniu punktów spustowych będących bezpośrednią przyczyną bóli.

Podczas terapii wykorzystywane są także techniki neuromobilizacji, PIR ( poizometryczna relaksacja mięśni) oraz kinesiology taping czyli plastrowanie dynamiczne. Zadaniem aplikacji tapingowej jest redukcja bólu oraz obrzęku. Aby wspomóc pracę w gabinecie pacjent powinien zostać dokładnie poinstruowany w jaki sposób radzić sobie w życiu codziennym oraz jakie ćwiczenia i w jakiej częstotliwości musi wykonywać w domu w ramach autoterapii.

Podstawowym zadaniem domowym dla chorego staje się unikanie skrajnych ruchów szczęki takich jak ziewanie czy krzyczenie oraz skupienie się na poprawnym otwieraniu szczęki bez przesunięcia. Praca fizjoterapeuty, na każdym etapie rehabilitacji, konsultowana powinna być z lekarzem stomatologiem, ponieważ zdarza się równie często, że problem zaczyna się od próchnicy, wady zgryzu czy skoszonej płaszczyzny zgryzu, która tylko doświadczony dentysta jest w stanie wyprowadzić. Rozpoczęcie leczenia bez eliminacji istniejących zaburzeń będzie nietrwałe i będzie to jedynie leczenie o charakterze objawowym, a nie przyczynowym. Holistyczne podejście do pacjenta jest bardzo ważne i ma nieoceniony wpływ na skuteczność i szybkość prowadzonej terapii.

z ctzwroclaw.pl