[fizjo]

Wbrew długo pielęgnowanym w literaturze doniesieniom oraz pokutującym sądom różnego typu specjalistów, masaż u kobiety w ciąży jest jak najbardziej wskazany. Ważna jest jednak intensywność, z jaką się masuje, dobór chwytów oraz pozycja ułożeniowa pacjentki. Każdą przyszłą mamę należy traktować w bardzo indywidualny sposób, począwszy od wnikliwego wywiadu przed masażem, na ewentualnych wskazaniach pozabiegowych kończąc. Równie istotną kwestią jest współpraca pacjentki, jej informacje na temat swojego samopoczucia oraz komfortu w trakcie masażu, gdyż stanowi to jeden z najważniejszych czynników decydujących o efektywności zabiegu.

Masaż u kobiet w ciąży obejmuje niemal całe ciało: kończyny dolne, gdzie działamy m.in. przeciwobrzękowo (rozwijający się płód uciska na naczynia krwionośne, co jest bezpośrednią przyczyną upośledzenia krążenia krwi), okolice miednicy, odcinek lędźwiowo – krzyżowy kręgosłupa, okolice łopatek, karku oraz ramion, które zwykle są przeciążone i obolałe.

Masujemy również okolice brzucha – ma to na celu oswojenie dziecka z ludzkim dotykiem, jednak zabieg ten musi być przeprowadzony w niezwykle delikatny i wprawny sposób. Pozycję do masażu wybiera pacjentka, może to być ułożenie na boku, na plecach lub też pozycja siedząca z rękami ułożonymi na oparciu krzesła oraz swobodnie ułożoną nań głową.

Masażu nigdy nie wykonujemy w ułożeniu na brzuchu. W zależności od pozycji możemy skupić się na masażu kończyn dolnych, górnych, karku, grzbietu lub powłok brzusznych (delikatnie! nigdy nie masujemy bezpośrednio dziecka!).

Należy pamiętać, iż w okolicy powłok brzusznych masaż ogranicza się do zastosowania łagodnych chwytów głaskania, całą powierzchnią dłoniową ręki, w kierunku do węzłów chłonnych pachwinowych lub pachowych. Wykonywany ruch przypomina delikatne obejmowanie płodu. Bardzo ostrożnie należy również traktować rejon lędźwiowy kręgosłupa, gdyż znajduje się on w bezpośrednim sąsiedztwie macicy. Podczas masażu u przyszłych mam nie stosujemy terapii punktów spustowych.

Ze względu na możliwość powikłań, wykonywanie masażu rozpoczynamy od ok. 2-3. miesiąca ciąży, gdy zarodek jest już solidnie zagnieżdżony w macicy oraz osiągnięta zostaje względna równowaga hormonalna (masaż między innymi wpływa na poziom ciśnienia tętniczego, które z kolei jest również regulowane hormonalnie). Zabiegi kończymy ok. 8. miesiąca ciąży, gdyż po tym czasie masaż może zadziałać jak czynnik wywołujący przedwczesny poród.

Jeśli przed ciążą kobieta regularnie zażywała masaży, można je kontynuować, należy jednak robić to z ogromną dozą ostrożności oraz po konsultacji z lekarzem prowadzącym oraz oczywiście w przypadku, gdy ciąża nie jest w żaden sposób zagrożona. Przeciwwskazanie do masażu młodych mam stanowią komplikacje podczas poprzednich ciąż, poronienie oraz standardowe sytuacje uniemożliwiające wykonanie masażu klasycznego. Bezwzględnej konsultacji lekarskiej wymaga masaż u kobiety z ciążą mnogą.

Masaż, oprócz zasadniczej roli zdrowotnej, spełnia także ważną funkcję estetyczną, gdyż używając specjalnie do tego przystosowanych oliwek, możliwe jest wprowadzenie profilaktyki przeciwrozstępowej oraz uelastyczniającej powłoki skórne, zwłaszcza w okolicy jamy brzusznej czy bioder.

Podczas zabiegu nie wykonuje się intensywnych i głębokich chwytów rozcierających czy ugniatających, ruchy są spokojne, a całość ma na celu wyciszenie, rozluźnienie oraz odprężenie pacjentki. Zabieg, w zależności od potrzeb, trwa od 30 do 60 minut.
Rezultaty masażu kobiety w ciąży odczuwalne są w całym ciele:

przynosi on ulgę, odprężenie i znakomicie poprawia samopoczucie oraz jakość snu. Pobudza również krążenie krwi i limfy oraz działa przeciwbólowo, co w konsekwencji przywraca młodej mamie chęć zażywania ruchu, tak ważnego w okresie ciąży. Korzystne efekty masażu można podtrzymać aplikując tzw. kinesiotaping czyli system plastrowania dynamicznego.

BIBLIOGRAFIA:

1) Lewandowski Grzegorz. „Masaż kobiety w ciąży i niemowlęcia”, Annał, Łódź 2007
2) Majchrzycki M., Mrozikiewicz P., Kocur P., Bartkowiak-Wieczorek J., Hoffmann M., Stryła W., Seremak-Mrozikiewicz A., Grześkowiak E. „Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgoslupa u kobiet w ciąży” Ginekol Pol. 2010, 81, 851-855
3) Field T, Hernandez-Reif M, Hart S, Theakston H, Schanberg S, Kuhn C. “Pregnant women benefit from massage therapy” J Psychosom Obstet Gynaecol. 1999 Mar;20(1):31-8.

Autorem artykułu jest dr n. med. Tomasz Chomiuk