[massagewarsaw]

Aromaterapia jest znana i stosowana od czasów starożytnych. Twórcą nazwy "aromaterapia" jest francuski chemik Gatefosse, który badał olejki eteryczne dla potrzeb kosmetyków. Różnorodne olejki stosowano głównie w celach estetycznych dla pielęgnacji urody, ale również w celach zdrowotnych. Z danych zawartych w książce dr Władysława S. Bruda i dr Iwony Konopackiej pt : "Tajemnice aromaterapii - pachnąca apteka", wydanej w 1998 r. wynika, że w czasach faraonów olejki wykorzystywano do balsamowania mumii, wykorzystując ich specyficzne właściwości antyseptyczne i konserwujące. W Asyrii budowano świątynie z drewna cedrowego, co miało szczególne właściwości zdrowotne. Olejek drzewa cedrowego ma podobne właściwości dezynfekujące jak olejek z drzewa sandałowego.

W najstarszych dokumentach zapisanych na tabliczkach sprzed 3000 lat p.n.e. z dorzeczna Eufratu i Tygrysu - krainy Sumerów, znajdujemy receptury mieszanek roślinnych leczniczych, zawierające m.in. mirt, tymianek, cedr, pączki liści i żywicę drzew. W Babilonii handlowano wonnościami, a król Mardukapolidin II założył ogród z leczniczymi roślinami.

Hipokrates i jego uczniowie używali olejku różanego do leczenia wielu schorzeń, w tym również ginekologicznych.

Opisany w podręcznikach starożytnej medycyny chińskiej Balsam Tygrysi znany jest współcześnie. Składając się z mieszaniny olejków eterycznych rozpuszczonych w wazelinie i innych tłuszczach, posiadając działanie przeciwbólowe i relaksujące, balsam ten działa również dezynfekująco, przeciwzapalnie i uspokajająco.

Pliniusz w opisanej "Historii naturalnej" podaje 80 receptur z ruty, mięty, róży, lilii i fiołka.

Właściwości antyseptyczne olejków eterycznych wykorzystywano podczas epidemii. Dane historyczne dowodzą, że w XVII wieku angielskie miasteczko Bucklesbury uchroniło się przed zarazą dlatego, że tam znajdowało się centrum produkcji i handlu lawendą, która posiada właściwości dezynfekcyjne powietrza. Podobne obserwacje można przypisać miastom południa Francji, które dzięki produkcji olejków eterycznych uniknęły epidemii cholery.

W ostatniej dekadzie obserwuje się akceptację i rozwój metod naturalnych w wielu dziedzinach medycyny. W szeregu specjalnościach można stosować olejki eteryczne w prowadzonej wspomagająco aromaterapii.

Aromaterapia w ciąży

Planując aromaterapię przestrzega się generalnej zasady, aby w godzinach rannych stosować zapachy orzeźwiające, w porze lunchu koncentrujące, a po południu relaksacyjne.

Specjalność położniczo-ginekologiczna powoli akceptuje aromaterapię jako metodę wspomagającą. W okresie rozwoju ciąży z kominków zapachowych olejki eteryczne np. z geranii, działają uspokajająco i relaksująco. Zapachy cytrusowe (pomarańcza, mandarynka, cytryna) działają orzeźwiająco, dostarczając organizmom energii. Największe zastosowanie w położnictwie przypisuje się lawendzie, która jest wszechstronnym środkiem zarówno leczniczym, jak i dezynfekującym. Mieszanka lawendowo-rozmarynowa poprawia koncentrację. Również melisa i drzewo sandałowe w okresie ciąży wpływają łagodząco i uspokajająco. W przypadkach trudności w zasypianiu również pomocne są opary z lawendy.

Aromaterapia w porodzie

Aromaterapia w sali porodowej, zarówno w I i w II okresie porodu zyskuje coraz więcej zwolenników. Można doświadczyć znakomitego wpływu zapachu na stan psychofizyczny rodzącej, komfort i jej aktywność niezbędną w czasie porodu. Stosowana melisa i drzewo sandałowe poprawiają komfort psychomotoryczny, a lawenda działa uspokajająco wzmagając koncentrację. Podczas skurczów porodowych lawenda działa uspokajająco, ale wzmaga koncentrację. Lawenda, drzewo herbaciane i sandałowe odkażają powietrze, co ma kapitalne znaczenie wspomagające w zapobieganiu infekcjom. W okresie porodu stosowane olejki eteryczne mogą pomagać w oddychaniu, ułatwiając przepływ powietrza w górnych drogach oddechowych, np. aromat z szałwi, mięty, eukaliptusa. Ten fakt ma ważne znaczenie podczas całej akcji porodowej, która wymaga intensywnej pracy układu oddechowego.

Aromaterapia w połogu

Połóg jest postrzegany jako okres cofania się zmian powstałych w wyniku ciąży i porodu, zarówno w zakresie somatycznym jak i psychicznym. Ten okres powinien przebiegać w zdrowiu, spokoju, bez trosk związanych ze zdrowiem matki i dziecka. Stosowane olejki eteryczne mogą poprawiać komfort psychomotoryczny i ułatwiać gojenie się ran. Takie zadania przypisuje się działaniu melisy i drzewa sandałowego. Zarówno te olejki, jak i lawendy oraz drzewa herbacianego odkażają powietrze, co wspomaga w fizjologicznym przebiegu połogu.

Niemałe znaczenie posiada wpływ organoleptyczny zapachów. Przyjemny zapach lepiej nastraja, poprawiając samopoczucie. Jeszcze nie tak dawno szpitale położniczo-ginekologiczne "pachniały" lizolem, chlorem i innymi przykrymi zapachami środków dezynfekcyjnych, które z uwagi na właściwości drażniące nie są korzystne dla organizmu matki i płodu. Olejki eteryczne stosowane w aromaterapii nie posiadają negatywnego wpływu na stan i rozwój płodu. W okresie połogu aromaterapia może być dobroczynna, uspokajając matkę i dziecko oraz ułatwiając zasypianie. Preparaty dezynfekujące powietrze ułatwiają gojenie ran krocza po epizjotomii oraz rany powłok brzusznych po cięciu cesarskim. Olejki eteryczne wspomagają fizjologiczne procesy gojenia i mogą stanowić profilaktykę infekcji. Stosowane praktyki nacierania pleców spirytusem i oklepywania klatki piersiowej stosowane od dziesiątków lat można i powinno się zastąpić olejkami eterycznymi, co wyeliminuje opary spirytusu w pomieszczeniu, w którym przebywa matka i dziecko.

Aromaterapia w ginekologii

W ginekologii, podobnie jak w położnictwie, aromaterapia może być szeroko stosowana. Olejki eteryczne działające uspokajająco, dezynfekująco i wspomagając gojenie ran powoli zdobywają swoje miejsce w oddziałach ginekologicznych. Kształtująca się wiedza z zakresu aromaterapii i publikacje praktyczne pomogą zróżnicować odpowiednie preparaty eteryczne w poszczególnych stanach fizjologicznych i patologicznych.

Można żywić nadzieję, że aromaterapia będzie zdobywać coraz więcej zwolenników, poprawiając komfort porodu, pobytu w szpitalu dla matki i dziecka oraz kobiet leczonych w oddziale ginekologii.

RYSZARD PORĘBA, ur. 1942, prof. dr hab. nauk medycznych, absolwent Wydziału Lekarskiego Śl.A.M. (1966), specjalizacja II stopnia z Ginekologii i Położnictwa, pracuje na stanowisku Kierownika Katedry i Oddziału Klinicznego Położnictwa i Ginekologii Śl.A.M. w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 1 w Tychach

Autor: Ryszard Poręba
Źródło: chinmed.com/archiwum/arch_art/aromaterapia.htm