[massagewarsaw]

Przewód pokarmowy operuje najrozmaitszymi substancjami przekaźnikowymi, ma w sobie miliony nerwów, rozmaite tkanki, włączniki, wyłączniki, alarmy.. czego dusza zapragnie to jelita niczym Riko z Pingwinów z Madagaskaru wyciągają ze swojego arsenału. Jeśli przyjżymy się ich złożonej budowie, to powinno nas zastanowić jedno… Skoro jest to tylko kawałek ,dobrze ukrwionego przewodu, przez który przesuwa się treść pokarmowa, to dlaczego jest tak skomplikowany?

Musi być zatem coś więcej.. Spójrz chociaż na zależność między jamą brzuszną a emocjami. Jeśli się zakochasz, to poczujesz motylki w brzuchu. Jeśli coś Cię smiertelnie przerazi to czujesz, że masz pełne gacie. Kiedy zaś masz ważne wystąpienie lub egzamin to zareagujesz albo silną biegunką albo zatwardzeniem z intensywnymi bólami podbrzusza. Ścisk gardła przed ważną rozmową, też prawdopodobnie już przeżyłeś…

Nasz jelitowy mózg choć w pełni współpracuje z OUN to nie potrzebuje od niego informacji na temat tego, jak ma przebiegać perystaltyka jelit, ile soków żołądkowych ma wydzielić żołądek. Podlega jednak regulacji autonomicznemu układowi nerwowemu. Nerwy błędne, doprowadzają bowiem włókna przywspółczulne do większości odcinków przewodu pokarmowego za wyjątkiem dolnych części jelita grubego. Ale o tym dalej.

Konkrety

Jelitowy układ nerwowy (entheric nervous system w skrócie ENS.) składa się z około 100 milionów neuronów które występują od przełyku do odbytu. To mniej więcej tyle neuronów ile występuje w obrębie całego rdzenia kręgowego. Neurony ENS występują w postaciu dwóch splotów:

Splot Auerbacha (występuje w warstwie mięśniowej przewodu pokarmowego). Kontroluje on głównie motorykę przewodu pokarmowego a w szczególności częstość i siłę skurczów błony mięśniowej.

Splot Meissnera (występuje w błonie podśluzowej). Neurony ruchowe splotu Meissnera zaopatrują komórki wydzielnicze błony śluzowej kontrolując wydzielanie narządów przewodu pokarmowego

PYTANIE GŁÓWNE. EMOCJE WPŁYWAJĄ NA JELITA, CZY JELITA WARUNKUJĄ EMOCJE?

Odpowiedź brzmi: OBIE WERSJE SĄ PRAWDZIWE. Do tej pierwszej nigdy nie było wątpliwości ale jak niby jelita miałyby wpływać na poczucie np. szczęścia?

Wszystko co czujemy, tzn. emocje, zapach, potrzeba itp. ma określony rejon w mózgu, który zostaje pobudzany. Odpowiednią dietą również wpływamy na konkretne miejsca naszego mózgowia. Dzięki temu jedząc pewne pokarmy wpływamy na nasz mózg. Najlepiej wiedzą to depresanci, którzy ratują się potężnymi dawkami czekolady (ponoć wpływa ona na produkcje serotoniny).

Temat znają też wegetarianie – spora część osób, która porzuciła mięso (przynajmniej Ci w moim otoczeniu) twierdzi, że od kiedy nie jedzą mięsa czują się bardziej pobudzeni i nasyceni energią niż na mięsnej diecie. Badania pokazują, że te rejony mózgowia, na które wpływa nasza dieta, to te same rejony, które są utożsamiane z poczuciem własnej wartości, lękiem, przetwarzaniem emocji, koncentracją czy zapamiętywaniem (Wyspa, układ limbiczny, kora przedczołowa, hipokamp).

Na pewno są to procesy dużo bardziej złożone i nie sama dieta reguluje ich siłę/działanie, ale być może u części pacjentów oprócz opieki psychiatrycznej to właśnie dieta będzie tym kluczowym czynnikiem. Napewno ważną rolę odgrywa tutaj serotonina, która jest jednym z neuroprzekaźników – czyli substancją chemiczną, pośredniczącą w przenoszeniu informacji z jednej części mózgu do innej poprzez stymulowanie kolejnych neuronów. Synapsa jednego neuronu wydziela serotoninę do szczeliny międzysynaptycznej, a receptory na synapsie drugiego neuronu (postsynaptycznego) ją z tej szczeliny wyłapują.

W ten sposób następuje przekazywanie informacji pomiędzy neuronami. Serotonina jest jednym z najlepiej poznanych neuroprzekaźników, który wpływa na nasze zachowanie. Reguluje na przykład sen, apetyt czy popęd seksualny. W jelitach, powstaje prawdopodbnie aż w 90 procentach (wg. Michaela Gershona) mimo, że do tej pory podręczniki skupiały się na fakcie, że produkuje ją mózg! Mamy zatem realny wpływ na to, jak się czujemy.

Jeszcze wiele wiedzy przed nami

Nie do końca wiadomo, jakimi dokładnie szlakami docierają do mózgu sygnały z jelit, ale wiadomo, że jednym z nich jest wspomniany nerw błędny. Przecięcie go u myszy w badaniu o którym przecztasz za chwilę, sprawiło, że wszystko co udało się uzyskać, wyrównało się u badanych na tle grupy kontrolnej.

Poza tym, gdy badano nerw błędny u ludzi, stymulując go prądem o odpowiedniej częstotliwości okazało się, że wywołuje on emocje związane z odczuwaniem lęku, bądź całkowicie w drugą stronę – szeroko pojętej przyjemności.

Badanie na myszach

W książce „Historia wewnętrzna. Jelita” opisane jest badanie na depresyjnych myszach, które umieszczono w zbiorniku wymagającym od nich pływania. Mierzono czas, po którym mysz zaniecha prób dostania się na ląd. Na jego podstawie testowano antydepresanty. Jeśli mysz po podaniu leku będzie dłużej walczyć, to znaczy, że lek działa. Temat mocno egzystancjalny, szczególnie jeśli przeanalizujemy go u osób sukcesu. Ale to nie o tym jest artykuł. 

Następnie eksperyment przeprowadzono ponownie, tyle, że nie podawano już antydepresantów, tylko sprzyjające jelitom kultury bakterii. Okazało się, że myszy nie tylko pływały dłużej, ale również, że poziom hormonu stresu w ich krwi znacznie się zmniejszył.

A co z ludźmi?

Dwa lata po eksperymencie na myszach zbadano temat na ludziach. Przez cztery tygodnie badano wpływ diety na ludzki mózg podając mieszankę specjalnych bakterii lubianych przez jelita. W mózgach badanych nastąpiły wyraźne zmiany. Szczególnie w rejonach związamych z odczuwaniem bólu i przetwarzaniem emocji.

bibliografia:

Narządy wewnętrzne – jelita Enders Giulia
Skrypt do fizjologii, FICO Warszawa
http://kopalniawiedzy.pl/...o-zaparcie,8172
http://www.newsweek.pl/na...,54470,1,1.html
Haub, S., Y., Bergheim I., Pabst, O., Gershon, MD., Bischoff, S.,
Enhancement of intestinal inflammation in mice lacking interleukin 10 by deletion of the serotonin reuptake transported (SERT); Neurogastroenterol Motil. epub ahead of print :. (2010)
Welch, M., Anwar, M., Chang, C., Gross, K., Ruggiero, D., Tamir, H., Gershon, M.D.
Combined administration of secretin oxytocin inhibits chronic colitis and associated activation of forebrain neurons; Neuroogastroenterol Motil. :. (2009)

Sławek Mokrzycki