[massagewarsaw]

W dalszym ciągu pokutuje przekonanie wielu klinicystów co do związku obecnej w obrazie RTG tzw. „ostrogi piętowej” z bólem który pacjent odczuwa w dole pięty.

Czym zatem jest ta zmiana widoczna w obrazie radiologicznym i czy jej obecność może powodować ból. Z punktu widzenia medycyny ortopedycznej miejscem powstawania tzw. „ ostrogi” jest przyczep mięśnia zginacza krótkiego palców który ma swój przyczep na przednio dolnej krawędzi wyrostka przyśrodkowego guza piętowego bezpośrednio grzbietowo i ku przodowi od rozcięgna podeszwowego skierowany szczytem w stronę palców.

Widoczna ostroga na radiogramach jest niczym innym jak mineralizacją śródtkankową ścięgna m. krótkiego zginacza palców w wyniku powstających mikrouszkodzeń tego przyczepu. Natura tworzenia się ostrogi piętowej podeszwowej jest identyczna jak w innych strefach przyczepów kostnych { entez} wielu ścięgien , gdzie po uszkodzeniu następuje wtórna do procesu gojenia mineralizacja.

Zmiany te tworzą się zazwyczaj przez wiele miesięcy a nawet lat { jest to suma wielu mikrouszkodzeń entezy} i nie można ich powiązać z nagłym bólem w dole pięty. Mało prawdopodobne jest również drażnienie innych struktur przez ostrogę takich jak np.: rozcięgno podeszwowe które w tej patologii ma pierwszorzędowe znaczenie.

Dlaczego oto wyjaśnienie:

1. Ostroga piętowa jest strefą mineralizacji wewnątrz ścięgna a to co widzimy w obrazie RTG jest wybujałą zmianą tworzącą przesunięcie strefy przyczepu.

2. Drugim niezaprzeczalnym faktem jest to że podczas napinania rozcięgna podeszwowego np. { chodzenie } ta struktura oddala się od zmineralizowanego przyczepu ścięgna zginacza palców i nie jest przez tą zmianę drażniona.

Co zatem powoduje ból w dole pięty ?

Jak wcześniej wspomniałem pierwszoplanowe znaczenie ma tutaj uszkodzenie rozcięgna podeszwowego będące końcowym odcinkiem przeniesienia sił generowanych przez m. trójgłowy łydki a przenoszonych na kość piętową i na palce. Nie bez znaczenia mają tutaj pewne cechy anatomiczne sprzyjające uszkodzeniu rozcięgna podeszwowego np.{ stopa płaska, ustawienie pronacyjne kości piętowej, niewydolność strzemienia stopy }.

W wyniku uszkodzeniu tej struktury uraz , przeciążenie, pojawia się ból który jest symptomem uwalnianych mediatorów zapalenia tkankowego. Umiejscowienie uszkodzenia i brak rezygnacji z obciążenia skutkuje długim okresem gojenia . Większość pacjentów zgłasza w wywiadzie największe dolegliwości po wstaniu przy pierwszych krokach.

Jest to normalne zjawisko ponieważ tkanka uszkodzona odciążona podczas snu naturalnie się goi wytwarzając bliznę natomiast obciążenie nagłe zrywa blizny i powoduje reakcję bólową.

Co zatem różni uszkodzenie rozcięgna podeszwowego od tzw. „ ostrogi” ?

* w odróżnieniu od uszkodzeń przyczepów ścięgien w rozcięgnie podeszwowym bardzo rzadko pojawiają się zmiany mineralizacyjne wykraczające poza naturalny przyczep

* ból nie wynika z drażnienia przez mityczną ostrogę lecz w wyniku mikrourazów rozcięgna podeszwowego

* RTG ma tu drugorzędowe znaczenie i w ponad połowie radiogramów ostroga piętowa występuje również w niebolesnej stopie.

mgr rehabilitacji ruchowej Tomasz Wilk