[massagewarsaw]

Streszczenie:

W ostatnim czasie na polskim rynku pojawiło się wiele nowych urządzeń służących do masażu wibracyjnego.

W instrukcjach obsługi zazwyczaj brak bliższych informacji na temat częstotliwości i natężenia stosowanej wibracji.

W piśmiennictwie polskim trudno też znaleźć artykuły naukowe traktujące o sposobach, zastosowaniu i działaniu
masażu wibracyjnego. Autorzy niniejszego doniesienia zabrali dane z piśmiennictwa naukowego na temat
zastosowania wibracji dla celów treningu sportowego, odnowy biologicznej i w fizjoterapii.

Wprowadzenie

Masaż wibracyjny wywiera wpływ na rodzaj czucia głębokiego, zwany propriocepcją.

Propriocepcję definiuje się
jako wyspecjalizowaną funkcję czuciową obejmującą zmysł
orientacji ułożenia części własnego ciała, ich ruchu (kinestezja) i czucie wibracji. Receptory zapewniające propriocepcję
– mechanoreceptory – ulokowane są w mięśniach i ścięgnach. Dostarczają one także mózgowi informacji o tonusie
mięśniowym. Za czucie wibracji odpowiadają duże, kuliste
ciałka Vatera-Paciniego, obecne głównie w głębokich warstwach skóry, w ścięgnach, torebkach stawowych i okostnej.

Włókno nerwowe otoczone jest wielowarstwowym, koncentrycznym układem spłaszczonych komórek Schwanna,
pomiędzy którymi znajduje się płyn tkankowy [1, 2].

Masaż wibracyjny ręczny

Masaż ręczny znany jest od tysięcy lat. Jednym z istotnych
elementów masażu klasycznego jest technika wibracyjna
[3]. Masażysta wykonuje ruchy „trzęsące” ręką powodując
wibrację tkanki podskórnej. Najczęściej celem tego typu
masażu jest zmniejszenie obrzęku tkanki. Działanie techniki wibracyjnej jest podobne do wpływu innego elementu składowego masażu – oklepywania. Wibracja ręczna
stosowana jest też w celu drenażu drzewa oskrzelowego
u osób z zalegającym śluzem, co prowadzi do poprawy
wentylacji płuc [4]. Cafarelli i wsp. z Toronto na podstawie
eksperymentu przeprowadzonego na 12 ochotnikach
stwierdzili, że 4-minutowy masaż wibracyjny zmniejsza
uczucie zmęczenia mięśni [5].

Masaż wibracyjny mechaniczny miejscowy

Obecnie na rynku znajduje się szereg urządzeń do mechanicznego masażu wibracyjnego miejscowego. Najczęściej
są to urządzenia przypominające końcówkę prysznicową,
trzymane w ręce. Służą one do masażu zlokalizowanego
w jednym miejscu. Ich głównym celem jest zwalczanie bólów
mięśniowo-szkieletowych w układzie ruchu. Są one na ogół
bezpieczne, emitują wibrację o niewielkim natężeniu. Jednym
z najstarszych urządzeń tego typu jest Aquavibron, wykorzystujący jako źródło energii wodę wodociągową wypływają-
cą z kranu pod normalnym ciśnieniem. Masaż odbywa się
tu metodą „na sucho”, osoba korzystająca z masażu nie ma
bezpośredniego kontaktu z wodą. Do dyspozycji jest 10 róż-
nych membran masujących wykonanych ze specjalnej gumy.

Goats zwrócił uwagę, że terapia ultradźwiękami o częstotliwości 1-3 MHz jest także rodzajem masażu wibracyjnego.

Jej skutki fizjologiczne i efekty terapeutyczne można porównać do następstw masażu konwencjonalnego [4].

W ostatnich latach na rynku pokazało się kilka urządzeń
służących do wielomiejscowego masażu wibracyjnego. Produkowane są one albo w charakterze kamizelki, albo w charakterze materaca-maty. W tym pierwszym przypadku regulowane, samoprzylepne zaczepy umożliwiają mocowanie
wokół klatki piersiowej, ramion, barków i nóg. Urządzenia
te mogą być zasilane z akumulatorów lub prądem zmiennym z sieci – w tym drugim przypadku stosuje się zasilacz
prądem stałym o napięciu 12 V. Sterowanie urządzeniem
odbywa się przy pomocy sterownika połączonego przewodem, opartego na mikrokomputerze, lub zdalnie – bezprzewodowo („pilotem”). Moduły wibracyjne zlokalizowane
są najczęściej parzyście w okolicy górnego brzegu łopatek,
w okolicy mięśni przykręgosłupowych na wysokości kręgów
L2-L3 i na tylnej części ud. W większości tego typu urządzeń
zainstalowano także urządzenie emitujące promieniowanie
podczerwone, służące do jednoczesnego nagrzewania masowanej okolicy ciała, przy czym istnieje możliwość włączenia lub wyłączenia grzania. Niektóre fi rmy zapewniają regulację temperatury grzania. Użytkownik może zadysponować
tryb pracy urządzenia: płynny, pulsacyjny, falowy lub automatyczny, może też dowolnie wybierać z których modułów
będzie emitowana wibracja. Specjalny przycisk zapewnia
wybór jednej spośród dwóch lub trzech intensywności wibracji. Masaż wibracyjny z zastosowaniem tych urządzeń
trwa od 5 do 20 min. Pod wpływem rytmicznych wstrząsów
dochodzi do obniżenia pobudliwości receptorów bólu i podwyższenia pobudliwości proprioreceptorów. Drogą odruchową zachodzą zmiany w układzie nerwowym.

Usprawnienie
krążenia obwodowego wpływa na usuwanie obrzęku tkanek
[6]. Warto zwrócić uwagę na to, że masaż wibracyjny zapewnia rozluźnienie mięśni, zaś jego działanie ogólne może
także polegać na relaksacji – obniżeniu napięcia emocjonalnego. Szczególne zastosowanie masaż wibracyjny znajduje
w bólach górnego i dolnego odcinka kręgosłupa, w stanach
wzmożonego napięcia mięśni. Może tez służyć do przygotowania pacjenta do ćwiczeń leczniczych (kinezyterapii).

Z eksperymentu przeprowadzonego w Salonikach przez
Hatzitakiego i wsp. wynika, że masaż wibracyjny ścięgien
Achillesa poprawia czucie głębokie i zapewnia lepszą funkcję
posturalną i poczucie równowagi [7]. Podobne wyniki uzyskał
zespół z Montrealu kierowany przez Thompsona [8]. Badania
Karnatha i Schindlera wykazały, że masaż wibracyjny mięśni
karku prowadzi to poprawy orientacji przestrzennej [9, 10].

Przeprowadzony przez Newhama i Ledermana z Londynu
eksperyment z udziałem 120 ochotników wykazał, że masaż wibracyjny mięśnia czworogłowowego uda nie wpływa
na poprawę pobudliwości motoneuronów [11].

Z przeprowadzonych przez Bakhtiary’ego i wsp. badań
50 zdrowych nietrenujących ochotników wynika, że miejscowy masaż wibracyjny może zapobiegać odległej (24
godz.) bolesności mięśni uda i łydki (Delayed Onset Muscle
Soreness – DOMS), powstałej w wyniku ćwiczeń ekscentrycznych – schodzenia z górki na bieżni ruchomej [12].

Ian Macintyre i Mohsen Kazemi z Kanady opisali ciekawy przypadek 28-letniego leworęcznego piłkarza, który
doznał złamania główki lewej kości promieniowej. Po kilku miesiącach leczenia zachowawczego doszło u niego
do wytworzenia się zwłóknienia (fi bro-artropatii) stawu promieniowo-łokciowego. Po trzech tygodniach miejscowej
wibracji u pacjenta nastąpiła istotna poprawa – samoocena
bólu w skali VAS zmalała z 6/10 do 3/10. Umożliwiło to podjęcie ćwiczeń zmierzających od poprawy siły mięśniowej
obniżonej na skutek długotrwałego unieruchomienia [13].

Melchiorri i wsp. z Uniwersytetu Tor Vergata w Rzymie
opisali zastosowanie ćwiczeń wibracyjnych u osób po urazie
rdzenia kręgowego (URK). Mechaniczna wibracja została
zastosowana na mięśnie przedramienia w trakcie skurczu
izotonicznego podczas zgięcia u dziesięciu mężczyznochotników w wieku 34,2 ± 5,3 lat, którzy przeszli URK
w odcinku piersiowym średnio 8 ± 3 lat wcześniej. Wszyscy
mieli całkowite porażenie kończyn dolnych ze zniesieniem
czucia powierzchniowego. Byli oni dosyć samodzielni (w
skali FIM – Functional Independence Measure = 90 ± 5)
i pływali regularnie, rekreacyjnie, 3 razy w tygodniu po godzinie. Po 12 tygodniach ćwiczeń wibracyjnych stwierdzono u nich statystycznie istotny wzrost szybkości zgięcia
i siły przedramienia w kończynie dominującej [14].

W Katolickim Uniwersytecie Leuven w Belgii przeprowadzono badania 89 kobiet po menopauzie, nieleczonych hormonalnie, w wieku od 58 do 74 lat. Po 24 tygodniach treningu, z częstotliwością 3 razy w tygodniu, w grupie z wibracją
zastosowaną na całe ciało (Whole Body Vibration – WBV)
i w grupie z treningiem oporowym stwierdzono statystycznie
znamienny większy wzrost siły i szybkości prostowania stawu kolanowego niż w grupie kontrolnej [15]. Stewart i wsp.
ze stanu New York przeprowadzili badania przepływu krwi
w kończynach dolnych u 18 kobiet w wieku 46-63 lat. Pod
wpływem wibracji aplikowanej na podeszwową powierzchnię stopy nastąpiła u nich poprawa krążenia obwodowego,
drenażu żylnego i limfatycznego [16].

Masaż wibracyjny mechaniczny całego ciała
(Whole Body Vibration – WBV)

W swoim dziele zatytułowanym „Massage – the scientifi c
basis of an ancient art” (1994) Goats zauważył, że pierwszą
w historii terapią wibracyjną była jazda wierzchem na koniu [4]. Masaż wibracyjny całego ciała może być szkodliwy
dla organizmu w przypadku codziennego narażenia przez
kilka, lub kilkanaście godzin, jak to ma np. miejsce u traktorzystów. Wolna encyklopedia wikipedia podaje, że wibracje
są to „wstrząsy danego ciała o niskiej amplitudzie i częstotliwości kilkunastu-kilkudziesięciu Hz”.

Od początku wieku XX do arsenału środków wykorzystywanych początkowo w treningu sportowym, a ostatnio
także w lecznictwie, weszły ćwiczenia wibracyjne [4]. Zwane
przez niektórych wibro-treningiem polegają one na stymulacji nerwowo-mięśniowej całego ciała za pomocą wibracji
(Whole Body Vibration – WBV). Dzięki platformie wibracyjnej u osoby ćwiczącej wywołuje się kilkadziesiąt skurczów
mięśni w ciągu jednej minuty. Podstawą treningu wibracyjnego jest wykorzystanie drgań o częstotliwościach w zakresie
od 20 do 60 Hz i małej, 2- lub 4-milimetrowej amplitudzie.

Drgania te generowane są przez platformę, na której stoi
osoba ćwicząca. Przyspieszenie może kształtować się
na poziomie ~2.2-5.1 g. Drgania wywierają stymulujący
wpływ na kości, stawy, mięśnie, czucie głębokie, poczucie
równowagi i układ nerwowy. Program treningu wibracyjnego
ustalany jest indywidualnie. Czas trwania jednej sesji wynosi
maksymalnie 30 min, liczba powtórzeń sesji w tygodniu: 2-3
razy. Stopniowo w miarę treningu modyfi kuje się ćwiczenia
i stopień trudności ćwiczeń na platformie.

Zespół z Berlina pod kierownictwem Belavý’ego przeprowadził bardzo ciekawy eksperyment mający na celu
ocenę wpływu długotrwałej nieważkości na układ kostno-
-stawowy. Okazało się, że trening wibracyjny stosowany
w warunkach nieważkości może mieć działanie prewencyjne w powstawaniu niekorzystnych zmian w mięśniach tułowia i w krążkach międzykręgowych. Ma to duże znaczenie
w medycynie kosmicznej [17].

Z badań Cochrane’a i wsp. z Nowej Zelandii wynika,
że ćwiczenia wibracyjne mogą nieco zwiększyć wydolność
układu krążenia ocenioną zdolnością do przyswajania tlenu, zarówno u osób młodych, jak u starszych [18]. Dolny
i wsp. z Uniwersytetu Idaho wykazali, że WBV wpływa korzystniej na osoby starsze i prowadzące siedzący tryb życia
niż na osoby młode, poprawiając ogólną zdolność do wysił-
ku i gęstość kości u kobiet w okresie po menopauzie [19].

Fontana i wsp. z Uniwersytetu Queensland przeprowadzili niezwykle ciekawy eksperyment z udziałem 25 zdrowych młodych ludzi, nie cierpiących na bóle krzyża. Okazało się, że ćwiczenia w odciążeniu, wykonywane w pozycji
kucznej, prowadziły do przyjęcia bardziej fi zjologicznej pozycji w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, jeżeli towarzyszyła im
WBV aplikowana z niską częstotliwością. Na podstawie tych
badań autorzy wyciągnęli wniosek, że WBV poprawia propriocepcję w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa [4].

Badania Gusi’ego i wsp. z Hiszpanii, przeprowadzone
u 28 kobiet po menopauzie, wykazały profi laktyczny wpływ
trwającej 8 miesięcy WBV na zagrożenie złamaniem szyjki
kości udowej [20]. W badaniach Kawanabe i wsp. przeprowadzonych u osób starszych po upływie dwóch miesięcy
WBV i ćwiczeń uległy poprawie zarówno szybkość chodu,
jak długość kroku i czas trwania stania na jednej nodze [13].

Przeprowadzono także badania neurofi zjologiczne nad
wpływem WBV na zapis EMG z mięśni: obszernego bocznego (VL), dwugłowego uda (BF), dwugłowego ramienia
(BB) i trójgłowego ramienia (TB) u 10 aktywnych rekreacyjnie studentów Uniwersytetu Windsor w Kanadzie. W statycznym półprzysiadzie WBV zwiększyła aktywność mięśnia
obszernego bocznego (VL) o 2,9-6,7% i dwugłowego uda
(BF) o 0,8-1,2%. Podczas dynamicznego półprzysiadu WBV
zwiększyła aktywność mięśnia obszernego bocznego (VL)
o 3,7-8,7% i mięśnia dwugłowego uda (BF) o 0,4-2,0%. Zastosowanie wyższej amplitudy WBV (4 mm) i częstotliwości
35, 40, 45 Hz skutkowało zwiększeniem aktywności wszystkich czterech badanych mięśni w zapisie EMG [21]. Podobne wyniki uzyskał Mischi wraz ze wsp. [22].

W badaniach van Nes i wsp. z Nijmegen w Holandii
odległe wyniki prowadzonej przez 6 tygodni WBV u chorych we wczesnym okresie po udarze mózgu nie wykazały
w badaniach kontrolnych, wykonanych po upływie 6 i 12
tygodni, różnicy między WBV i muzykoterapią [23].

Schuhfried i wsp. z Uniwersytetu Wiedeńskiego przeprowadzili badania u 20 chorych ze stwardnieniem rozsianym
(SR) w stanie 2,5-5 punktów w Rozciągniętej Skali Kurtzkego (EDSS), zdolnych do utrzymania pozycji pionowej.

Przy pomocy testu organizacji sensorycznej (Sensory Organization Test) i czasowego testu powstania i chodu (Timed
Get Up and Go Test Podsiadło i Richardsona) stwierdzili oni,
że WBV może poprawić kontrolę posturalną i mobilność –
w przeciwieństwie do grupy kontrolnej, w której zastosowano
Burst TENS na przedramię kończyny niedominującej [24].
Slota wraz ze wsp. z Uniwersytetu Wirginia na podstawie badań przeprowadzonych na 21 ochotnikach stwierdzili, że WBV zaburza kontrolę posturalną podczas niestabilnej pozycji siedzącej [25]. Rees i wsp. z Sydney zbadali
wpływ wibracji ogólnoustrojowej na stabilność posturalną
w grupie 43 osób starszych, w tym 23 mężczyzn i 20 kobiet, w wieku 73.5 ± 4.5 lat. W wyniku intensywnych ćwiczeń koordynacyjno-równoważnych prowadzonych 3 razy
w tygodniu przez 8 tygodni w grupie z WBV stwierdzono
statystycznie lepszą stabilność równowagi podczas stania
na jednej nodze niż w grupie kontrolnej [26].
Zespół z Houston pracujący pod wodzą Abercromby’ego
dla amerykańskiej agencji kosmicznej NASA przeprowadził
ciekawy eksperyment z udziałem 16 zdrowych ochotników.

Badali oni aktywację podczas przysiadu czterech głównych
mięśni uda i podudzia: obszernego bocznego (vastus lateralis) dwugłowego uda (biceps femoris), brzuchatego łydki
(gastrocnemius) i piszczelowego przedniego (tibialis anterior)
pod wpływem WBV. Po usunięciu związanych z wibracją artefaktów z obrazu EMG okazało się, że aktywacja tych mięśni
wzrosła statystycznie znamiennie, zaś strategia kontroli stabilności posturalnej zależała od rodzaju i kierunku wibracji
(statyczna lub dynamiczna i rotacyjna lub pionowa) [27].

W Societa Stampa Sportiva w Rzymie zespół pod kierunkiem Bosco przeprowadził eksperyment z udziałem 14 młodych mężczyzn (średnia wieku 25 ± 4.6 lat), których poddano
WBV o charakterystyce sinusoidalno-pionowej. W wyniku wibracji stwierdzono zwiększenie siły mięśni odpowiedzialnych
za skoki: obszernego bocznego i prostego uda oraz podwyż-
szenie poziomu hormonów: testosteronu, hormonu wzrostu
(GH) i kortyzolu w surowicy krwi identyczne jak po treningu si-
łowym [28]. Podobne zmiany poziomu kortyzolu zaobserwowali badacze brytyjscy u nieco młodszych 7 ochotników (22.3
± 2.7 lat) wykonujących izometryczne półprzysiady [13].

Wnioski

Urządzenia umożliwiające masaż wibracyjny całego ciała
lub wybranych części tułowia mogą znaleźć szerokie zastosowanie zarówno dla wspomagania treningu sportowego,
odnowy biologicznej, jak w fi zjoterapii w schorzeniach narządu ruchu, zwłaszcza w bólach górnego i dolnego odcinka
kręgosłupa, w stanach wzmożonego napięcia mięśni i dla
obniżenia napięcia emocjonalnego.

[1] Ignasiak Z. Anatomia narządu ruchu. Elsevier, Urban
& Partner, Wrocław 2006.
[2] Styczyński T., Gasik R., Pyskło R. Znaczenie kliniczne
zaburzeń propriocepcji dla narządu ruchu. Reumatologia, 2007, 45, 6, 404-406.
[3] Zborowski A. Masaż klasyczny. Wyd. AZ, Kraków 2008,
wyd. 4.
[4] Goats G. C. Massage – the scientifi c basis of an ancient art: Part 1. The techniques. Br. J. Sports Med.,
1994, 28, 3, 149-152.
[5] Cafarelli E., Sim J., Carolan B., Liebesman J. Vibratory massage and short-term recovery from muscular
fatigue. Int. J. Sports Med., 1990, 11, 6, 474-478.
[6] Button C., Anderson N., Bradford C. i in. The effect of
multidirectional mechanical vibration on peripheral circulation of humans. Clin. Physiol. Funct. Imaging, 2007,
27, 4, 211-216.
[7] Hatzitaki V., Pavlou M., Bronstein A. M. The integration of multiple proprioceptive information: effect of ankle tendon vibration on postural responses to platform
tilt. Exp. Brain Res., 2004, 154, 3, 345-354.
[8] Thompson C., Bélanger M., Fung J. Effects of bilateral Achilles tendon vibration on postural orientation and balance during standing. Clin. Neurophysiol., 2007, 118, 11, 2456-2467.
[9] Karnath H. O. Transcutaneous electrical stimulation and
vibration of neck muscles in neglect. Exp. Brain Res.,
1995, 105, 2, 321-324.
[10] Schindler I., Kerkhof G., Karnath H-O. i wsp. Neck muscle vibration induces lasting recovery in spatial neglect. Journal of Neurology Neurosurgery and Psychiatry
2002, 73, 412-419.
[11] Newham D. J., Lederman E. Effect of manual therapy
techniques on the stretch refl ex in normal human quadriceps. Disabil. Rehabil., 1997, 19, 8,326-331.
[12] Bakhtiary A. H., Safavi-Farokhi Z., Aminian-Far A. In-
fl uence of vibration on delayed onset of muscle soreness following eccentric exercise. Br. J. Sports Med.,
2007, 41, 3, 145-148.
[13] Erskine J., Smillie I., Leiper J. i wsp. Neuromuscular and hormonal responses to a single session
of whole body vibration exercise in healthy young
men. Clin. Physiol. Funct. Imaging, 2007, 27, 4,
242-248.
[14] Melchiorri G., Andreoli A., Padua E. i wsp. Use of
vibration exercise in spinal cord injury patients who
regularly practice sport. Funct. Neurol., 2007, 22, 3,
151-154.
[15] Roelants M., Delecluse C., Verschueren S. M. Wholebody-vibration training increases knee-extension
strength and speed of movement in older women.
J. Am. Geriatr. Soc., 2004, 52, 6, 901-908.
[16] Stewart J. M., Karman C., Montgomery L.D., McLeod
K. J. Plantar vibration improves leg fl uid fl ow in perimenopausal women. Am. J. Physiol. Regul. Integr.
Comp. Physiol., 2005, 288, 3, R623-629.
[17] Belavý D. L., Hides J. A., Wilson S. J. i wsp. Resistive
simulated weightbearing exercise with whole body vibration reduces lumbar spine deconditioning in bed-rest.
Spine, 2008, 33, 5, E121-131.
[18] Cochrane D. J., Sartor F., Winwood K. i wsp. A comparison of the physiologic effects of acute whole-body
vibration exercise in young and older people. Arch.
Phys. Med. Rehabil., 2008, 89, 5, 815-821.
[19] Dolny D. G., Reyes G. F. Whole body vibration exercise: training and benefi ts. Curr. Sports Med. Rep.,
2008, 7, 3, 152-157.
[20] Gusi N., Raimundo A., Leal A. Low-frequency vibratory exercise reduces the risk of bone fracture more
than walking: a randomized controlled trial. BMC Musculoskelet Disord., 2006, 7, 92.
[21] Hazell T. J., Jakobi J. M., Kenno K. A. The effects of
whole-body vibration on upper- and lower-body EMG
during static and dynamic contractions. Appl. Physiol.
Nutr. Metab., 2007, 32, 6, 1156-1163.
[22] Mischi M., Kaashoek I. Electromyographic hyperactivation of skeletal muscles by time-modulated mechanical stimulation. Conf. Proc. IEEE Eng. Med. Biol.
Soc., 2007, 5373-5376.
[23] van Nes I. J., Latour H., Schils F. i wsp. Long-term
effects of 6-week whole-body vibration on balance
recovery and activities of daily living in the postacute
phase of stroke: a randomized, controlled trial. Stroke,
2006, 37, 9, 2331-2335.
[24] Schuhfried O., Mittermaier C., Jovanovic T. i wsp. Effects
of whole-body vibration in patients with multiple sclerosis: a pilot study. Clin. Rehabil., 2005, 19, 8, 834-842.
[25] Slota G. P., Granata K. P., Madigan M. L. Effects of
seated whole-body vibration on postural control of the
trunk during unstable seated balance. Clin. Biomech.
(Bristol, Avon), 2008, 23, 4, 381-386.
[26] Rees S. S., Murphy A. J., Watsford M. L. Effects of
whole body vibration on postural steadiness in an older population. J. Sci. Med. Sport. 2008 Jun 10. [Epub
ahead of print].
[27] Abercromby A. F., Amonette W. E., Layne C. S. i wsp.
Variation in neuromuscular responses during acute
whole-body vibration exercise. Med. Sci. Sports Exerc.,
2007, 39, 9, 1642-1650.
[28] Bosco C., Iacovelli M., Tsarpela O. i wsp. Hormonal
responses to whole-body vibration in men. Eur. J.
Appl. Physiol., 2000, 81, 6, 449-454.
[29] Fontana T. L., Richardson C. A., Stanton W. R. The effect of
weight-bearing exercise with low frequency, whole body vibration on lumbosacral proprioception: a pilot study on normal subjects. Aust. J. Physiother., 2005, 51, 4, 259-263.
[30] Issurin V. B. Vibrations and their applications in sport. A review. J. Sports Med. Phys. Fitness., 2005, 45, 3, 324-336.
[31] Kawanabe K., Kawashima A., Sashimoto I. i wsp. Effect
of whole-body vibration exercise and muscle strengthening, balance, and walking exercises on walking ability
in the elderly. Keio J. Med., 2007, 56, 1, 28-33.
[32] Lohman E. B. 3rd, Petrofsky J. S., Maloney-Hinds C.
i wsp. The effect of whole body vibration on lower extremity skin blood fl ow in normal subjects. Med. Sci. Monit.,
2007, 13, 2, CR71-76.
[33] Macintyre I., Kazemi M. Treatment of posttraumatic
arthrofi brosis of the radioulnar joint with vibration therapy (VMTX Vibromax Therapeutics™): A case report
and narrative review of literature. JCCA J. Can. Chiropr.
Assoc., 2008, 52, 1, 14-23.

Józef A. Opara
1,2
, Krzysztof Mehlich
1
, Krzysztof Gieremek
1,2
, Waldemar Szwejkowski
3
1
Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katedra Fizjoterapii Układu Nerwowego i Narządu Ruchu
University of Physical Education in Katowice, The Chair of Physiotherapy of the Nervous System and the Motor System
2
Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
Upper-Silesian Business College in Katowice
3
Centrum Medyczne w Szczytnie
Medical Centre in Szcztyno

[Szczodry]

A słyszał ktoś o masażu sportowym lodem? Przy ostatniej wizycie wspomniał mi o tym pan Adrian Kukla, mój masażysta z Krakowa. Dla mnie to szczerze powiedziawszy nowość a często korzystam z masażu dla sportowców. Miał ktoś z tym do czyniena?

[eva.inka]

Ciekawe zastosowania masażu wibracyjnego:

Masaż gałek ocznych i okolicy oczu.
Masaż wibracyjny ma też zastosowanie w okulistyce. Leszek Magiera w książce „Historia masażu w zarysie” przytacza opis metody z 1900r. polegającej na zastosowaniu specjalnych przyrządów np. pióra Edisona, które miały za zadanie wprowadzić w wibrację gałkę oczną. Opisano tam pozytywne efekty działania takiej metody w przypadku jaskry, zmętnienia, zapaleń, porażenia mięśni ocznych i innych dolegliwości oczu.
W 1928r. pewien Amerykanin Francis King opatentował urządzenie do masażu okulistycznego, służące do wykonywania nacisku, masażu w tym wibracji oraz przepłukiwania gałki ocznej i odsysania wydzielin. Urządzenie przeznaczone było do leczenia szerokiego spektrum nieprawidłowości w obrębie oczu.

Terapia składająca się z wibracji, masażu oraz leczenia ciepłem z dobrym skutkiem została zastosowana w zespole suchego oka dając lepsze efekty niż stosowanie preparatu zawierającego sztuczne łzy.
Przyrząd do takiego masażu można z łatwością dostać w Internecie, choć służy raczej do pielęgnacji okolic oczu, usuwania oznak zmęczenia to może też działać profilaktycznie przeciwko problemom okulistycznym.

Masaż wibracyjny krtani.
Masaż wibracyjny krtani stosuje się w przypadku nadwyrężenia strun głosowych u śpiewaków, nauczycieli itp. Wykorzystanie masażu wibracyjnego do rozluźnienia mięśni szyi dało znaczącą poprawę w jakości głosu w stosunku do osób, u których stosowano tylko farmakologię.

Masaż jamy ustnej i twarzy.
Wibracji można też użyć u dzieci cierpiących na mózgowe porażenie dziecięce do pielęgnacji twarzy i jamy ustnej. Masaż ma na celu zwiększenie świadomości doznawanych bodźców, poprawę czucia powierzchniowego i głębokiego oraz utrzymanie właściwego napięcia mięśniowego. W obrębie jamy ustnej świetnie sprawdza się użycie elektrycznej szczoteczki do zębów.