Polecane produkty

Stoły do masażu

Linki sponsorowane




Poprzedni temat «» Następny temat
Pozycjonowanie w rehabilitacji po uszkodzeniu układu nerwowe
Autor Wiadomość
massagewarsaw 
leki przeciw pasozytom grzybom sprzedam apteka


Pomógł: 15 razy
Dołączył: 05 Lut 2008
Posty: 7181
Skąd: bangkok warszawa
Wysłany: 2016-12-13, 05:07   Pozycjonowanie w rehabilitacji po uszkodzeniu układu nerwowe

Pozycjonowanie w rehabilitacji po uszkodzeniu układu nerwowego

Pozycjonowanie, czyli układanie ciała w określonej pozycji, jest zagadnieniem nierozerwalnie związanym z rehabilitacją po uszkodzeniu układu nerwowego. Informacje odnośnie pozycji naszego ciała docierają do mózgu różnymi kanałami – m.in. drogą wzrokową oraz czuciową (zarówno z powierzchni skóry jak i z mięśni oraz stawów). Pozwala to na przyjmowanie stabilnej pozycji, co z kolei zapewnia poczucie bezpieczeństwa oraz jest warunkiem do wykonywania innych aktywności -np. sięgania przedmiotu.

Osoba, która doświadcza udaru bądź urazu mózgu, bardzo często ma problemy z poczuciem schematu własnego ciała oraz otoczenia. Pacjentowi trudno jest ocenić ułożenie własnych kończyn względem siebie oraz ich pozycję w przestrzeni. To z kolei może powodować trudności w zmienianiu pozycji i podejmowaniu innych aktywności, a także być źródłem lęku, co nieraz prowadzi do wycofania się z procesu rehabilitacji.

Przyczynia się to też do generowania o wiele większego napięcia mięśniowego niż jest to potrzebne – dochodzi do odruchowego „napinania” mięśni pomimo, że nie chcemy w danej chwili ich aktywności. Dana osoba nie czuje się bezpiecznie w przestrzeni, odbiera ją jako nieskończoną, nieokreśloną i nie może znaleźć w niej stabilnej pozycji, dzięki której mogłaby się skoncentrować na innym zadaniach.

My, jako opiekunowie, bądź terapeuci, mamy bardzo dużo wpływ na to w jakiej pozycji będzie znajdował się nasz podopieczny – zarówno w dzień jak i w nocy. Samo przyjęcie określonej pozycji jest już terapią i to bardzo stymulującą. Nieraz można zaobserwować, że pacjenci mogą być niesamowicie zmęczeni po tym jak „tylko” siedzieli na łóżku, bądź w fotelu. Postępowanie takie powinno zostać wdrożone już od doby „0″.

W przypadku osób leżących pozycję należy zmieniać w trakcie dnia co 2 godziny, a w ciągu nocy co 4. Osoby w lepszym stanie powinny spędzać jak najwięcej czasu poza łóżkiem. Dążymy do tego, aby nasz podopieczny doświadczał jak największej ilości pozycji – tak jak to bywa u osoby zdrowej.

Odpowiednie pozycjonowanie wpływa na: poczucie bezpieczeństwa (!), regulację napięcia mięśniowego – np. w pozycji siedzącej szczególnie pobudzane są do pracy mięśnie tułowia oraz głowy (bardzo ważne!) oraz stan skóry. Obserwuje się także wpływ na regulację ciśnienia krwi oraz poprawę wydolności krążeniowo- oddechowej czy stymulację układu pokarmowego (karmienie powinno odbywać się w pozycji siedzącej – nawet jeżeli jest to karmienie przez PEGa), a także układu przedsionkowego.

Układając kończyny w odpowiedniej pozycji zapewniamy utrzymanie optymalnego zakresu ruchomości w stawie oraz elastyczności tkanek miękkich. Bardzo ważnym aspektem jest stymulacja poznawcza – świat odbierany z pozycji siedzącej jest o wiele ciekawszy i tym samym bardziej dostępny, jeżeli chodzi o wykonywanie różnych aktywności.

Do ustalania określonej pozycji można wykorzystywać różnego rodzaju kliny, wałki, poduszki czy koce – generalnie to co mamy pod ręką. U większości pacjentów staramy się (przynajmniej w początkowym okresie), aby nie było zbyt dużo „otwartej przestrzeni” wokół nich. Poprzez położenie klina za plecami, ułożenie rąk na stoliku, czy postawienie wałka przed nogami dajemy jasną oraz czytelną informacje w jaki sposób zorganizowane jest najbliższe otoczenie.

Zanim zaczniemy obracać chorego na boki i układać go w różnych pozycjach – skonsultujmy to z lekarzem oraz terapeutą prowadzącym. Ustalmy, które pozycje mamy stosować najczęściej i w jaki sposób to robić.

Teraz słów kilka o aranżacji pokoju. Jeżeli mamy do czynienia z niedowładem jednostronnym, to łóżko ustawiamy w ten sposób, aby wszystkie aktywności odbywały się po stronie niedowładnej.

Mam tu na myśli kontakt z innymi osobami, ustawienie szafki, radia czy telewizora – tak aby jak najwięcej bodźców dopływało z tej strony i stanowiło główny punkt zainteresowania. Jeżeli chodzi o telewizor, bądź radio – unikajmy przebodźcowania. Wiele osób wychodzi z założenia żeby podawać jak najwięcej informacji w tym samym czasie z różnych źródeł. Pamiętajmy, że osoba z uszkodzeniem mózgu bardzo często ma problemy z przetwarzaniem informacji i tym bardziej nie jest w stanie wyselekcjonować tych, które są dla niej najważniejsze.

Wpływa to negatywnie na koncentracje i może ją dodatkowo „napinać”. Zwracajmy uwagę też na rodzaj informacji płynących z odbiorników. Poruszanie tematów związanych z wypadkami, śmiercią bądź niepełnosprawnością nie jest najlepszym tematem (bynajmniej na początku) dla osoby, która zmaga się z własnym cierpieniem. Unikajmy też intensywnego światła. Szczególnie w przypadku osób po urazach czaszkowo mózgowych można stosować okulary przeciwsłoneczne, tak aby światło nie było zbytnio rażące.

1) Pozycja leżąca na plecach. Generalnie jest to pozycja, w której staramy się spędzać jak najmniej czasu (chyba, że jest takie zalecenie). Powodów jest kilka: a) wykonywanie różnych aktywności w tej pozycji jest trudne -np. obrót na bok lub przyjęcie pozycji siedzącej (wymaga to bardzo dobrej kontroli tułowia); b) stymulowana jest głównie grupa mięśniowa prostowników – czasami można zobaczyć jak ktoś się bardzo pręży do wyprostu, wciskając nawet głowę w poduszkę.

Co do samego układania należy zwrócić uwagę na: głowę, aby nie była ustawiona w nadmiernym wyproście, bądź w zgięciu; tułów – w przypadku, gdy nasz podopieczny spędza dużo czasu w pozycji leżącej można pomyśleć o zakładaniu sznurówki ortopedycznej na brzuch (ale tylko na jakiś czas w ciągu dnia), tak aby aktywizować tułów. Jeżeli nie mamy takiej sznurówki można korzystać np. z prześcieradła; kończyny górne - często „sklejają się” z tułowiem, ustawiając się w przywiedzeniu i zgięciu.

Można wkładać poduszki tak aby je oddzielić od tułowia. Ręce staramy się ustawiać w zasięgu wzroku ich właściciela :) , a także wkładamy do nich jakiś przedmiot użytku codziennego, np. zrolowany ręcznik (żadnych piłeczek albo jeżyków, jest to po prostu nieznane dla mózgu!).

Alternatywne ustawienie kończyn górnych zostało przedstawione na ryc. 3; kończyny dolne – często ustawiają się w nadmiernym wyproście i przywiedzeniu – „krzyżują się”. Tak więc tu można dążyć do rozdzielenia ich np. poprzez włożenie wałka (włożenie zbyt miękkiej rzeczy może wzmagać napięcie). Pod stawy kolanowe można również wsunąć wałek ustawiając je w niewielkim zgięciu. Istotnym jest więc „otulenie” podopiecznego z każdej strony (poduszki, koce, kliny), co zapewni mu dobrą informację czuciową.

W przypadku niedowładu jednostronnego, zajęta połowa ciała często zapada się w materac – tak więc łopatkę, bądź biodro można podeprzeć np. ręcznikiem. Zajętą kończynę górną bądź dolną można układać na podwyższeniu – szczególnie, gdy występują obrzęki. Do niedowładnej ręki wkładamy przedmiot i dbajmy o to, aby nie była zakopana gdzieś w poduszkach.

Dobrym rozwiązaniem jest także podkładanie czegoś pod stopy np. klin, w celu dostymulowania,- ale nie musimy ich na siłę rozciągać w kierunku podudzia (wystarczy, że spojrzymy jak nasze stopy ustawiają się gdy oglądamy telewizję na leżąco). W przypadku gdy stopa jest wiotka (opada, nie ma żadnego napięcia) – nie kładźmy na niej kołdry, bo sam ciężar może sprawiać, że mięśnie będą dodatkowo rozciągane.

2) Pozycja leżąca na boku. Osobiście jest to jedna z moich ulubionych pozycji. Przede wszystkim dlatego, że grupa zginaczy (brzuch) oraz prostowników (plecy) ma podobne warunki, jeżeli chodzi o stymulację oraz pracę względem grawitacji. Drugim powodem jest fakt, iż ułożenie na stronie mniej zajętej (zdrowej) hamuje jej nadaktywność i wszelkie bodźce dopływają od strony bardziej zajętej (niedowładnej) sprawiając, że całe zainteresowanie nasz chory kieruje właśnie tam. Tak więc 3 w 1, super!

A teraz pogrzebiemy w detalach. Kończyna górna, a mianowicie bark na którym leży ciało wysuwamy trochę do przodu, tak aby nie było zbyt dużego ucisku na staw ramienno-łopatkowy.

Rękę można ustawić blisko twarzy (chyba, że pacjent nie rozpoznaje własnych części ciała, wtedy może traktować własną rękę jako obcą, zwróćmy na to uwagę). Druga kończyna jest ustawiona wzdłuż tułowia – jeżeli będzie to kończyna niedowładna to pilnujemy, żeby nie spadała (wtedy nawet można ją trochę zgiąć w stawie łokciowym). Pamiętamy o włożeniu przedmiotu do ręki. Kończyna dolna, ta „pod spodem”, ustawiona jest w wyproście, a ta „na wierzchu” w zgięciu.

Pamiętamy aby wypełnić przestrzeń za plecami oraz przed brzuchem i klatką piersiową. W leżeniu na boku można także ułożyć ciało w pozycji embrionalnej. Bardzo fajnie przełamuje to napięcie wyprostne. „Przepasanie” miednicy kocem wpłynie na poczucie stabilności oraz bezpieczeństwa. Głowa – zwracamy tu szczególną uwagę na osoby, które przeszły zabieg kraniektomii (usunięcia kości czaszki). Należy wtedy konsultować z terapeutą oraz lekarzem jak odpowiednio zabezpieczać ustawienie głowy.

3) Pozycja siedząca. Bardzo ważna pozycja. Często dojście do tego etapu jest krokiem milowym w procesie rehabilitacji. Jest to pozycja, w której szereg układów naszego organizmu zaczyna pracować w sposób bardziej wydajny. Przy pierwszych próbach „sadzania” dobrze jest zmierzyć ciśnienie przed i w trakcie, ponieważ nierzadko zdarzają się omdlenia. Być może warto siadać na krócej, ale za to częściej. Jeżeli mamy regulowane łóżko starajmy się, aby nasz podopieczny spędzał też sporo czasu w pozycji półsiedzącej, co jest już pewnego rodzaju przygotowaniem do siedzenia z nogami poza łóżkiem.

Sposobów siedzenia jest kilka i każdy z nich ma swój cel, tak więc wspomnę tylko o głównych zasadach. Gdy już uzyskaliśmy pozycję siedzącą to pamiętajmy aby z przodu przed naszym podopiecznym było coś stabilnego. Może to być blat na wózku, stół, biurko albo nawet deska do prasowania. Ograniczenie przestrzeni w ten sposób zmniejszy lęk przed upadkiem.

Ręce ułożone są na blacie/biurku/desce – w zasięgu wzroku lub możemy je podeprzeć o brodę – pozycja marzyciela :-) . Jeżeli chory nie kontroluje głowy układamy dodatkowo poduszkę i opieramy głowę na policzku (tak aby nie utrudniać oddychania bądź wydalania śliny). Stopy powinny być oparte na ziemi/podnóżkach – wskazane jest uzyskanie kąta prostego pomiędzy stopą a podudziem. Przy pierwszych próbach siadania dobrze jest wypełniać puste przestrzenie.

Możemy usiąść za naszym chorym, co zapewni mu dodatkowe poczucie stabilności. Jeżeli nasz podopieczny siedzi na wózku dbajmy o to, żeby się w nim nie zapadał – możemy pomyśleć o włożeniu poduszki, tak aby korygować pozycję tułowia.

Bibliografia:

1. Binkofski F., Buccino G. The role of ventral premotor cortex in action execution and action understanding. Journal of Physiology Paris. 2006;99:396-405.
2. Kolb B., Wishaw I.Q. 2008. Fundamentals of human neuropsychology.
3. Materiały z kursu online „Medical Neuroscience” prowadzonego przez prof. White.

Tomasz Waraksa
 
     
Linki sponsorowane
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Nie możesz ściągać załączników na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  
Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Styl zmodyfikowany dla e-Masaz.pl, Mapa witryny, Regulamin forum

Wyszukiwanie w Google

Partnerzy forum
Gabinety masażu Kurs masaż tajski Fizjoterapia Rehabilitacja
Forum korzysta z plików cookies. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.
Kopiowanie materiałów bez zgody administracji zabronione. Administracja nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi użytkowników oraz materiały przez nich przesłane. Witryna ma charakter informacyjny. Administracja nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody spowodowane wykorzystaniem przez użytkownika informacji zawartych na forum.
Strona wygenerowana w 0,06 sekundy. Zapytań do SQL: 13
Reklamy

Linki sponsorowane



Stoły do masażu

Stoły do masażu

Szkoła masażu

Masaż




Ostatnio na forum



Zapraszamy na FB