[massagewarsaw]

Nadgarstek otoczony jest dwudziestomaczterema ścięgnami mięśni, zapewniającymi siłę i zręczność ręki. Od strony grzbietowej nadgarstka znajduje się sześć przedziałów, przestrzeni oddzielonych od siebie warstwami tkanki łącznej, zawierających ścięgna poszczególnych prostowników. Pierwszy z nich jest przejściem dla mięśni prostownika krótkiego kciuka i odwodziciela długiego kciuka.

Ścięgna obu z nich biegną wąskim tunelem ograniczonym sztywno przez bruzdę wyrostka rylcowatego kości promieniowej, a od góry przez nieelastyczne, poprzeczne włókna tkanki łącznej. Dodatkowo mają one we własną otoczkę chrzęstno-kostną, wysłaną błoną maziową tak zwaną pochewkę ścięgnistą. Zmniejsza ona ich tarcie o okoliczne struktury przez co ich oddziaływanie jest bardziej efektywne. Niewielkie jednak zaburzenia w tym ciasnym układzie mogą prowadzić do szybko rozwijającego się podrażnienia i zapalenia.

Choroba De Quervaina właśnie przykładem takiego dysbalansu w pierwszym przedziale prostowników. Na jej przebiegu dochodzi do podrażnienia pochewek ścięgnistych w obrębie tego przejścia i rozwinięcia się stanu zapalnego obejmującego czasem całą stref oraz gałązkę powierzchowną, skórną nerwu promieniowego.

Przyczyny rozwinięcia się choroby De Quervaina są złożone. Częściej pojawia się ona u kobiet (4 krotnie) i niewątpliwie związana jest z sumującymi się przeciążeniami. Stwierdzono, że specyficzne, cyklicznie powtarzane czynności manualne stanowią czynnik ryzyka. Do grup narażonych szczególnie na wystąpienie tej patologii są: muzycy, rzeźnicy, pracownicy manualni.

Nierzadko również choroba rozwija się u młodych matek ze względu na czynności związane z obsługą noworodków. Może rozwijać się w sposób izolowany lub skojarzony z innymi patologiami takimi jak: łokieć tenisisty, trzaskające palce, niestabilność nadgarstka, cieśń nadgarstka. W grupie tych schorzeń można doszukiwać się źródła przeciążeń układu mięśniowego kciuka i jednocześnie pierwotnej przyczyny powstawania omawianego zespołu.

Najbardziej zaznaczonym objawem choroby De Quervaina jest ból okolicy podstawy kciuka i nadgarstka po tej samej stronie. Pojawia się on przy ruchach czynnych jak i biernych, z tym że w tych ostatnich nasila się w pozycjach rozciągnięcia pochewek ścięgnistych uwikłanych ścięgien (zgięcie i przywiedzenie kciuka).

Często widoczny jest też obrzęk okolicy. Przy dużych zapaleniach podrażnieniu może ulec również gałązka powierzchowna, skórna nerwu promieniowego co może dawać wrażenie drętwienia okolicy kciuka i grzbietowej ręki. W takie sytuacji ból również może wstępować nieco wyżej w kierunku przedramienia.

Izometryczne napięcia mięśni prostownika krótkiego kciuka i odwodziciela długiego kciuka mogą być dodatnie, ale wyniki uzależnione są od pozycji wyjściowej i stopnia rozciągnięcia pochewek ścięgnistych. Jednym z lepszych testów wskazujących na obecność choroby jest test Finkelsteina.

Wprowadza się w nim maksymalne zgięcie kciuka z jednoczesnym przywiedzeniem i odchyleniem odłokciowym nadgarstka. Dodatni wynik to prowokacja dolegliwości pacjenta.

Należy pamiętać jednak, że duże znaczenie przy wykonaniu testu ma ułożenie przedramienia. Nie może ono być w pronacji, bo to dodatkowo prowokuje objawy z nerwu promieniowego i uniemożliwia dalsze różnicowanie.

Do grupy objawów może również dołączyć się subiektywne wrażenie osłabienia mięśni, sprawności i ruchomości ręki. Jest to spowodowane bólem, dlatego po lokalnym podaniu środka znieczulającego deficyty zmniejsza się lub zanikają.

Podczas badania poza wyżej wspomnianymi testami palpacja może dostarczyć wielu informacji w kontekście różnicowania struktur zajętych chorobą jak też patologii towarzyszących. Przykładem może być tu choroba zwyrodnieniowa stawu czworoboczno-śródręcznego, która może dawać dodatni objaw Finkensteina, ale tkliwość palpacyjna będzie zlokalizowana na innym poziomie niż w chorobie De Quervaina.

Badanie RTG może wspomóc wykluczenie innych patologii, choć bezpośrednio choroba De Quervaina nie daje wyraźnych objawów na zdjęciach. Przy przewlekłych dolegliwościach można znaleźć niewielką osteopenię okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej oraz rzadko zwapnienia w obrębie ścięgien uwikłanych mięśni. Ze względu na powierzchowne położenie struktur badaniem dużo skuteczniejszym jest ultrasonografia.

Leczenie choroby De Quervaina jest zachowawcze. Początkowo skupia się na wyeliminowaniu objawów (ból). Stosuje się niesterydowe leki przeciwzapalne zarówno doustnie jak i miejscowo. Przy utrudnieniach wykonywania czynności zawodowych, codziennych stosuje się szyny, stabilizatory obejmujące kciuk.

Dobre wyniki daje usztywnienie kciuka w opozycji z uwolnieniem stawu międzypaliczkowego. Unieruchomienie stosuje się do 3 tygodni z przerwami na rozruch ręki i nadgarstka. Jednocześnie wprowadza się działania fizjoterapeutyczne dwa razy w tygodniu przez dwa miesiące.

Jeśli po tym czasie nie następuje poprawa wskazane jest ostrzyknięcie środkiem sterydowym. Ten typ leczenia działa dobrze, ale należy pamiętać, że jednocześnie czasowo osłabia strukturę ścięgien. Słabe rokowanie w leczeniu sterydowym mają osoby z cukrzycą i posiadające wariant anatomiczny z dodatkowym przedziałem prostownika krótkiego kciuka.

Jednocześnie należy wyeliminować przyczynę leżącą u podstawy pojawienia się choroby. Może nią być nieprawidłowa mechanika na poziomach sąsiadujących (nadgarstek, łokieć) lub brak ergonomii wykonywanych czynności. Etap ten jest równie istotny co leczenie objawowe, ze względu na niebezpieczeństwo nawrotów.

fizjoklinika.com