[massagewarsaw]

Niechętnie przyznam się, że kilka razy mój tutor (opiekun naukowy) zwrócił mi uwagę, że zbyt małą uwagę przywiązuje do roli stresu w całej patogenezie choroby. Konwencjonalni naturopaci wierzą, że nawet najmniejszy stres jest destrukcyjny dla organizmu poprzez hamowanie siły życia czy też witalności (w zależności od przekonań).

Najgorsze w całym temacie stresu jest to, że często nie zdajemy sobie sprawy z problemu. Wiele osób żyje w chronicznym stresie od lat, często od czasów dzieciństwa, i uważa to za normalny stan. To są najgorsze typy stresu, takie niskopoziomowe do których się przyzwyczajamy, bo nie mamy wyjścia, a one dzień w dzień niszczą nasze zdrowie.

Bez znaczenia czy to było trudne dzieciństwo, nieodpowiednia praca lub związek, czy może chroniczne alergie. Stres to stres, a stresorów bywa wiele w naszym życiu. Niestety mamy skłonności do rozpoznawania tylko tych emocjonalnych.

Tak naprawdę stresorów w naszym życiu jest dużo więcej niż myślimy i każdy z nich może się przyczynić do zaburzeń pracy układu nerwowego, w przypadku konsekwentnego występowania lub gdy nałoży się klika stresorów w jednym czasie.

Literatura wyróżnia 12 typów stresu:

emocjonalny - najbardziej nam znany i rozpoznawany, to może być rozwód, problemy finansowe, utrata pracy itd.

poznawczy - związany z nadmiernymi wymaganiami wobec własnej osoby i życia, również z realizacja oczekiwań innych osób, to też pesymizm i dramatyczne podejście do zdarzeń życiowych

czuciowy - przewlekły ból, hałas, nadmierna fizyczna stymulacja

metaboliczny - kłopoty z poziomem cukru lub ciśnieniem, nadmiar ćwiczeń, zaburzona równowaga PH w organizmie

toksyczny - związany z toksynami występującymi w środowisku np. metalami ciężkimi, zanieczyszczeniem wody i powietrza, chemią w jedzeniu oraz kosmetykach czy środkach czystości

odpornościowy - alergie i nietolerancje pokarmowe, choroby autoimmunologiczne, chroniczny stan zapalny

endokrynologiczny - związany z hormonami i neuroprzekaźnikami, nierównowaga hormonalna, menopauza, insulinooporność, niedobory neuroprzekaźników

życiowy - duchowy odnoszący się do braku celu w życiu, brak postawy, emocji, miłości, utrata lub brak własnej osobowości

infekcyjny - wirusy, bakterie, pasożyty, grzyby

tlenowy - związany z żyłami i tętnicami, brak świeżego powietrza, problemy z oddychaniem w czasie snu

energetyczny - pole elektromagnetyczne wywołane telefonami komórkowymi, sprzętem itd.

strukturalny - problemy z prawidłową postawą, urazy fizyczne, dolegliwości związane z kręgosłupem

Reakcja stresowa

Każda reakcja stresowa angażuje dwa główne systemy odpowiedzialne za wydzielanie:

katecholamin

kortyzolu

Katecholaminy, czyli adrenalina i noradrenalina, są niezbędne aby przygotować organizm do działania, a kortyzol mobilizuje energię (glukozę i inne substancje) aby zapewnić "paliwo" dla działania.

Adrenalina wędruje do wątroby i mięśni, ale jest stosunkowo szybko metabolizowana. Adrenalina wpływa również na akcję serca, podnosi tętno i ciśnienie krwi. Rozszerza naczynia krwionośne i wpływa na regulację metabolizmu.

Rola adrenaliny w metabolizmie jest ważna, ponieważ powoduje przejściową hiperglikemię poprzez aktywowanie enzymów, które biorą udział w glukoneogenezie i glikogenolizie w wątrobie, co oczywiście zapobiega rozłożeniu glukozy. Adrenalina zmniejsza wychwyt glukozy przez mięśnie i inne organy oraz zmniejsza wydzielanie insuliny przez trzustkę.

Zapobiega to wykorzystaniu glukozy przez tkanki obwodowe, i zapewnia energię dla centralnego systemu nerwowego. Adrenalina ponadto mobilizuje wolne kwasy tłuszczowe i cholesterol poprzez stymulację lipolizy, uwolnienie trójglicerydów i kwasów tłuszczowych z zapasów, oraz zablokowaniu rozpadowi cholesterolu do kwasów żółciowych. Zwiększone jest też dostarczenie tlenu i synteza protein.

Noradrenalina jest głównie zaangażowana w regulację ciśnienia krwi i odpowiada za skurcze mięśni gładkich we wszystkich naczyniach krwionośnych. Podczas stresu wydzielana noradrenalina wpływa na zahamowanie procesów trawiennych oraz rozszerza źrenice krwi.

Podsumowując katecholaminy powodują:

zwiększony przepływ krwi w mózgu

zwiększony metabolizm glukozy

zwiększone tętno

skurcz naczyń obwodowych

zwiększoną dostawę tlenu

rozszerzenie oskrzeli

zwiększone oddychanie

zwiększoną glikogenolizę (w mięśniach i wątrobie)

rozszerzenie mięśni układu naczyniowego

zwiększanie produkcji glukozy

zwiększanie glukoneogenezy

zwiększenie glikogenolizy

zmniejszona synteza glikogenu

zwiększona lipoliza

zwiększenie kwasów tłuszczowych i glicerolu

zmniejszony przepływ krwi w skórze

zmniejszony wychwyt i utylizację glukozy w szkielecie

zmniejszoną syntez protein

zmniejszenie tkanki limfatycznego

W pniu mózgu znajduje się miejsce sinawe, które stymuluje wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny za każdym razem gdy napotkamy stres. Następnie następuje stymulacja ciała migdałowatego (m.in. ostrzega o zagrożeniach) i kolejno podwzgórza, które wydziela CRH. Kortykoliberyna (CRH) to hormon wpływający na uwalnianie kortykotropiny. Ten hormon (syntezowany w przesadce mózgowej) pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortyzolu. Kortyzol krąży w krwioboegu w postaci związanej z białkiem i wolnym. Wolna postać to ok. 8% całkowitego kortyzolu w serum i jest to najbardziej aktywna biologicznie część. Stąd badanie kortyzolu z krwi nie musi oddawać dokładnie obrazu sytuacji.

Kortyzol wpływa na wiele ważnych funkcji w organizmie:

Metabolizm węglowodanów i lipidów

Zmniejsza wychwyt i utylizację glukozy oraz sprzyja glukoneogenezie w wątrobie. Ponadto stymuluje lipolizę w tkance tłuszczowej i kończynach oraz litogenezę w korpusie.

Metabolizm protein

Zwiększa syntezę protein wątrobie i zmniejsza syntezę w mięśniach, tkance limfatycznej, tkance tłuszczowej, skórze i kościach, co ważne również dotyczy to immunoglobulin.

Zwiększony zostaje poziom aminokwasów we krwi i stymuluję deaminację w wątrobie.

Stan zapalny

Zmniejsza krążące we krwi eozynofile, limfocyty i monocyty, ale zwiększa wydzielanie leukocytów z szpiku kostnego, jednocześnie zmniejszając akumulację leukocytów w stanie zapalnym i opóźniając leczenie.

Rezerwa immunologiczna

Hamuje funckje trawienne. Zmniejsza rozmiar tkanki limfatycznej, zmniejsza sytnezę protein, zmniejsza ilość krążących limfoxytów, ezofilli, bazofili i monocytów, blokuje proukcję IL-1 i IL-2, blokując odpowiedź odpornościową komórkową i występowanie gorączki.

System pokarmowy

Blokuje opróżbnianie żóładka i spowalnia trawienie.

Zwiększona insulinooporność

Zwłaszcza w tkankach obwodowych.

Zablokowane hormony

Wpływa na produkcje hormonów płciowych i zmniejsza zdolności reprodukcyjne.

Ciśnienie krwi

Podnosi ciśnienie krwi, co wiąże się z zatrzymywaniem wody w organizmie.

Zablokowana tarczyca

Wpływa na funkcje tarczycy, zarówno produkcję hormonów jak i i ich metabolizm. Blokuje zarówno TSH, jak i konwersje T4, w T3, prowadząc do magazynowania energii w postaci rT3.

Powstanie niedoborów

Zwłaszcza magnezu, cynku, glutaminy, karnityny i witamin z grupy B.

Receptory kortyzolu znajdują się na większości komórek ciała. Wiele chronicznych chorób i symptomów jest związanych z reakcją stresową, która miała miejsce dłuższy czas:

cukrzyca typu II

choroby serca

chroniczne infekcje

choroby skóry (egzema, trądzik)

choroby przewodu pokarmowego (wrzody, ZJD, Crohn)

choroby autoimmunologiczne lub o podłożu zapalnym

nierównowaga hormonalna

zmniejszony wzrost u dzieci

osteoporoza

problemy z detoksem - wieloraka wrażliwość chemiczna

neurodegeneracja mózgu - od depresji po Alzheimera

zespół chronicznego zmęczenia

nowotwory

napięciowe bóle głowy

bóle dolnego odcinka pleców

astma i alergie

zaburzenia odżywiania

Homeostaza i jej brak

Organizm ma cenny mechanizm pozwalający mu utrzymać homeostazę i uniknąć nadmiernej produkcji CRH, ACTH i kortyzolu. Jednak gdy stres trwa długo, i organizm nie radzi sobie z tą reakcją może powstać nierównowaga pomiędzy DHEA i kortyzolem. DHEA i kortyzol muszą być w równowadze aby zdrowie było optymalne.

Zbyt dużo kortyzolu doprowadzi do katabolizmu, a zbyt mało sprawi niedoczynność organizmu, zwłaszcza na poziomie komórkowym. Nadnercza produkują zarówno kortyzol jak i DHEA w odpowiedzi na stymulację ACTH.

Nasz organizm nie rozpoznaje źródła stresu, więc czy to jest ekscytująca przejażdżka karuzelą czy też traumatyczne przeżycie, stres będzie stymulował fizjologiczną reakcję adaptacyjną. Wydzielone zostaną hormony takie jak kortyzol i DHEA. Ewolucyjnie jesteśmy przystosowani do radzenia sobie z krótkimi stresorami, ale niestety XXI wiek wymusza spory wysiłek od nadnerczy.

W pierwszej fazie reakcji stresowej wydzielone zostają katecholaminy, które wprowadzają organizm w stan "walcz lub uciekaj". Stymulują one podwórze i przysadkę do wydzielenia ACTH, który z kolei stymuluje korę nadnerczy i wydzielony zostaje kortyzol. DHEA w takiej pierwszej fazie również rośnie. Wzrasta tez poziom glukozy we krwi na chwilę, ale po usunięciu stresu organizm wraca do homeostazy.

Gdy jednak stresor wciąż ma wpływ na nasz organizm, dochodzi do dalszego wydzielania adrenaliny i noradrenaliny, oraz stymulacji wydzielania kortyzolu przez ACTH. W tym przypadku podwórze i przysadka zaczynają tracić wrażliwość na kortyzol, który utrzymuje się na wysokim poziomie.

DHEA zostaje na normalnym poziomie, co prowadzi do zaburzonej równowagi pomiędzy kortyzolem a DHEA. Kortyzol w konsekwencji doprowadza do nadczynności nadnerczy. Po pewnym czasie DHEA zaczyna spadać, ponieważ nadnercza nie są w staniu już reagować na ACTH.

W takim końcowym etapie wyczerpania nadnerczy zarówno kortyzol jak i DHEA będą niskie, a ACTH wysokie. W konsekwencji nastąpi załamanie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza.

Najczęściej większość osób jest w fazie początkowej adaptacji stresowej czyli kortyzol i DHEA bywają wysoko lub kortyzol jest wysoko a DHEA jest nisko (cały budulec idzie w stronę kortyzolu). Jeżeli dłuższy czas sytuacja stresowa będzie stymulować ACTH to produkcja kortyzolu wymknie się spod kontroli. W praktyce zwiększona koncentracja kortyzolu we krwi kosztem DHEA sprzyja:

insulinooporności

odkładaniu się tkanki tłuszczowe w okolicy brzucha

zatrzymywaniu wody w organizmie

blokuje produkcję hormonów (zwłaszcza przez przysadkę)

zmniejszonej ilość i funkcje komórek odpornościowych

zwiększonej podatność na choroby, infekcje i nowotwory

przerwaniu wewnętrznych barier (jelita poprzez zmniejszenie sIgA)

osteoporozie

utracie gęstości skóry

problemach z budową mięśni

Gdy po czasie kortyzol spadnie dana osoba będzie miała wciąż normalne dobowe wydzielanie kortyzolu, ale może pojawić się zmieniony dobowy rytm wydzielania kortyzolu (np. rano niski, a wieczorem wysoki). Taki stan przejściowy jest bardzo ciężki do wyłapania poprzez konwencjonalne badanie krwi. Przeważnie wyniki będą względnie normalne. Po pewnym czasie kortyzol i DHEA spadną tak nisko, że ortodoksyjna medycyna rozpozna jednostkę chorobową.

Podsumowując stres ma znaczenie w każdej chronicznej chorobie i istotnie wpływa na jej przebieg. Gdy stres nas męczy zbyt długo jesteśmy w trybie katabolicznym i cała produkcja hormonów jest skierowana na kortyzol kosztem DHEA. Gdy nadnercza nie dają rady już reagować na ACTH i hormony stresu nie są produkowane w wystarczającej ilości, organizm nie będzie w stanie wyzdrowieć. Warto pamiętać, że stres może być tym brakującym puzzlem w całej układance.

z tlustezycie.pl