[massagewarsaw]

Budowa :

ACL – wewnątrzstawowe więzadło stawu kolanowego, przyczepia się do wewnętrznej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej. Biegnie skośnie w dół i przyśrodkowo. Końcowy przyczep znajduje się w polu międzykłykciowym przednim kości piszczelowej. Jest jednym z czterech głównych stabilizatorów stawu kolanowego. Pełni funkcję stabilizacji stawu szczególnie w położeniach zgięciowych, łączy kość udową z piszczelową, zabezpiecza kość piszczelową przed znacznym przesunięciem kości w przód pozwalając przy tym na wykonywanie czynności fizycznych w których występują siły ścinające, obrotowe, ściskające.

Przyczyny urazu i ryzyko :

1. Mechaniczna : bez kontaktowa, kontaktowa
2. Anatomiczna
3. Hormonalna
4. Płeć : kobiety
5. Dysbalans mięśniowy pomiędzy : m.czworogłowym a m.dwugłowym uda (osłabiony mięsień dwugłowy uda)
6. Słabe mięśnie : m.czworogłowy, m.dwugłowy uda

Staw kolanowy jest stawem niestabilnym, szczególnie w pozycji zgięcia. Głównymi strukturami chroniącymi go przed nadmierną ruchomością są więzadła – głównie krzyżowe przednie i tylne oraz poboczne piszczelowe i strzałkowe. Więzadła te są odpowiedzialne za właściwą mechanikę stawu oraz odgrywają bardzo ważna rolę w kontroli sensomotorycznej.Uszkodzenie więzadeł krzyżowych kolana
– głównie krzyżowego przedniego (WKP ; ACL) ‐ jest bardzo często spotykaną kontuzją, głównie wśród młodych i aktywnych osób. Uraz ACL wiąże się z zaburzeniem mechaniki stawu – nadmierne wysuwanie się piszczeli w przód oraz osłabiona kontrola ruchów rotacyjnych.

Najczęstszym błędem, jaki popełniany jest przez sam personel medyczny jest szybka i pochopna diagnostyka stawu. Tak popularny objaw szuflady przedniej jest w pierwszych chwilach, nawet dniach mało zaznaczony ze względu na odruchowe wzmożone napięcie układu mięśniowego. Stąd też dochodzi do najokrutniejszych pomyłek jak np.: umieszczenie stawu w opatrunku gipsowym z nadzieją, że coś się wyjaśni.

Unieruchomienie stawu z obecnym krwiakiem śródstawowym może prowadzić do poważnych zrostów ograniczających funkcję stawu oraz może stanowić początek zmian degeneracyjnych powierzchnistawowych. Jeśli stwierdzono uszkodzenie ACL to należy podjąć decyzję o dalszym postępowaniu.

Na stan dzisiejszy metodą z wyboru jest rekonstrukcja więzadła pod warunkiem spełnienia pewnych kryteriów takich jak – aktywność pacjenta wymagająca pełnej sprawności stawu, młody wiek (do 48 lat), świadomość i determinacja do rehabilitacji
pooperacyjnej, która jest nieodłącznym elementem leczenia.

Należy pamiętać, że uszkodzenie więzadeł krzyżowych prowadzi do niestabilności stawu, przeciążeń i w następstwie do zmian zwyrodnieniowych stawu. Operacje wykonywane najczęściej to rekonstrukcja z wykorzystaniem autogennego przeszczepu (własnej tkanki)z więzadła własnego rzepki (BTB) lub ścięgien mięśni półścięgnistego i smukłego (St/G).

Decyzję o wyborze metody podejmuje chirurg. W przypadku rekonstrukcji BTB przeszczepione więzadło posiada nawet do 170% wytrzymałości więzadła oryginalnego, lecz osłabieniu podlega więzadło własne rzepki, na co należy zwrócić szczególną uwagę w programie usprawniania. Przeszczep St/G jest mniej obciążający sam układ stawowy, a wydolność więzadła wynosi około 70‐80% więzadła oryginalnego. Operacje przeprowadza się artroskopowo, a więc nie otwiera się stawu, co jest ogromną zaletą, gdyż okres usprawniania jest znacznie krótszy niż przy otwarciu stawu.

Rehabilitacja przed operacyjna powinna być prowadzona aby zwiększyć jak najbardziej ruchomość i siłę stawu, nauka pacjenta chodu o kulach. Poinformowanie pacjenta czego powinien unikać. Dobrze przeprowadzona rehabilitacja przed operacyjna skutkuje szybszymi efektami rehabilitacji po operacyjnej i szybszym powrotem pacjenta do zdrowia.

Przy rehabilitacji po operacyjnej prócz siły ważna jest kontrola współgrania grup mięśniowych, które stabilizują dany staw. W przypadku kolana jest to m.czworogłowy uda, grupa gęsiej stopki (m.półścięgnisty, półbłoniasty i smukły), m.dwugłowy uda i m.naprężacz powięzis zerokiej.

Odpowiednie współdziałanie tych grup mięśniowych w sytuacjach „kryzysowych” dla stawu jest podstawą zachowania bezpieczeństwa. Ćwiczenia siłowe wyrabiają jak sama nazwa wskazuje siłę, lecz nie kontrolę. Trening sensomotoryczny (równoważny) jest podstawą wyrabiania mechanizmów współgrania grup mięśniowych samego stawu, jak i całego ciała.

blog Macieja Felczyńskiego