massagewarsaw - 2014-03-11, 16:23 Temat postu: Ścięgno Achillesa - tendinitis czy tendinosis? Mięsień trójgłowy łydki to grupa mięśniowa, na którą składa się: Mięsień brzuchaty łydki (głowa boczna i przyśrodkowa), rozpoczynający swój przebieg powyżej kłykcia bocznego i przyśrodkowego kości udowej. Mięsień płaszczkowaty, przyczepiający się do końców bliższych strzałki i piszczeli. Te trzy pasma mięśniowe przechodzą w ścięgno piętowe i znajdują swój przyczep końcowy na guzie piętowym. Funkcjonalnie, mięsień brzuchaty łydki jest zginaczem stawu kolanowego oraz zginaczem podeszwowym stopy, a mięsień płaszczkowaty zgina podeszwowo stopę. Poprzez skurcz ścięgna Achillesa oba mięśnie odwracają stopę. Biomechanicznie, mięsień trójgłowy jest mięśniem posturalnym, umożliwiającym utrzymanie pionowej postawy ciała. Fizjologicznie z kolei, swoim skurczem wspomaga pracę serca pompując w jego kierunku krew z dolnych części ciała. W obrębie ścięgna Achillesa dochodzi do dwóch różnych dysfunkcji, często błędnie rozpoznawanych jako stan zapalny. TENDINITIS – stan zapalny ścięgna Jest to ostre, dotkliwe uszkodzenie, do którego dochodzi najczęściej z mechanizmu “OVERLOAD”, czyli nadmiernego obciążenia tkanki. Charakteryzuje się lokalnym zesztywnieniem stawu (od napiętego, sztywnego ścięgna), ociepleniem wokół ścięgna, opuchlizną, zaczerwienieniem, a w organizmie pojawiają się komórki stanu zapalnego. Ból większy jest podczas i zaraz po aktywności. Rokowanie jest zazwyczaj dobre, a leczenie obejmuje odciążenie całego podudzia poprzez ortezę. Na zapalone ścięgno stosujemy kompresję, lód, elewację oraz niesterydowe leki przeciwzapalne. Początkowe zdrowienie trwa 2-3 dni, po tym okresie następuje częściowy powrót do ćwiczeń. Całkowite wyzdrowienie zajmuje 4-6 tygodni. Stosowanie sterydów jest ogólnie niewskazane, gdyż w dłuższej perspektywie wtórnie niszczą tkankę kolagenową. Jako profilaktykę należy zalecić solidną rozgrzewkę przed treningiem i rozsądne dawkowanie obciążeń treningowych. TENDINOSIS – uszkodzenie chroniczne ścięgna na poziomie komórkowym, bez cech zapalenia. Często jest następstwem nadmiernej pronacji, przebytego zapalenia ścięgna Achillesa lub mechanizmu typu “OVERUSE”, gdzie tkanka jest na granicy wytrzymałości (zbyt duże obciążenia treningowe). Często powtarzające się uszkodzenia (mikrorozdarcia) wewnątrz i wokół ścięgna prowadzą do wzrostu komórek naprawczych. W obrazie USG widać waskularyzację (wrastanie naczyń krwionośnych) w uszkodzony matrix kolagenowy, co dramatycznie osłabia tkankę i może w efekcie doprowadzić do zerwania Achillesa. Tendinosis charakteryzuje się bólem na początku treningu; zaraz zanika i nie upośledza aktywności. Największy ból doskwiera po zakończeniu aktywności (nawet w spoczynku), a następnego dnia rano ścięgno jest sztywne, gdyż opuchlizna koliduje z jego ruchem. Palpacyjnie wyczuwa się pogrubienie ścięgna, a podczas obciążania charakterystyczne są słyszalne trzaski. W leczeniu wstępnym proponujemy trening cyrkulacyjny, kinezjotaping, ortezę piętową lub wkładki podpierające pronację. Stopniowo, zwiększając obciążenie stosujemy leczniczy trening ekscentryczny. Dobre efekty daje też zastosowanie fali uderzeniowej (niszczy zwapnienia w ścięgnie). Częściowe wyzdrowienie następuje po około 2-3 miesiącach, a po 6 miesiącach zanika wakularyzacja. Całkowite wyzdrowienie może trwać nawet do 12 miesięcy. Wskazana jest całkowita absencja treningowa, a stosowanie NLPZ nie ma sensu (tutaj uszkodzona jest struktura). W przypadkach opornych, interwencja chirurgiczna usuwa zmienioną tkankę. Jako długodystansowiec doświadczyłem kilka lat temu tendinosis Achillesa. Mój powrót do biegania trwał dokładnie 9 miesięcy. Od tego czasu przebiegłem kilka maratonów i biegów ultra. Jako fizjoterapeuta mogę doradzić Wam, iż aby ustrzec się tej kontuzji należy systematycznie wzmacniać ścięgno poprzez trening koordynacyjny różnych rodzajów pracy mięśniowej, ćwiczyć propriocepcję a w razie potrzeby stosować wkładki korekcyjne. Profilaktyka to także dopasowanie obciążeń treningowych (dystans i szybkość) oraz wybór podłoża, po którym na co dzień biegamy. Nasza stopa nie została pierwotnie “zaprojektowana” do biegania po asfalcie czy betonie. Wybór odpowiedniego obuwia to niekończący się temat i dylemat każdego joggera. Pomimo długiego procesu gojenia nowoczesna fizjoterapia (zastosowanie różnego rodzaju technik manualnych) daje możliwość pełnego wyleczenia i powrotu do pokonywania długich dystansów. mgr Dariusz Szajbe |
||||||
