[massagewarsaw]

W okresie rekonwalescencji po złamaniu kości wspomagające działanie dla organizmu ma odpowiednia dieta. Powinna ona dostarczać optymalną ilość niezbędnych w procesie zrastania się kości składników odżywczych.

Niezbędna jest odpowiednia podaż wapnia, witaminy D, białka, a także takich niezbędnych do budowy tkanki kostnej składników mineralnych, jak potas i magnez, a także cynk, fluor, miedź i mangan. Należy pamiętać, że zarówno niedobór, jak i nadmiar składników może niekorzystnie oddziaływać na metabolizm kostny, dlatego tak ważne jest stosowanie urozmaiconej diety.

Dieta powinna zapewniać przede wszystkim duże ilości wapnia. Źródłem wapnia w diecie jest głównie mleko i jego przetwory, a więc jogurty, kefiry, maślanki, mleka acydofilne, a także sery. Powinno spożywać się 4 porcje produktów mlecznych w ciągu dnia. Wapń z produktów mlecznych jest dobrze przyswajalny. Innym źródłem wapnia są także konserwy rybne z ośćmi takie, jak sardynki, czy szprotki. Oraz takie produkty roślinne, jak warzywa kapustne, brokuły i nasiona roślin strączkowych: soja, soczewica, fasola.

Bardzo ważne jest dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości witaminy D. Jej niedobór w diecie wpływa na zmniejszenie wchłaniania wapnia. Szczególnie narażeni na niedobór witaminy D są ludzie starsi, u których obserwuje się obniżone stężenie aktywnego metabolitu tej witaminy. Niedobór aktywnych metabolitów witaminy D-kalcitrolu wpływa niekorzystnie na proces kościotworzenia i mineralizację kości. Źródłem tej witaminy w diecie jest głównie tłuszcz rybi (tłuste ryby: łosoś, makrela, śledź), a także jaja, masło, wątroba. Organizm człowieka ma jednak zdolność wytwarzania witaminy D pod wpływem promieniowania ultrafioletowego (słonecznego).

Dlatego tez w profilaktyce osteoporozy i złamań dla mocnych i zdrowych kości, zaleca się codzienne spacery i ekspozycje na światło dzienne. Synteza skórna witaminy D pod wpływem promieni UV zmniejsza się jednak z wiekiem. U osób starszych czasami zaleca się suplementację tej witaminy w postaci preparatów witaminowo – mineralnych.

Bardzo ważna jest odpowiednia podaż białka w diecie. Białko jest niezbędne dla wchłaniania wapnia, wpływa na syntezę kolagenu i innych białek, które tworzą tkankę łączną kości. W rekonwalescencji po złamaniach zaleca się podaż 1,2 g białka na kg masy ciała. Należy pamiętać, że zarówno niedobór jak i nadmiar białka w diecie może niekorzystnie wpływać na mineralizację kości i tym samym na czas rekonwalescencji.

Składnikiem tkanki kostnej jest także fosfor. Pełni on rolę w mineralizacji macierzy kostnej. Dla prawidłowej gospodarki wapniowej bardzo ważne są odpowiednie proporcje wapnia do fosforu w diecie. Źródłem fosforu w pożywieniu są mięso, ryby, jaja, orzechy, produkty mleczne i zbożowe, a także produkty spożywcze przetworzone, jak napoje gazowane, przetwory mięsne (wędliny), koncentraty spożywcze. W przeciętnej diecie jednak zawartość fosforu w stosunku do zawartości wapnia jest zbyt wysoka. Dlatego nie ma na ogół potrzeby dodatkowego spożycia tego składnika.

Dla prawidłowego procesu budowy tkanki kostnej niezbędny jest potas i magnez. Potas ogranicza wydalanie wapnia z moczem. Najlepszym źródłem potasu są nasiona roślin strączkowych, owoce, warzywa, orzechy. Magnez jest powiązany z metabolizmem wapnia.

Niedobór magnezu wpływa negatywnie na mineralizację kości. Produktami bogatymi w magnez są kakao, produkty zbożowe z grubego przemiału takie, jak kasze gruboziarniste, razowe pieczywo, orzechy, fasola.

W procesie mineralizacji kości duża rolą odgrywają także witaminy K, C i A. Źródłem witaminy K w diecie są zielone warzywa takie, jak: brokuły, sałata, kapusta. Bogate w witaminę C są owoce i warzywa. Witamina C nie tylko wpływa na zwiększenie się wchłaniania wapnia ale też na proces tworzenia kolagenu.

W okresie po złamaniach kości ważna jest również dieta uboga w sól (sód). Nadmiar sodu niekorzystnie wpływa na gospodarkę wapniowa w organizmie. Codzienne spożycie soli nie powinno przekraczać ilości zawartej w łyżeczce soli tj 5 g. Należy pamiętać że źródłem soli (sodu) w diecie jest nie tylko solniczka, ale także słone przekąski (chipsy, paluszki) oraz produkty przetworzone takie, jak koncentraty zup i sosów, konserwy, wędliny, sery dojrzewające, pieczywo.

Należy również pamiętać, że nadmiar kofeiny zawartej w kawie, ale także w herbacie, napojach typu cola i napojach energetyzujących powoduje utratę wapnia z moczem. Także alkohol wpływa negatywnie na wytwarzanie tkanki kostnej i mineralizację, a także może zwiększać wydalanie wapnia z moczem.

Dieta po złamaniach kości powinna być więc urozmaicona tak, aby dostarczyć wszystkich niezbędnych składników w optymalnych proporcjach. Nie powinno w niej zabraknąć produktów mlecznych, produktów zbożowych z tzw. grubego przemiału, owoców i warzyw, orzechów, ryb, nasion roślin strączkowych, chudego mięsa drobiowego. Jednocześnie należy zmniejszyć spożycie produktów przetworzonych o wysokiej zawartości fosforu i sodu tj. słonych przekąsek, żywności typu fast-food, koncentratów spożywczych i napojów gazowanych, a także napojów zawierających kofeinę i alkohol.

Katarzyna Wolnicka