[massagewarsaw]

Naderwanie więzadeł kolana (częściowe uszkodzenie) jest urazem powszechnym szczególnie stawu skokowego. Skręcenie kolana jest zazwyczaj urazem poważniejszym.

Najczęściej uszkadzanym więzadłem stawu kolanowego jest MCL znajdujące się po wewnętrznej stronie kolana. Do uszkodzenia dochodzi zazwyczaj na skutek skręcenia i ucieczki kolana do wewnątrz. Może to mieć miejsce zarówno podczas gry w piłkę nożną czy koszykówkę jak i podczas jazdy na nartach lub nawet w trakcie codziennej aktywności jak wsiadanie/wysiadanie do i z samochodu czy porządki domowe.

MCL jest grubym, szerokim i wytrzymałym więzadłem. Nawet całkiem poważne uszkodzenia goją się najczęściej dobrze wskutek leczenia zachowawczego (nieoperacyjnego). Wymaga to zazwyczaj leczenia w unieruchamiającej ortezie aby chronić więzadło podczas gojenia.

Całkowite wyleczenie pozwalające na pełny powrót do aktywności sprzed urazu wymaga zawsze odpowiednich ćwiczeń i nadzoru wykwalifikowanego fizjoterapeuty.

Zerwanie więzadeł

Najczęściej zrywanym więzadłem kolana jest ACL (więzadło krzyżowe przednie). Urazowi ACL często towarzyszą uszkodzenia innych struktur, tj. chrząstki stawowej, łąkotek oraz więzadeł wewnątrz i wokół stawu kolanowego.

Typowy przebieg i objawy zerwania ACL:

Znaczący uraz w wywiadzie najczęściej pośredni (bez uderzenia)
„Ucieknięcie” kolana z ostrym bólem, któremu częstow towarzyszy charakterystyczny dźwięk (trzask lub chrupnięcie). Kolano po urazie jest bolesne i zazwyczaj dosyć szybko narasta obrzęk. Po urazie występuje trudność w obciążaniu kontuzjowanej kończyny. Jeżeli do urazu dochodzi w trakcie uprawiania sportu zawodnik nie jest w stanie kontynuować gry.

Obrzęk może ustępować powoli w ciągu kilku tygodni (jest on spowodowany krwawieniem do wewnątrz stawu z uszkodzonego więzadla)

W okresie późniejszym (zazwyczaj co najmniej po ustąpieniu obrzęku) występuję uczucie uciekania, niestabilności, czasami połączone z dolegliwościami bólowymi

Uszkodzenie ACL jest poważnym urazem kolana, szczególnie z uwagi na towarzyszące, lub pojawiające się w następstwie przewlekłej niestabilności, dodatkowe uszkodzenia kolana. Wczesne zgłoszenie się do specjalisty pozwala na szybkie zaopatrzenie urazu oraz często na powstrzymanie rozwoju dodatkowych uszkodzeń.

Leczenie uszkodzeń ACL

Podjęcie właściwego leczenia w przypadku uszkodzenia ACL jest decyzją zlożoną, bedącą wypadkową wieku pacjenta, poziomu aktywności fizycznej, oczekiwań i pozostałych uwarunkowań zdrowotnych.

Niektórzy pacjenci są w stanie osiągnąć funkcjonalną stabilność kolana nawet bez więzadła krzyżowego przedniego (nie poddając się zabiegowi rekonstrukcji ACL) poprzez wzmacnianie mięśni i trening odruchów (tzw. propriocepcji). Jest to możliwe do osiągnięcia poprzez stały trening pod nadzorem wykwalifikowanego fizjoterapeuty.

Uzyskana w ten sposób stabilność pozwala zazwyczaj na normalne funkcjonowanie jednak powrót do pełnej aktywności fizycznej (szczególnie w przypadku sportowców) na poziomie sprzed urazu jest najczęściej niemożliwy.

Najczęstszym wskazaniem do rekonstrukcji ACL jest nawracające uciekanie kolana. W trakcie każdego następnego epizodu ucieknięcia może dojść do dalszych uszkodzeń chrząstki i łąkotek pogarszając w ten sposób prognozę i prowadząc w przypadku nie leczenia do rozwoju zmian zwyrodnieniowych.

Brak epizodów uciekania nie może być objawem uspokajającym ponieważ przewlekłe przeciążenia wynikające z braku stabilności również prowadzą do dalszych uszkodzeń struktur wewnątrzstawowych.

Uszkodzenia PCL i PLC

90% uszkodzeń PCL (więzadła krzyżowego tylnego) i 90% uszkodzeń PLC (kompleksu tylno-bocznego) powstaje w powiązaniu z uszkodzeniami innych więzadeł – głównie uszkodzeniem ACL (więzadła krzyżowego przedniego).

Znacznie rzadsze izolowane uszkodzenie PCL charakteryzuje się wysokim odsetkiem satysfakcjonujących wyników leczenia po leczeniu nieoperacyjnym.

Połączone uszkodzenia ACL + PCL, ACL + PLC lub PCL jak również ACL + PCL + PLC zazwyczaj powodują znaczącą funkcjonalną niestabilność i najczęściej wymagają chirurgicznej rekonstrukcji.

Skomplikowane wielowięzadłowe rekonstrukcje kolana są znacznie bardziej wymagające niż stosunkowo prosta izolowana rekonstrukcja ACL. Rekonstrukcje wielowięzadłowe mogą być przeprowadzone również w ramach 2- lub 3-dniowego pobytu w szpitalu ale zazwyczaj wymagają pooperacyjnego użycia ortezy i znacznie bardziej restrykcyjnego reżimu pooperacyjnego.

Rekonstrukcja ACL (więzadła krzyżowego przedniego)

Więzadło krzyżowe przednie (ACL) znajduje się w centrum kolana. Do uszkodzenia ACL dochodzi najczęściej w wyniku urazu rotacyjnego lub nagłego przeprostu kolana.
Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego (ACL) jest zabiegiem mini inwazyjnym wykonywanym jako kombinacja artroskopii i chirurgii „otwartej”.

Przed rozpoczęciem rekonstrukcji ACL ortopeda wykonuje dokładne artroskopowe badanie kolana (jako oddzielny zabieg lub jako wstęp do rekonstrukcji ACL). W trakcie artroskopii naprawione zostają uszkodzenia łąkotek i chrząstki.

Następnym etapem jest wykonanie tuneli w kości udowej i kości piszczelowej, w których ma być zamocowany przeszczep tworzący nowe więzadło.

Po wciągnięciu przeszczepu zostaje on zamocowany w kości udowej i kości piszczelowej. Kilka istniejących sposobów mocowania przeszczepu zostało przedstawionych poniżej. Zarówno sposób mocowania jak i wybór materiału na przeszczep są indywidualnie dobierane do każdego pacjenta.

Dobór materiału do rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL)

Do rekonstrukcji ACL używane są obecnie 3 różne grupy materiałów:

Przeszczepy autogeniczne – są to ścięgna pobrane od pacjenta w trakcie zabiegu rekonstrukcji.

Obecnie najczęściej używane są 3 rodzaje ścięgien:

Ścięgno mięśnia półścięgnistego izolowane lub wraz ze ścięgnem mięśnia smukłego (ST lub ST-G) złożone podwójnie, potrójnie lub poczwórnie;

1/3 środkowa więzadła rzepki z bloczkami kostnymi z rzepki i guzowatości kości piszczelowej (B-PT-B)
1/3 środkowa rozcięgna mięśnia czworogłowego wraz z bloczkiem kostnym z rzepki lub bez bloczka (QT lub QT-PB)

Przeszczepy allogeniczne – są to przeszczepy wykonane z materiału uzyskanego od dawcy z banku tkanek ludzkich

Przeszczepy syntetyczne – są to przeszczepy wykonane z tworzyw sztucznych.