[massagewarsaw]

Charakterystyka

Pochodzenie większości przypadków bocznych skrzywień kręgosłupa nie jest znane. W związku z powyższym niemożliwe jest leczenie o charakterze przyczynowym. Skoliozy o nieznanym pochodzeniu występują we wszystkich okresach rozwoju dziecka, a ich przebieg i efekt końcowy trudno przewidzieć.

Boczne skrzywienia kręgosłupa mogą być też następstwem różnych chorób, urazów kręgosłupa oraz zaburzeń statyki ciała (anomalii kończyn dolnych).

Zalecenia

- Pływanie, jazda na rowerze (po gładkich nawierzchniach).

Przeciwwskazania

- Skoki, dźwigania, przewroty w przód, nadmiar skłonów w przód.

- wybrane ćwiczenia -

Ćwiczenie 1

Marsz z unoszeniem piłki oburącz przodem, jak najwyżej w górę i opustem przodem w dół.

Ćwiczenie 2

Kilka kroków marszu w wysokim wspięciu na palcach, kilka kroków swobodnego chodu.

Ćwiczenie 3

Siad skrzyżny. Ręce wyprostowane, wyciągnięte w górę. W dłoniach trzymana oburącz laska gimnastyczna. Współćwiczący stoi za kolegą trzymając ręce na lasce.
Maksymalne wyciągnięcie rąk z laską w górę. Współćwiczący delikatnie pociąga laską w górę.

Ćwiczenie 4

Siad skrzyżny, ręce na kolanach, najlepiej z oparciem pleców o ścianę.
Wznos ramion przodem w górę- wdech, powrót ramion na kolana- wydech. (Odmiana: w dłoniach trzymana oburącz laska gimnastyczna.)

Ćwiczenie 5

W siadzie skrzyżnym, oczy zamknięte (rozluźnienie mięśni).

Ćwiczenie 6

Siad skrzyżny, kółko ringo lub woreczek na głowie.
Wypychanie kółka w górę z głębokim wdechem, powrót do swobodnego siadu- wydech.

Ćwiczenie 7

Siad okroczny na ławeczce, ręce za głową, łokcie w płaszczyźnie czołowej.
Z pozycji wyjściowej- wdech, skrętoskłon, zbliżanie łokcia do różnoimiennego kolana- wydech.

Ćwiczenie 8

Siad okroczny na ławeczce, ramiona zwisają swobodnie wzdłuż tułowia. W dłoniach woreczek.
Unoszenie wyprostowanych ramion bokiem w górę, wolne opuszczanie do pozycji wyjściowej.

Ćwiczenie 9

Dwaj ćwiczący w pozycji średniej Klappa, twarzami do siebie, w odległości 1m. Między nimi w równej odległości od każdego leży na podłodze piłeczka od tenisa stołowego.
Równoczesne dmuchanie w piłeczkę tak, aby potoczyła się w stronę partnera.

Ćwiczenie 10

Pozycja niska Klappa, dłonie oparte na gazecie.
Maksymalne wysuwanie rąk z gazetą w przód.

Ćwiczenie 11

Siad rozkroczny, nogi zgięte.
Wznos rąk w górę, daleki skłon w przód, powrót do pozycji wyjściowej.

Ćwiczenie 12

Klęk podparty.
Wznos lub wymach nogi w tył.

Ćwiczenie 13

Siad płaski, ręce oparte na biodrach lub podłodze.
„Wyciąganie się” w górę bez odrywania bioder od podłoża.

Ćwiczenie 14

Siad prosty.
Toczenie piłki oburącz po nogach.

Ćwiczenie 15

Siad prosty.
Unoszenie na zmianę prawej i lewej nogi w górę z jednoczesnym przekładaniem piłki pod uniesioną nogą.

Ćwiczenie 16

Leżenie przodem na ławeczce wzdłuż, chwyt krawędzi ławeczki.
Przemieszczanie ciała wzdłuż powierzchni ławeczki.

Ćwiczenie 17

W leżeniu przodem, oczy zamknięte (rozluźnienie mięśni).

Ćwiczenie 18

Leżenie przodem na stole, ręce trzymają krawędzie lub są przytrzymywane przez osobę dorosłą. Palce stóp są obciągnięte, koc podłożony pod brzuch. Unoszenie nóg do poziomu.

Ćwiczenie 19

Leżenie tyłem, nogi zgięte, ręce w górze za głową.
Przejście do siadu skulnego.

Ćwiczenie 20

Leżenie tyłem, nogi wyprostowane i złączone, ręce wyprostowane leżą na podłodze przy głowie.
Rozciąganie się poprzez sięganie rękoma najdalej za głowę, a stopami w przeciwną stronę. Wytrzymać kilka sekund, rozluźnić.

Ćwiczenie 21

Leżenie tyłem, nogi ugięte w stawach biodrowych i kolanowych, stopy oparte o podłoże, ramiona wzdłuż tułowia.
Wznos ramion bokiem w górę- wdech, powrót do pozycji wyjściowej- wydech.

Ćwiczenie 22

Leżenie tyłem, kolana ugięte, ramiona wzdłuż ciała, w jednej ręce woreczek.
Przeniesienie ramion bokiem w górę, przełożenie woreczka do drugiej ręki.

Ćwiczenie 23

Leżenie tyłem.
Zmiana pozycji ciała na umówiony sygnał- przechodzenie z leżenia tyłem do leżenia przodem, siadu klęcznego, pozycji stojącej.

Ćwiczenie 24

Leżenie tyłem, nogi ugięte, ramiona w tył za głowę, oczy zamknięte (rozluźnienie mięśni).

Ćwiczenie 25

Leżenie tyłem. Kończyny dolne ugięte w stawach kolanowych, stopy oparte o podłoże.
Naśladowanie jazdy na rowerze.

Ćwiczenie 26

Leżenie tyłem, stopy oparte o piłkę.
Wznos nóg w górę.

Ćwiczenie 27

Leżenie tyłem, z ramionami w górę.
Wznos nóg w górę, krążenie stóp.

Ćwiczenie 28

Leżenie tyłem o nogach ugiętych z piłką na brzuchu.
Uwypuklenie klatki piersiowej- wdech nosem, powrót do pozycji wyjściowej- wydech ustami z syczeniem.

Ćwiczenie 29

Leżenie tyłem, nogi zgięte w kolanach, szarfa trzymana oburącz za głową.
Uniesienie nóg i rąk z szarfą w górę do ich spotkania i powrót do pozycji wyjściowej.

- zabawy i gry z elementami ćwiczeń korekcyjnych -

Zabawa „Berek-czarodziej”

Uczestnicy zabawy biegają uciekając przed goniącym ich „berkiem”. Osoba złapana staje w rozkroku z rękoma wyciągniętymi w górę. Inni uciekający mogą „odczarować” złapanego, przechodząc pod jego nogami.

Zabawa „Dziadek i żołnierz”

Uczestnicy zabawy biegają po sali. Na sygnał prowadzącego „dziadek”- dzieci naśladują zgarbionego, zmęczonego staruszka. Na hasło „żołnierz”- dzieci naśladują dziarskiego, wyprostowanego żołnierza.

Zabawa „Piłka w tunelu”

Dwóch uczestników przyjmuje pozycję w siadzie skrzyżnym twarzą do siebie. Trzeci znajduje się między nimi w skłonie podpartym (na czworakach z nogami wyprostowanymi, tworząc „tunel”). Na sygnał prowadzącego siedzący toczą do siebie piłkę pod „tunelem” tak długo, aż wykonujący skłon podparty nie zmieni pozycji. Wygrywa osoba, która najdłużej utrzyma „tunel” w bezruchu.

Zabawa „Czołganie przez tunel”

Uczestnicy zabawy przyjmują pozycję w klęku podpartym, w ustawieniu jeden obok drugiego. Na sygnał zmieniają pozycję do skłonu podpartego (tworząc długi tunel). W tym czasie pierwszy z szeregu wykonuje jak najszybsze czołganie przez tunel i zajmuje pozycję w klęku podpartym na końcu szeregu. Po przejściu czołgającego tworzący tunel wracają do pozycji wyjściowej (klęku podpartego).

Zabawa „Murarz i cegły”

Teren zabawy podzielony na środku linią. Na niej stoi „murarz”. Pozostali uczestnicy zajmują wybraną połowę boiska. Każdy z nich stara się przedostać na drugą stronę budowy. „Murarz” chwyta przez dotknięcie każdego, kto znajdzie się na pasie budowy. Schwytany zostaje „cegłą” (wykonuje siad skrzyżny z rękoma ułożonymi w „skrzydełka”), z której murarz stawia na pasie mur, zaczynając z jednego końca. Im więcej jest schwytanych „cegieł”, tym prędzej wypełnia się nimi wolna dotąd przestrzeń.

Zabawa „Słonko świeci- deszczyk pada”.

Uczestnicy zabawy biegają po całej sali w dowolnych kierunkach. Na sygnał prowadzącego „słonko świeci”- dzieci wyciągają ręce w górę. Z kolei na sygnał „deszczyk pada”- szukają schronienia przed deszczem i „przyklejają” się do ściany, przyjmując pozycję skorygowaną.

Zabawa „Pająk i muchy”

Dzieci biegają w luźnej gromadce naśladując brzęczeniem latające muchy. Na sygnał słowny „pająk”- zastygają w bezruchu, przyjmując pozycję skorygowaną (w staniu, w siadzie itp.). Jeden z uczestników -„pająk”- wychodzi na łowy i mija „dobre muchy” (tzn. te, które przyjęły prawidłową pozycję skorygowaną i nie poruszają się) i szuka „złych owadów”. Jeżeli znajdzie takie, zabiera je do swojej sieci (w kąciku sali). Tam zatrzymuje się na chwilę, a w tym czasie muchy znowu swobodnie fruwają.

Ćwiczenia korekcyjne do wykonywania w domu

Wynik leczenia usprawniającego przy wadach postawy i bocznych skrzywieniach kręgosłupa zależy od przestrzegania zaleceń dotyczących trybu życia oraz prawidłowego, systematycznego i wcześnie rozpoczętego wykonywania ćwiczeń, które mają na celu:
– poprawienie postawy,
- zwiększenie wydolności układu oddechowego i krążenia oraz ogólnej sprawności fizycznej
– zrównoważenie układu mięśniowego przez wzmocnienie mięśni
- usunięcie ograniczenia ruchów i przykurczów w stawach
– przeciwdziałanie powiększaniu się skrzywienia (o ile jego zmniejszenie jest niemożliwe)
– utrwalenie uzyskanego dobrego wyniku leczenia.

Ćwiczenia powinien zalecić lekarz po zbadaniu pacjenta. Wybrane ćwiczenia dziecko wykonuje pod nadzorem instruktora gimnastyki korekcyjnej, a po ich opanowaniu systematycznie powtarza w domu. Początkowe ćwiczenia są proste i łatwe. W miarę nabywania większej sprawności i wzmocnienia siły mięśni mogą być dodawane ćwiczenia trudniejsze. Muszą one być dostosowane do wieku i możliwości dziecka. Należy ćwiczyć w dobrze przewietrzonym pokoju, na podłodze, na której położony jest koc lub materac, lub na świeżym powietrzu, o ile są takie możliwości i pozwalają na to warunki atmosferyczne.

Do ćwiczeń najwłaściwszy jest nie krępujący ruchów strój gimnastyczny. Wskazane jest wykonywanie ćwiczeń dwa razy dziennie po 20–45 minut, najlepiej przed śniadaniem lub kolacją. Czas trwania ćwiczeń, tempo i intensywność muszą być dostosowane do możliwości ćwiczącego i zwiększane stopniowo (od 20 do 45 minut). Ćwiczenia krótkotrwałe, nieregularne i nieprawidłowo wykonywane są bezwartościowe.

Gimnastykę należy rozpoczynać od wykonania ćwiczeń oddechowych, które nie mogą być zbyt intensywne, następnie przystąpić do wykonania ćwiczeń poszczególne grup mięśniowych (brzucha, grzbietu, pośladkowi stóp) przeplatając je ćwiczeniami oddechowymi i rozluźniającymi, a kończymy kontrolą utrzymania prawidłowej postawy najlepiej przed lustrem lub ćwiczeniem wyrabiającym czucie ciała w przestrzeni.

Dla urozmaicenia można korzystać z różnych przyborów, takich jak: woreczki, piłki, kijki, drabinki czy ławeczki. Różnorodność zestawów ćwiczeń może być bardzo duża. Jednak w warunkach domowych dzieci powinny wykonywać ćwiczenia niezbyt skomplikowane.

Zestawy ćwiczeń powinny zawierać ograniczoną ich liczbę i należy je tak dobierać, aby systematyczne ich wykonywanie wpłynęło korzystnie na wzmocnienie mięśni utrzymujących prawidłową postawę. Na rozpoczęcie i zakończenie serii ćwiczeń, jak również w ciągu dnia, w przerwach między lekcjami czy innymi zajęciami, można wykonywać tak zwane ćwiczenie uniwersalne.

Polega ono na:

– przyjęciu prawidłowej postawy stojącej i utrzymywaniu jej przez cały czas ćwiczenia;

– skupieniu uwagi na odtwarzaniu łuków stóp. Stopy ustawione w niewielkim rozkroku, równolegle do siebie, obciążone na piętach, brzegach zewnętrznych i palcach. (odtwarzanie łuków stóp w pozycji stojącej na drodze odruchowej poprawia postawę i daje normalizację napięć w obrębie mięśni kręgosłupa).

Po przyjęciu takiej postawy należy wykonywać:

– luźne wymachy kończyn górnych do przodu i do tyłu; swobodny wdech, ręce wzniesione do przodu do wysokości barków, wydech, ręce opuszczone w dół i do tyłu;

– głowa ustawiona prosto, swobodnie, wzrok skierowany przed siebie (na poziomie oczu) lub oczy zamknięte, próba wyczucia położenia własnego ciała. Należy stopniowo przedłużać czas ćwiczenia. Jak już było wspomniane, w czasie ćwiczeń trzeba oddychać równo, spokojnie, nie wstrzymywać oddechu.

Rozpoczynamy od kilkakrotnego wykonania każdego ćwiczenia (3–5 razy) i stopniowo zwiększamy liczbę powtórzeń do 10 i więcej. Ćwiczenia wykonujemy wolno, dokładnie, starając się czuć każdy ruch i położenie ciała. Z zestawów ćwiczeń dla dzieci z wadami postawy i bocznymi skrzywieniami kręgosłupa (również na lekcjach wychowania fizycznego) powinny być wyłączone wszystkie ćwiczenia obciążające lędźwiowy odcinek kręgosłupa, między innymi ćwiczenia o nadmiernej amplitudzie ruchu i elementy akrobatyczne. Już od najwcześniejszego okresu życia należy zwracać uwagę na profilaktykę bólów krzyża. Dzieci z wadami postawy i bocznymi skrzywieniami kręgosłupa wymagają stałej opieki lekarskiej i ćwiczeń.

Tylko przez ścisłe współdziałanie rodziców tych dzieci z przedszkolem, szkołą i placówkami służby zdrowia można osiągnąć pozytywne wyniki w leczeniu usprawniającym. Jedną z najważniejszych metod zapobiegania i leczenia wad postawy, oraz bocznych skrzywień kręgosłupa I°, jest stosowanie specjalnie dobranych ćwiczeń korekcyjnych.

Proponowane ćwiczenia mają bezpośredni wpływ na korekcję postawy poprzez zwiększenie wytrzymałości siłowej mięśni utrzymujących postawę (posturalnych) oraz wytworzenie prawidłowego nawyku postawy, natomiast pośrednio oddziaływają na sprawność i wydolność organizmu.

Dla dobra dziecka przedstawione ćwiczenia należy skonsultować z lekarzem prowadzącym dziecko. W wyjątkowych przypadkach mogą występować przeciwwskazania do stosowania niektórych ćwiczeń, dlatego porada lekarza jest konieczna. Przedstawione zestawy zostały opracowane dla dzieci w różnym wieku.

Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy przygotować dwa woreczki o wadze 20–30 dag każdy oraz kocyk o wymiarach 100x60 cm. Ćwiczymy w dobrze wywietrzonym pomieszczeniu. Rodzice lub opiekunowie wdrażają dziecko do poprawnego i bardzo starannego wykonywania proponowanych ćwiczeń. Zwracają również uwagę na zachowanie prawidłowej postawy w czasie ich wykonywania, a także w ciągu całego dnia.

Zestaw ćwiczeń

Poruszając się po pokoju na czworakach naśladuj baraszkującego pieska. Poruszaj się raz szybciej, raz wolniej, biodra uniesione wysoko, ciężar ciała spoczywa na rękach. Dość.

2. Rozłóż koc, a następnie połóż się na brzuchu z rękami pod czołem, łokcie oparte o podłoże, nogi złączone, wyprostowane. W tej pozycji wykonasz kilka następnych ćwiczeń... Oderwij przedramiona i tułów tuż nad podłogą, wytrzymaj, opuść. Ćwicz: unieś – wytrzymaj – opuść... i jeszcze raz. Dość.

3. Unieś głowę i tułów tuż nad podłogą i naśladuj ramionami ruchy pływającej żabki: wyciągaj ramiona daleko w przód, potem skieruj w bok, a następnie ściągnij łokcie blisko do tułowia, ćwicz spokojnie i płynnie... wyciągnij, w bok, skurcz. Odpocznij chwilę. Powtórz jeszcze kilka razy.

4. W dalszym ciągu leżysz na brzuchu, ramiona wyciągnij w bok, unieś lekko tułów i ramiona nad podłogę i naśladuj startujący samolot, ramiona unieś troszeczkę wyżej, jeszcze wyżej, a następnie niżej, coraz niżej, niżej i połóż na podłodze. Pamiętaj, aby nie wyginać się mocno w górę, samolot leci nisko nad ziemią. Powtarzaj: w górę trochę wyżej i niżej, niżej, opuść. Dość.

5. Wyciągnij ramiona w górę, oderwij od podłogi i nabierz dużo powietrza nosem, wdech, opuść ramiona na podłogę, wydech wymawiając ustami głoskę ,,s”... tak, jakbyś głośno i długo syczał. Powtórz cztery, pięć razy: wdech, oderwij ramiona od podłogi, wydech, opuść... dłużej wdech i jeszcze raz... Wystarczy.

6. Leżysz na brzuchu, ręce pod czołem, łokcie oparte o podłoże. Unieś przedramiona nad podłogę, z dłoni zrób lornetkę i obserwuj teren przed sobą. Opuść. Powtórz jeszcze kilka razy: unieś, wytrzymaj, opuść... i jeszcze raz... Dość.

7. Leżąc na brzuchu wyciągnij ramiona w górę, jak najdalej – tak jakbyś chciał palcami dotknąć czegoś, co leży przed tobą, jeszcze mocniej... i jeszcze dalej, wystarczy, oprzyj głowę na rękach. Powtórz, wyciągnij ręce daleko w przód, jeszcze dalej i dalej, wróć, połóż głowę na rękach, ćwicz. Dość.

8. Nadal leżysz na brzuchu, połóż czoło na woreczku, dłonie spleć na pośladkach, unieś lekko głowę i tułów nad podłogę, ściągnij mocno łopatki, opuść, naśladuj dzięcioła opukującego drzewo, unieś głowę i tułów, opuść, ćwicz. Wystarczy.

9. Leżąc na brzuchu uchwyć woreczki w ręce, wysuń ramiona w górę, unieś je nad podłogę i przełóż woreczki z ręki do ręki. Staraj się, aby woreczki nie upadły na podłogę. Ćwicz... nie zadzieraj głowy do góry... odpocznij. Powtórz jeszcze raz, z tym że postaraj się wyciągnąć ręce dalej, przekładaj woreczki... Dosyć.

10. Również z woreczkami: przełóż woreczki z ręki do ręki nad podłogą, a następnie przenieś ramiona bokiem w tył i przełóż woreczki nad pośladkami. Ćwicz... przełóż przed i za sobą... ściągnij łopatki... nie zadzieraj głowy... broda ściągnięta... i jeszcze raz. Wystarczy.

11. Leżąc na plecach, połóż na brzuchu woreczek, ramiona wzdłuż tułowia, nogi zgięte w biodrach i kolanach, stopy swobodnie oparte na podłodze. Nabierz dużo powietrza nosem, woreczek unosi się w górę, następnie wypuść powietrze ustami sycząc, woreczek opada. Powtórz pięć, sześć razy. Ćwicz...

12. Leżysz jak przy ćwiczeniu poprzednim z woreczkiem na brzuchu: unieś głowę do góry, napnij mocno mięśnie brzucha, popatrz na woreczek leżący na brzuchu, wytrzymaj przez chwilę, opuść. Ćwicz...

13. Leżysz na plecach, dłonie splecione na karku, łokcie przylegające do podłogi: naśladuj jazdę na rowerze, zwróć uwagę na obszerność ruchów, zmieniaj szybkość pedałowania. Ćwicz, odpocznij, i powtórz.

14. Leżysz w dalszym ciągu na plecach, ręce na karku, nogi ugięte w stawach biodrowych i kolanowych, stopy swobodnie oparte o podłoże: unieś prawą nogę w górę i palcami stopy narysuj w powietrzu jakieś zwierzątko. Wykonaj to starannie, palce obciągnięte kreślą na przykład pieska... doskonale... czy nie zapomniałeś o ogonku?... A uszy...? Bardzo dobrze. A teraz lewą nogą narysuj w powietrzu znane ci literki, pamiętaj, że noga w kolanie powinna być wyprostowana. Próbuj...

15 Usiądź w siadzie skrzyżnym, ręce oprzyj na-kolanach (siedzisz “po turecku”). Unieś wysoko ręce w górę, wyciągnij się jak najmocniej ku górze, a następnie połóż dłonie na podłodze daleko przed sobą, podnieś tułów i ramiona w górę, wyciągnij się, połóż daleko w przód na podłodze. Ćwicz powoli i starannie.

16 Siedzisz jak poprzednio z tym, że ręce ułóż na biodrach kciukami do przodu. Dłońmi naciskaj na biodra starając się wyciągnąć w górę tułów i głowę. Wyciągnij się w górę l-2-3-4--5-6-7-8, rozluźnij 9-10. Powtarzaj.

17. Jeszcze jedno ćwiczenie w tej pozycji. Naśladuj zwiędły kwiatek, głowa i barki opuszczone, plecy niedbałe, a teraz kwiatek rośnie ku słońcu, głowa prosto, plecy prosto, rośnij jak najwyżej w górę. Powtórz jeszcze raz. Rozluźnij mięśnie, a teraz prostuj i wyciągaj się w górę. Doskonale. Wystarczy.

Wstań i, tak jak na początku ćwiczeń, poruszaj się po pokoju na czworakach w różnych kierunkach, raz szybciej, raz wolniej, naśladując swobodną zabawę małego pieska.

Opracowała: Iwona Czaplejewicz