[fizjo]

Nazwa metody „Masaż tkanek głębokich” mogłaby sugerować silne i bolesne oddziaływanie na ciało pacjenta w rzeczywistości metoda ta okazuję się że wyjątkowo delikatna i subtelna. Wszystkie ruchy wykonuje się z wielką precyzją a dodatkowo bardzo wolno, siła nacisku aplikowana jest dla każdego pacjenta indywidualnie - dobrana do siły napięcia tkanek. Wszystko to powoduje, że metoda staje się skuteczna, a pożądane efekty zauważyć można już po pierwszym zabiegu.

Tak precyzyjny rodzaj pracy z pacjentem wymaga od terapeuty wyjątkowo dobrej palpacji i umiejętności lokalizowania zmian w tkankach.

Techniki w masażu tkanek głębokich:

W zależności na jakiego rodzaju tkance oraz w jakim kierunku pracujemy można wyróżnić kilka technik stosowanych w masażu tkanek głębokich:
Ruch podłużny
Dekompresja stawów
Techniki stymulowania mięśnia do skracania/skurczu
Techniki stymulowania mięśnia do rozciągania
Zahacz i rozciągaj
Oddzielanie przedziałów międzymięśniowych
Techniki uwalniania mięśniowego/uwalnianie mięśni z uwięźnięcia
Masaż poprzeczny
Agresywne rozciąganie

1. Podstawy teoretyczne masażu tkanek głębokich

Masaż głęboki to terapia działająca na warstwach i piętrach tkanek nieopracowywanych w masażu klasycznym czy sportowym. Jest też formą zaprogramowanej terapii pacjenta lub sportowca dostosowaną do konkretnej jednostki, nie jak w masażu sportowym powtarzającymi się sekwencjami ruchów takich samych dla każdego zawodnika. Za pomocą tej techniki można wpływać na stan napięcia mięśniowego i powięziowego, można korygować wady i leczyć dysfunkcje narządu ruchu.

2. Specyfika pracy w masażu tkanek głębokich

Podstawowym celem zabiegu jest zwracanie uwagi na zmienianie struktury i ograniczeń ruchomości tkanek. W technice tej ruchy są wykonywane nadzwyczaj precyzyjnie. Pracuję się bardzo powoli dając tkanką czas na fizjologiczną odpowiedź i przystosowanie się do nowych warunków. Kolejną cechą tego rodzaju masażu jest stosowanie bardzo małych lub w ogóle nie stosowania środków poślizgowych. Pracuje się używając skośnego nacisku na tkanki z uwagi na to że jest on lepiej tolerowany przez osobę masowaną, poza tym tkanka mięśniowa dobrze reaguje na rozciąganie i przesuwanie ale na przyciskanie szczególnie do kostnych elementów nie możemy już sobie pozwolić. Przed zabiegiem trzeba określić cel, który chcemy osiągnąć i wybrać odpowiednią technikę. Pracuj różnymi częściami ciała jak łokcie czy przedramię natomiast absolutnie unikaj pracy swoimi kciukami. Istotnym elementem w technikach masażu głębokiego jest wrażliwość palpacyjna terapeuty musi on umieć odnajdować zmiany napięcia w tkankach, odszukiwać bruzdy mięśniowe oraz ocenić kiedy masaż należy zakończyć by uzyskać efekt terapeutyczny a jednocześnie nie przestymulować tkanki.

3. Techniki w masażu tkanek głębokich.

W zależności na jakiego rodzaju tkance oraz w jakim kierunku pracujemy można wyróżnić kilka technik stosowanych w masażu głębokim:

Ruch podłużny

Jest to technika którą można stosować jako przygotowanie tkanek do terapii.

Polega na podążaniu wzdłuż włókien mięśniowych w kierunku siły działania tego mięśnia. Za przykład weźmy mięsień brzuchaty łydki, pracując powyższą techniką będziemy przesuwać tkanki rozciągając je od przyczepu w kierunku dołu podkolanowego.

Dekompresja stawów

Jedna ręka pracuje na mięśniach jw, natomiast druga chwyta ciało pacjenta tuż za stawem i odciąga go w stronę przeciwna niż pracuje ręka pierwsza.

Techniki stymulowania mięśnia do skracania/skurczu

Stosowana jest w przypadku gdy celowe jest wzbudzenie większego napięcia mięśniowego/zwiększenie zakresu ruchu. Kierunek w którym podążamy ruchem to od przyczepu dalszego do bliższego. Będziemy w ten sposób stymulować włókna mięśniowe do skurczu, dodając ruch bierny lub czynny w stawie, na który wpływa masowany mięsień.

Techniki stymulowania mięśnia do rozciągania

Stosowana jest w przypadku gdy celowe jest wydłużenie mięśnia. Kierunek w którym podążamy ruchem to od przyczepu bliższego do dalszego. Będziemy w ten sposób stymulować włókna mięśniowe do rozciągania, dodając ruch bierny lub czynny w stawie, na który wpływa masowany mięsień.

Zahacz i rozciągaj

Zasady działania tej techniki najlepiej wytłumaczyć na przykładzie elastycznej taśmy na środku której zawiązany jest węzeł. Rozciągając taśmę za brzegi węzeł (wzmożone napięcie w mięśniu) będzie się zacieśniał. Tkankę należy więc przytrzymać w miejscu, gdzie wyczuwane jest największe napięcie i rozciągać ją dzieląc mięsień na kilka części.

Oddzielanie przedziałów międzymięśniowych

Inaczej mówiąc praca w bruzdach mięśniowych, jest najbardziej efektywną pracą jeżeli mamy do czynienia z łącznotkankowymi zrostami, pojawiającymi się w miejscach gdzie dwa mięśnie lub dwa brzuśce jednego mięśnia do siebie przylegają. Mówiąc o rozrywaniu zrostów mamy na myśli rozluźnianie poprzez niszczenie tzw. mostków siarczkowo-węglowych pomiędzy sąsiadującymi tkankami. W normalnych warunkach nie powinny one tam występować. Gdy już się pojawiają mięśnie zaczynają brać udział w ruchu którego fizjologicznie nie powinny obsługiwać. Mięśnie tracą wtedy część swojej ruchomości oraz siły częściej też wpadają w stan podwyższonego napięcia.

Techniki uwalniania mięśniowego/uwalnianie mięśni z uwięźnięcia

Są przydatne gdy stwierdzimy brak ruchomości tkanki mięśniowej w kierunku innym niż kierunek przebiegu jego włókien, np. w kierunku uniesienia tkanki mięśniowej od tkanek leżących głębiej

Masaż poprzecznych

Technika polega na wałkowaniu/rolowaniu opuszkami palców w poprzek włókien mięśniowych w których wyczuliśmy zwiększone napięcie/przykurcz.

Agresywne techniki rozciągania

Ruch przeciwko napinającemu się mięśniowi jest najbardziej efektywną formą rozciągania mięśni. Musimy być pewni że mięsień, który chcemy opracować nie jest uszkodzony. Technika jest na tyle silna że można spowodować większe urazy gdyby mięśnie były uszkodzone. Podczas ruchu masażu w kierunku do przyczepu bliższego pacjent wykonuje czynny ruch w stawie rozciągający opracowywany mięsień.

Wielu początkujących terapeutów jest przekonanych że im większe napięcie odnajdziemy w tkankach tym więcej siły trzeba użyć podczas zabiegu aby to napięcie uwolnić. Paradoksalnie im delikatniej pracujemy tym szybciej będzie można uwalniać napięcia mięśniowe. Najskuteczniejsze techniki rozciągające są wyjątkowo subtelnymi i delikatnymi ruchami. Siłę w masażu głębokim można stopniować używając różnych części ciała do masażu. Rzadko zdarza się by doświadczony terapeuta do całego zabiegu używał tylko palców, a nawet jeżeli używają właśnie palców trzeba to robić w sposób bezpieczny dla siebie.

Palce

Pamiętaj żeby zawsze przy pracy były lekko zgięte we wszystkich stawach i utrzymuj stałe napięcie izometryczne. Absolutnie wystrzegajcie się przeprostów w stawach. Wasze przedramię, nadgarstek i palce powinny tworzyć jedną linie. Kiedy poczujesz że palce są zmęczone lub potrzebujesz większej siły użyj kostek palców.

Kostki palców

Są „narzędziem” które wykorzystywane w odpowiedni sposób zaoszczędzi energie terapeuty. Należy pamiętać aby nadgarstek był zawsze wyprostowany, każde jego ugięcie spowoduje utratę siły ruchu a także kumulowanie się siły w środku nadgarstka. Aby zmieniać kąt ustawienia się w tkankach kostkami raczej operuję się przez rotację w barku.

Pięść

Pięść jest bardzo wygodnym narzędziem pracy w masażu tkanek głębokich. Najważniejsze to nauczyć się pracować pięścią z nadgarstkiem w pozycji neutralnej. Właściwa jest pozycja gdy po zamknięciu pięści drugi palec prowadzi ruch, a kolejne ustawione są jak szczeble drabiny (równolegle pod nim) i za nim podążają.

4. Stopniowanie siły potrzebnej do zabiegu/narzędzia pracy

Przedramię

Jest bardzo przydatne kiedy pracujemy na większej powierzchni ciała poniżej kręgosłupa szyjnego. W większości przypadków używa się miękkiej pokrytej mięśniami, części przedramienia. Jest też idealnym narzędziem na rozpoczęcie masażu by przygotować i rozluźnić tkanki powierzchowne oraz na jego zakończenie by zintegrować uzyskany podczas zabiegu efekt. Pracując przedramieniem cała kończyna pozostaje w rozluźnieniu mięśni.

Łokieć

Używanie łokcia jest dość łatwą do opanowania techniką. Używa się jej do bardzo głębokiej pracy i na wszystkich obszarach poniżej kręgosłupa szyjnego może ona zastąpić kciuki. Ze względu na dosyć dużą powierzchnie oddziaływania ciężko będzie nią wykonać techniki pracy z bruzdami mięśniowymi.

Źródło: masaztkanekglebokich.com.pl