[massagewarsaw]

NIEWIDOMY MASAŻYSTA Nr 4-160 KWARTALNIK

Mgr Józef Małosek szczecin

Streszczenie: Przedstawiono wskazania
do masażu w: chorobach reumatycznych,
pourazowych i pooperacyjnych
obrazach stanu chorego,
obrzękach limfatycznych, schorzeniach
dróg oddechowych, schorzeniach kardiologicznych,
chorobach układu trawienia,
chorobach kobiecych, osteoporozie,
schorzeniach pediatrycznych, schorzeniach
neurologicznych.

Słowa kluczowe: klasyfikacja masażu,
wskazania, jednostki chorobowe.

W oczekiwaniu na książkę A. Zborowskiego pt. "Masaż w poszczególnych jednostkach chorobowych",
chciałbym ogólnie odnieść się do tego
tematu na podstawie najnowszej literatury niemieckiej.

Przedstawiając medyczne wskazania
do masażu - mówiąc szerzej o terapii
manualnej - należy przede
wszystkim zwrócić uwagę na fakt,
że ręka jest najstarszym narzędziem
pracy człowieka. Od niepamiętnych
czasów ręka była często nieświadomie
wykorzystywana w celach leczniczych,
przez głaskanie miejsca obolałego,
pocieranie czy też ugniatanie.

Po raz pierwszy masażem, jako jedną
z metod leczenia, zajął się Hipokrates
(460-370 I. p.n.e.), w swoim piśmie
"O stawach" domagał się od lekarzy
wszechstronnego doświadczenia medycznego,
do którego należy również
masaż. Od setek lat wielu lekarzy donosiło
o swoich doświadczeniach
z masażem, jego działaniu i oznakach
wyleczenia.

Historycznie spoglądając na terapię
manualną należy powiedzieć, że wiek
XVIII i XIX był burzliwy dla rozwoju
masażu leczniczego.

Wraz z rozwojem nauk przyrodniczych
rozpoczęły się systematyczne
badania nad procesami fizjologicznymi,
pobudzanymi za pomocą masażu.

Lecznicze działanie masażu zostało
odzwierciedlone w rozlicznych publikacjach,
jak i w przekazach ustnych
samych pacjentów. Reakcje organizmu
na masaż mogą być różne, podobne,
ale nigdy nie takie same, nawet
gdy dotyczy to tej samej jednostki
chorobowej.

Nie sposób zliczyć rodzajów masażu.
Punktem wyjścia jest jednak zawsze
masaż klasyczny, chociaż często
stosuje się rodzaj masażu celowanego
dla danej choroby. Do tej pory nie
wiadomo, który rodzaj masażu jest
w Polsce oficjalny. Opierając się na
literaturze niemieckiej, podaje się jasno, że jedynie te formy (rodzaje) masażu są oficjalnie dopuszczone w Niemczech, które, w ocenie naukowej,
w trakcie stosowania mają charakter
leczniczy. Z kolei, nie uznawane są
takie rodzaje, które mają charakter naturalny
i stosuje się je jako metodę
uboczną (dodatkową).

Obecnie uznane są następujące rodzaje
masażu:

 masaż klasyczny, deep fictron
(głębokie rozcieranie)
 ręczny drenaż limfatyczny,
 masaż stref reflektorycznych,
 masaż łącznotkankowy, masaż
segmentarny, masaż okostnowy,
 masaż okrężnicy.

Opierając się dalej na literaturze
niemieckiej, przedstawić warto wskazania
do masażu w poszczególnych
zespołach chorobowych.

I. Choroby reumatyczne

1. Chroniczne zapalenie wielostawowe,
nie dotyczy stanów zapalnych
napadowych:

a) masaż klasyczny:
odnowa (regeneracja) tkanek
i utrzymanie prawidłowego działania,
łagodzenie stanów bólowych,
przygotowanie do terapii ruchowej
za pomocą serii zabiegów,

b) masaż łącznotkankowy:
regeneracja tkanek, utrzymanie
prawidłowego działania.

2. Zesztywniające zapalenie stawów
kręgowych, m.in. serologicznie ujemne
zapalenie stawów kręgowych:

a) masaż klasyczny:
regulacja napięcia mięśniowego,
złagodzenie stanów bólowych,
odbudowa tkanek i utrzymanie
prawidłowego ich działania, rozluźnienie myogeloz, przygotowanie do terapii ruchowej;

b) masaż łącznotkankowy:
odbudowa tkanek i utrzymanie
prawidłowego ich działania;

c) masaż okostnowy:
likwidowanie stanów bólowych.

3. Artroza dużych stawów:

a) masaż klasyczny:
regulacja napięcia mięśniowego,
wzmacnianie powięzi mięśniowych;

b) masaż łącznotkankowy:
odbudowa i utrzymanie prawidłowego
funkcjonowania tkanek;

c) masaż okostnowy:
likwidowanie reumatycznych zespołów
bólowych, przygotowanie
do terapii ruchowej.

4. Kręgowe i kręgosłupowe zespoły
bólowe we wszystkich odcinkach kręgosłupa,
na podstawie zmian zwyrodnieniowych:

a) masaż klasyczny:
regulacja tonusu mięśniowego,
usuwanie bólów mięśniowych
i stwardnień mięśni (myogeloz),
odbudowa tkanek, przygotowanie
do terapii ruchowej;

b) masaż łącznotkankowy:
utrzymanie prawidłowego funkcjonowania
tkanek.

5. Pozastawowy reumatyzm, wszystkie
zwyrodnieniowe formy reumatyzmu
tkanek miękkich:

a) masaż klasyczny:
zniesienie napięcia tkankowego,
likwidowanie zmian strukturalnych
tkanek, tłumienie bólu;

b) masaż łącznotkankowy:
normalizacja funkcjonowania tkanek;

c) masaż okostnowy:
likwidowanie bólów lokalnych.

II. Pourazowe i pooperacyjne obrazy
stanu chorego, zespoły
objawowe.

1. Uszkodzenie tkanek, krwiaki,
obrzęki:

a) masaż klasyczny, ręczny drenaż limfatyczny:
likwidowanie obrzęków i krwiaków,
zapobieganie wiądu;

b) masaż łącznotkankowy:
odbudowa i utrzymanie prawidłowego
funkcjonowania tkanek.

2. Syndrom Sudecka od stadium bolesnego
zwyrodnienia:

a) masaż łącznotkankowy;

b) masaż segmentarny:

likwidowanie bólu, poprawa trofiki
tkanek;

c) ręczny drenaż limfatyczny:
odbudowa tkanek, utrzymanie
prawidłowego funkcjonowania
tkanek.

III. Obrzęk limfatyczny

1. Obrzęk limfatyczny, obrzęk tłuszczowy,
encefalopatię:

a) ręczny drenaż limfatyczny w ramach
kompleksowej fizykalnej terapii:
likwidowanie obrzęku, odbudowa
i utrzymanie prawidłowego funkcjonowania
tkanek.

IV. Schorzenia dróg oddechowych

1. Nieprawidłowe oddychanie, rozedma:

a) masaż klasyczny:
zniesienie napięcia mięśniowego
(uelastycznienie klatki piersiowej),
likwidowanie zlepów i stwardnień
mięśniowych (myogeloz), rozrzedzenie
śluzu przez opukiwanie
i wibrację, łączenie masażu z terapią
oddechową;

b) masaż łącznotkankowy;

c) masaż segmentarny:
uelastycznienie klatki piersiowej.

V. Schorzenia serca i naczyń
krwionośnych

1. Angina pectoris, pseudoangina pectoris:

a) masaż klasyczny:
likwidowanie myogeloz, obniżenie
napięcia mięśniowego;

b) masaż łącznotkankowy:
poprawa ukrwienia naczyń wieńcowych;

c) masaż segmentarny:
uelastycznienie klatki piersiowej;

d) masaż okostnowy:
likwidowanie częstotliwości i intensywności
napadów duszności,
likwidowanie napadów duszności.

2. Chroniczna niewydolność żylna,
ulcus cruris (owrzodzone podudzia):

a) masaż klasyczny:
likwidowanie "pancerza lędźwiowego;

b) masaż łącznotkankowy;

c) masaż segmentarny:
likwiduje zastój żylny, odbudowa tkanek;

d) masaż okostnowy:
przyśpiesza leczenie wrzodów.

3. Zarostowe zapalenie tętnic:

a) masaż łącznotkankowy;

b) masaż segmentarny:
przyśpiesza przekrwienie, następuje
odbudowa tkanek, reguluje
prawidłowe funkcjonowanie tkanek;

c) masaż okostnowy:
uśmierzenie bólu.

VI. Choroby układu trawienia

1. Podrażnienie pęcherzyka żółciowego,
cholestopatria niezapalna:

a) masaż łącznotkankowy;

b) masaż segmentarny:
neurowegetatywne wyrównanie;

c) masaż okostnowy:
likwidowanie bólu.

2. Zespół symptomów gastro-kardialnych:

a) masaż łącznotkankowy:
neurowegetatywne wyrównanie
w obrębie żołądka, jelit i serca;

b) masaż okrężnicy:
likwidowanie wzdęć.

VII. Choroby kobiece

1. Zaburzenia miesiączkowania z towarzyszącymi
objawami wegetatywnymi:

a) masaż łącznotkankowy;

b) masaż segmentarny:
neurowegetatywne wyrównanie;

c) masaż okostnowy:
likwidowanie bólu.

VIII. Osteoporoza

a) masaż klasyczny;

b) ręczny drenaż limfatyczny:
uśmierzenie bólu, przygotowanie
do terapii ruchowej.

IX. Schorzenia pediatryczne

1. Zahamowanie rozwoju fizycznego:

a) masaż klasyczny:
pobudzenie do wzrostu.

X. Schorzenia neurologiczne

1. Porażenia wiotkie:

a) masaż klasyczny:
utrzymanie trofiki pomiędzy ośrodkiem
porażenia a regeneracją nerwów.

Korzystając z wyżej podanych informacji,
należy oprzeć się przede
wszystkim na pacjentach, są oni naj
lepszą wykładnią naszych poczynań.

Oprócz wyżej podanych rodzajów
masażu w jednostkach chorobowych,
można opierać się na własnych doświadczeniach
i stosować dodatkowe
formy. Pamiętać należy zawsze, że
masaż jest jedyną terapią, w której
odbywa się bezpośrednie oddziaływanie
terapeuty na ciało masowanego.

Możemy ocenić zmiany takie jak
napięcia, rozciągnięcia, nadmierna
wrażliwość, wiotkość itp.

Z całą odpowiedzialnością powiedzieć
trzeba, że masaż uznać należy za
niezbędną terapię w wielu stanach
chorobowych.

Piśmiennictwo:
1) J. Jankowiak: Masaż klasyczny.
PZWL, Warszawa 1974.
2) Knauth, Reiners, Huhn: Physiotherapeutisches
Rezeptierbuch.
Berlin, Damstadt 1991.
3) Physikalische Therapie in
Theorieund Praxis. "Sonderdruck",
16/95.