[massagewarsaw]

Ostroga piętowa (łac. Calcar calcanei) to dolegliwość, którą ludzie kojarzą w szczególności z bólem, wizytami u lekarza, wstrzykniętymi blokadami, farmakologią, a w najgorszym wypadku zabiegiem. Czy aby na pewno jest to potrzebne? Czy ostroga piętowa boli? Czy pierwsze co musimy zrobić to zasięgnąć porady lekarza?

Otóż odpowiedź jest całkiem prosta – NIE!

Wyobraźmy sobie trzy struktury: podeszwę stopy (hamak rozpięty między piętą a palcami), okostną, do której przyczepia się podeszwa oraz kość piętową ściśle związaną z okostną.

Najbardziej narażeni na ból są ludzie, którzy zmuszeni są do stania przez dłuższy czas na twardym podłożu, amatorzy chodziarstwa, joggingu, tańca, osoby otyłe i Ci, którzy tysiące razy w ciągu dnia uderzają piętą o podłoże czego wynikiem jest przeciążenie rozcięgna podeszwowego. Pamiętajmy, że rozcięgno podeszwowe z wiekiem traci swoją elastyczność i prowadzi do mikrourazów a w konsekwencji do jego zapalenia!

W trakcie ruchu nasza struktura numer jeden czyli podeszwa (amortyzator) pociąga w stronę palców okostną, przyczepioną do kości piętowej. W pewnej chwili może dojść do odrywania się pociąganej okostnej od kości piętowej. Ale jak powstaje ostroga? Znajdujące się w organizmie komórki kościotwórcze (osteoblasty) chcąc utrzymać odpowiedni stan tkanki kostnej automatycznie w miejsce „luki” wytwarzają nową tkankę nazywaną ostrogą piętową.

Nie jest to jednak przyczyna bólu! U niektórych ludzi ból pojawia się tylko w jednej stopie mając ostrogi piętowe w dwóch stopach. Idąc dalej, u 15% populacji ostroga piętowa ujawnia się na zdjęciu RTG nie dając żadnych dolegliwości bólowych.

Podsumowując, główną przyczyną bólu w okolicy pięty jest zapalenie rozcięgna podeszwowego, którego typowymi objawami można nazwać ból i sztywność dolnej części pięty nasilające się z samego rana, po dłuższym odpoczynku lub po długotrwałym przeciążaniu stopy o czym pisałem wyżej.

Innymi przyczynami bólu dolnej części stopy mogą być: głębokie uszkodzenie powięzi podeszwowej, złamanie przeciążeniowe kości piętowej, choroba Haglunda-Severa (jałowa martwica guza piętowego). Kiedy ból odczuwalny jest w obu stopach należy wykluczyć takie jednostki chorobowe jak: zespół Reitera, ZZSK (Zesztywniejące Zapalenie Stawów Kręgosłupa), artropatię na tle dny moczanowej oraz układowy toczeń rumieniowaty.

Znamy już większość przyczyn pojawienia się bólu ale jak do tego podejść? Statystyki mówią, że 90-95% pacjentów cierpiących na zapalenie powięzi podeszwowej wraca do zdrowia po 6-12 miesiącach korzystając z terapii manualnej i działań profilaktycznych.

Innym sposobem zalecanym przez niektórych lekarzy jest operacyjne wycięcie ostrogi, które skutkuje poprawą zaledwie w 50% przypadków i najczęściej powraca. Co więcej, praca manualna tylko na podeszwie stopy i ścięgnie Achillesa cieszy się 83% skutecznością.

Rozpatrując problem bardziej globalnie przyczyny możemy szukać dochodząc nawet do czepca ścięgnistego (na głowie).

Od strony leczenia ruchem w naszej praktyce możemy wykorzystać między innymi pracę na powięzi modelem FDM (Fascial Distortion Model), techniki przepływu energii mięśniowej opierając się o koncepcję taśm anatomicznych czy przykładowo masaż funkcyjny i poprzeczny, którymi osiągnąć można podobne rezultaty.

Nieodzownym elementem skutecznego leczenia jest edukacja pacjenta i praca w domu pomiędzy spotkaniami z fizjoterapeutą (odpowiednie rozluźnianie, ćwiczenia, kontrola stanu zapalnego).

Wielu lekarzy – „specjalistów” rehabilitacji, fizjoterapeutów zaleca także stosowanie ultradźwięków, pola magnetycznego, których skuteczność niestety nie jest dostatecznie potwierdzona badaniami naukowymi. Skuteczniejszą metodą wydają się być zabiegi falą uderzeniową lecz panują tutaj sprzeczne poglądy na ten temat. Osobiście uważam, że zabiegi falą uderzeniową można zastosować jako efekt kosmetyczny „wywożąc śmieci” nagromadzone przez rozcięgno podeszwowe.

Na zakończenie zadajmy sobie pytanie: czy lepiej walczyć z objawami czy usunąć przyczynę ich powstawania? Stosując blokady, opatrunki gipsowe, farmakologię, wkładki ortopedyczne, zabieg operacyjny nie zastanawiamy się nad tym czy problem powróci ale KIEDY powróci?

Darek Bogacz /FizjoStrefa