[fizjopasja]

Witam serdecznie. Jestem studentką fizjoterapii, mam do opracowania temat fizjoterapia w chorobach tarczycy. Napisałam króciutko o anatomii tarczycy a także o nadczynności i niedoczynności tarczycy dlatego, że więcej oczywiście chciałabym się skupić na fizjoterapii. Jakie można tu zabiegi zastosować i dlaczego akurat te? czy mógłby mi ktoś pomóc? pozdrawiam.

[administrator]

Leczenie chorób tarczycy
artykuł dr. n. med. Tadeusza Górowskiego

Choroby gruczołu tarczowego (tarczycy) są bardzo rozpowszechnione. Dotyczą one przede wszystkim kobiet, które chorują kilkakrotnie częściej od mężczyzn.

Schorzenia tarczycy przejawiają się głównie zmianami w jej budowie, które występują znacznie częściej od zaburzeń w czynności tarczycy. Oba te rodzaje zmian mogą jednak pojawiać się łącznie. Nowe badania przeprowadzone w Polsce pozwalają sądzić, że powiększenie tarczycy występuje na przeważającym obszarze kraju endemicznie, a więc u ponad 10% osób dorosłych.

Nieprawidłowa budowa tarczycy, o ile nie polega na obecności nowotworu złośliwego, rzadko ma groźne następstwa kliniczne. Natomiast zaburzenia czynności tarczycy często upośledzają ogólny stan zdrowia.

Stwierdzenie choroby tarczycy nie powinno jednak wzbudzać od razu niepokoju, ponieważ wczesne rozpoznanie i leczenie przeważnie nie dopuszcza do groźnych następstw dla zdrowia. Właściwą reakcją na fakt zachorowania powinno być raczej zapoznanie się z choćby podstawowymi informacjami o istocie choroby, jej przebiegu i możliwości leczenia.


Wole obojętne

Wolem nazywamy powiększenie tarczycy. Wole nie wykazujące zaburzenia czynności oraz nie wywołane guzem złośliwym lub zapaleniem gruczołu określamy wolem obojętnym. Jest to najczęściej spotykana choroba tarczycy. Rozwija się ona w każdym wieku, ale zwykle powstaje w dzieciństwie, u młodych kobiet oraz niekiedy w trakcie ciąży. Zasadniczą przyczyną choroby jest niedobór jodu w pożywieniu i skłonność osobnicza do powiększania się tarczycy.

Leczenie zachowawcze wola obojętnego polega na stosowaniu preparatu tyroksyny. Rzadziej, zazwyczaj u dzieci, u których nie stwierdza się guzów tarczycy, podaje się jod lub jod i tyroksynę. Leczenie trwa z reguły wiele miesięcy, a kończy się stopniowym odstawianiem leków. Terapię należy podjąć w każdym przypadku, gdy tarczyca jest powiększona. Co więcej - trzeba to zrobić jak najszybciej, wczesne zastosowanie leków bowiem może prowadzić do całkowitego ustąpienia wola. Wole ustabilizowane od wielu lat, nawet jeśli już nie wymaga leczenia, powinno być obserwowane w obawie przed pogorszeniem jego stanu.

Leczenie operacyjne wola obojętnego polega na usunięciu nadmiaru tkanki tarczycy i ewentualnych guzów. Wskazaniem do operacji jest duże wole powodujące uciśnięcie tchawicy lub żył, a także obecność w nim guzów. Decyzję o skierowaniu na zabieg podejmuje lekarz, który ustala również, czy zabieg jest pilny, czy też może być wykonany w dogodnym dla chorego terminie.


Nadczynność tarczycy

Pojęciem nadczynności tarczycy określa się ogólnoustrojowe skutki nadmiernego wydzielania hormonów przez tarczycę. Zasadnicze przyczyny nadczynności tarczycy to choroba Graves-Basedowa (G-B) oraz wole guzowate nadczynne (WGN).

Choroba G-B rozwija się najczęściej u osób dotkniętych defektem układu immunologicznego (odpornościowego), który zdarza się przeważnie u kobiet. Bezpośredniej przyczyny ujawnienia się choroby G-B nie poznano. Pewną rolę odgrywa tu być może infekcja wirusowa oraz uraz fizyczny lub psychiczny. W chorobie G-B nadmierne wydzielanie hormonów tarczycy (HT) i rozrost gruczołu są spowodowane przez pobudzające działanie chorobotwórczych białek (nieprawidłowych immunoglobulin). Immunoglobuliny te są produkowane przewlekle w układzie immunologicznym osoby chorej.

W przypadku WGN (wola guzowatego nadczynnego) nadczynność tarczycy jest następstwem wydzielania dużych ilości HT przez niektóre guzy tarczycy. Guzy te stopniowo rosną, wydzielając coraz więcej hormonów. Zdarza się, że bezpośrednią przyczyną pobudzenia ich do nadprodukcji hormonów jest nadmierne spożycie jodu. W przebiegu nadczynności tarczycy wzrasta znacznie w ustroju przemiana materii, zużycie tlenu i produkcja energii cieplnej. Wpływa to szkodliwie na liczne narządy. Ponadto duże ilości krążących z krwią HT działają toksycznie m.in. na serce i układ nerwowy.

Chorzy na nadczynność tarczycy mają liczne dolegliwości, a przede wszystkim odczuwają stałe osłabienie, uczucie gorąca, nerwowość, szybkie lub nierówne kołatanie serca, drżenie rąk. Mimo dobrego apetytu chudną. Ponadto w chorobie G-B dochodzi do powiększania się tarczycy i wytrzeszczu oczu. W nielicznych przypadkach wytrzeszcz przybiera tak znaczne rozmiary, że upośledza wzrok.

Leczenie nadczynności tarczycy polega przede wszystkim na hamowaniu wydzielania HT za pomocą leków, np. metizolu lub methyltiouracylu. Prowadzi to do ustąpienia choroby G-B w około 50% przypadków. W pozostałych przypadkach nadczynności tarczycy stosuje się leczenie radykalne, polegające na napromienianiu tarczycy radiojodem lub na wycięciu znacznej części tarczycy. Poprzedza się je często wstępnym podawaniem leków, np. metizolu. Leczenie radykalne jest prawie zawsze skuteczne; może jednak powodować powikłania. Należą do nich: niedoczynność tarczycy oraz, w następstwie operacji, osłabienie głosu lub rozwinięcie się zaburzeń gospodarki wapniowej w ustroju. Powikłania te wymagają dalszego leczenia. Kobiety z nadczynnością tarczycy powinny unikać ciąży, ponieważ zarówno sama choroba, jak i jej leczenie mogą wpływać ujemnie na rozwój płodu.


Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy jest ogólnoustrojową chorobą wynikającą z niedostatecznego wydzielania hormonów przez tarczycę. Przyczyną jest przeważnie stan zapalny tarczycy oraz jej uszkodzenie przez leczenie radiojodem lub przez operację. Niedoczynność tarczycy spowodowaną uszkodzeniem tego gruczołu określamy jako niedoczynność pierwotną. Czasami przyczyną niedoboru wydzielania hormonów przez tarczycę jest choroba przysadki, która wydziela za mało TSH, tj. hormonu pobudzającego czynność tarczycy. W tych przypadkach schorzenie nazywamy niedoczynnością tarczycy wtórną.

Nasilenie objawów niedoczynności tarczycy określa się w zależności od stopnia niedoboru hormonów. Chorobę o ciężkim przebiegu nazywamy obrzękiem śluzowatym.

Szkodliwe skutki braku HT zależą również od okresu życia, w którym brak ten wystąpił. HT są bowiem niezbędne dla prawidłowego rozwoju organizmu. U płodu niedobór zdarza się na szczęście bardzo rzadko. Powoduje to ciężkie upośledzenie rozwoju dziecka, określane jako matołectwo. Niedoczynność tarczycy u dzieci starszych nie powoduje już tak poważnych następstw. Chorobę tę nazywamy niedoczynnością tarczycy młodzieńczą lub obrzękiem śluzowatym młodzieńczym. Objawy są wówczas podobne do objawów obserwowanych u osób dorosłych, ponadto występuje jednak opóźnienie wzrostu i rozwoju intelektualnego dziecka.

W przypadku obrzęku śluzowatego dochodzi do znacznego zwolnienia przemiany materii. Zmniejsza się zużycie tlenu i produkcja energii cieplnej w ustroju. Temperatura ciała ulega obniżeniu. Chorzy odczuwają stale chłód, osłabienie, bóle mięśni oraz spowolnienie fizyczne i psychiczne. Stają się senni i zwalnia się u nich czynność serca. Pojawiają się obrzęki, zwłaszcza na twarzy. Skóra staje się sucha i szorstka, przerzedza się owłosienie. Występują dokuczliwe zaparcia. Krwawienia miesięczne stają się zbyt obfite.

W umiarkowanie nasilonej niedoczynności tarczycy objawy choroby nie są tak typowe. Podstawą rozpoznania staje się wówczas oznaczenie stężenia hormonów w surowicy krwi.

Niedoczynność tarczycy leczy się przewlekłym podawaniem preparatu tyroksyny. Na początku stosuje się małe dawki leku. Następnie ustala się dawki w proporcji do ciężaru ciała, uwzględniając jednak indywidualną reakcję na preparat. Dzieci, młodzież i kobiety w ciąży z niedoczynnością tarczycy wymagają podawania stosunkowo większych dawek tyroksyny od pozostałych chorych. Wyniki leczenia są zwykle dobre. Jednak osoby w wieku podeszłym lub dotknięte chorobą serca mogą źle znosić leczenie. W tych przypadkach dawkę tyroksyny trzeba ograniczyć, co powoduje, że uzyskuje się tylko częściową poprawę stanu zdrowia.


Zapalenie tarczycy

Pojęcie zapalenia tarczycy obejmuje wiele chorób, wywołujących w gruczole zmiany zapalne lub zbliżone do zapalnych. Zmiany te, jeśli nawet rozwijają się w nie powiększonej tarczycy, powodują często rozwinięcie się wola. Dlatego obok nazwy "zapalenie tarczycy" jest rozpowszechnione określenie "zapalenie wola". Najczęściej spotykane postacie zapalenia tarczycy to zapalenie podostre i przewlekłe.

Zapalenie podostre tarczycy wywołują najprawdopodobniej wirusy. Choroba występuje zwykle u osób w wieku 30-50 lat. Kobiety chorują czterokrotnie częściej niż mężczyźni. Zapalenie podostre bywa poprzedzone bólem gardła. Choroba obejmuje na ogół cały gruczoł, czasami jednak jeden płat lub nawet część płata.

Zmieniona zapalnie tarczyca jest dobrze odgraniczona od otaczających ją tkanek. Pod wpływem zapalenia tkanka tarczycowa rozrasta się równomiernie i twardnieje. Czasami tworzą się w tarczycy guzki. W początkowym okresie choroby występują zwykle: gorączka, bóle szyi promieniujące do uszu oraz objawy kliniczne nadczynności tarczycy, najczęściej o nieznacznym nasileniu. Ten okres jest zwykle krótki, po czym następuje powolna poprawa. Choroba trwa na ogół kilka tygodni i kończy się całkowitym powrotem do zdrowia lub znacznie rzadziej - pojawieniem się niedoczynności tarczycy. Znane są również przypadki nietypowe, o krótkotrwałym lekkim przebiegu, jak też o przebiegu przewlekłym, kiedy dolegliwości powtarzają się przez wiele miesięcy.

Podostre zapalenie tarczycy ma skłonność do samoistnego ustąpienia. Dlatego leczenie można ograniczyć do podawania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz stosowania ciepłych, wilgotnych okładów na szyję. Niekiedy w razie bardzo nasilonych dolegliwości poprawę powoduje podanie leku hormonalnego - enkortonu. O stosowaniu tego leku decydować musi lekarz. Podawanie antybiotyków na ogół nie jest potrzebne, chyba że dochodzi do powikłania w postaci infekcji bakteryjnej.

Przewlekłe zapalenie tarczycy rozwija się najczęściej na tle zaburzeń immunologicznych, niekiedy również na skutek infekcji bakteryjnej.

Zaburzenia immunologiczne prowadzące do zapalenia tarczycy polegają na tzw. autoagresji, wskutek której może nastąpić powolne niszczenie przez własny organizm niektórych jego narządów. Tę postać przewlekłego zapalenia tarczycy określa się jako zapalenie limfocytowe, a najczęściej jako chorobę Hashimoto, od nazwiska lekarza, który ją opisał. W tym schorzeniu układ odpornościowy chorego reaguje na komórki tarczycy jak na obce białko. Może to prowadzić do powolnego uszkodzenia, a nawet zniszczenia tarczycy. Ogniskowa postać tej choroby rzadko powoduje ciężkie następstwa kliniczne. Leczenie jej polega na przewlekłym podawaniu preparatu tyroksyny.

Postać rozsiana choroby prowadzi przeważnie do stopniowego zaniku gruczołu i jego niedoczynności. Leczenie rozsianego zapalenia, mające na celu zahamowanie postępu choroby, bywa na ogół mało skuteczne i w rezultacie jest konieczne leczenie niedoczynności tarczycy. Terapia zapalenia tarczycy wywołanego przez bakterie polega na stosowaniu antybiotyków, rzadziej jest potrzebny zabieg chirurgiczny.


Nowotwory złośliwe tarczycy

Nowotwory złośliwe tarczycy występują stosunkowo rzadko i w znacznej większości przypadków można je skutecznie leczyć. Rozpoznanie ustala się na podstawie badania klinicznego, a przede wszystkim na podstawie badania mikroskopowego tkanki tarczycy. Materiał do tego badania uzyskuje się np. za pomocą biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (w skrócie BAC). Najczęściej są spotykane nowotwory zróżnicowane, tj. brodawkowaty i pęcherzykowy. Guzy te, a zwłaszcza raka brodawkowatego, charakteryzuje dość powolny przebieg choroby. Leczenie raka zróżnicowanego polega przede wszystkim na doszczętnym wycięciu nowotworu wraz z rozległym lub nawet całkowitym wycięciem pozostałej tkanki tarczycy. Zdarza się, że rozpoznanie nowotworu ustala się dopiero po operacji, np. wola pozornie obojętnego. Często jest konieczne wówczas wykonanie drugiej, bardziej rozległej operacji.

Inna metoda, stosowana zwykle jako uzupełnienie operacji, to leczenie radiojodem. Pacjenci z chorobą nowotworową pozostają pod stałą opieką lekarską i przyjmują przewlekle preparat tyroksyny lub niekiedy trójjodotyroniny. Samowolne przerwanie tego leczenia jest niedopuszczalne.

Inne, bardziej złośliwe guzy tarczycy, np. rak anaplastyczny, zdarzają się wprawdzie rzadko, ale wykazują na ogół znaczną oporność na leczenie. Jednak ich wczesne wykrycie stwarza szansę skutecznego przeciwdziałania chorobie.

Chorzy na nadczynność tarczycy odczuwają stałe osłabienie, uczucie gorąca, drżenie rąk, kołatanie serca. Tarczyca jest powiększona, pojawia się wytrzeszcz oczu.

Nowotwory złośliwe tarczycy występują stosunkowo rzadko i w znacznej większości przypadków można je skutecznie leczyć.
...


Leczenie niedoczynności tarczycy
Stała substytucja LT4 w dawce dobowej ustalonej indywidualnie dla każdego pacjenta
Preparaty soli sodowej lewotyroksyny (tabletki): Eferox; Eltroxin; Euthyrox; Letrox;
Preparat złożony T3 i T4: Novothyral;

Leczenie nadczynności tarczycy:
zachowawcze - leki doustne - tyreostatyki
metimazol, Metizol, tabl. 0.005, Polfa; Thyrozol, tabl. O,005, 0,01, 0,02, Thyrosan 0.05
oraz radykalne - leczenie 131I,
- leczenie chirurgiczne po osiągnięciu eutyreozy

Źródło: brak

[fizjopasja]

Bardzo dziękuję za ten artykuł, on mi jest znany, jednak nie o to mi chodziło. Interesuje mnie jakie konkretnie zabiegi fizjoterapeutyczne można zastosować w przypadku nadczynności i niedoczynności tarczycy i dlaczego. Może coś w bibliotece będzie, zobaczę.