massagewarsaw - 2010-05-16, 19:42 Temat postu: Wskazania do masażu w niektórych schorzeniach NIEWIDOMY MASAŻYSTA Nr 4-160 KWARTALNIK Mgr Józef Małosek szczecin Streszczenie: Przedstawiono wskazania do masażu w: chorobach reumatycznych, pourazowych i pooperacyjnych obrazach stanu chorego, obrzękach limfatycznych, schorzeniach dróg oddechowych, schorzeniach kardiologicznych, chorobach układu trawienia, chorobach kobiecych, osteoporozie, schorzeniach pediatrycznych, schorzeniach neurologicznych. Słowa kluczowe: klasyfikacja masażu, wskazania, jednostki chorobowe. W oczekiwaniu na książkę A. Zborowskiego pt. "Masaż w poszczególnych jednostkach chorobowych", chciałbym ogólnie odnieść się do tego tematu na podstawie najnowszej literatury niemieckiej. Przedstawiając medyczne wskazania do masażu - mówiąc szerzej o terapii manualnej - należy przede wszystkim zwrócić uwagę na fakt, że ręka jest najstarszym narzędziem pracy człowieka. Od niepamiętnych czasów ręka była często nieświadomie wykorzystywana w celach leczniczych, przez głaskanie miejsca obolałego, pocieranie czy też ugniatanie. Po raz pierwszy masażem, jako jedną z metod leczenia, zajął się Hipokrates (460-370 I. p.n.e.), w swoim piśmie "O stawach" domagał się od lekarzy wszechstronnego doświadczenia medycznego, do którego należy również masaż. Od setek lat wielu lekarzy donosiło o swoich doświadczeniach z masażem, jego działaniu i oznakach wyleczenia. Historycznie spoglądając na terapię manualną należy powiedzieć, że wiek XVIII i XIX był burzliwy dla rozwoju masażu leczniczego. Wraz z rozwojem nauk przyrodniczych rozpoczęły się systematyczne badania nad procesami fizjologicznymi, pobudzanymi za pomocą masażu. Lecznicze działanie masażu zostało odzwierciedlone w rozlicznych publikacjach, jak i w przekazach ustnych samych pacjentów. Reakcje organizmu na masaż mogą być różne, podobne, ale nigdy nie takie same, nawet gdy dotyczy to tej samej jednostki chorobowej. Nie sposób zliczyć rodzajów masażu. Punktem wyjścia jest jednak zawsze masaż klasyczny, chociaż często stosuje się rodzaj masażu celowanego dla danej choroby. Do tej pory nie wiadomo, który rodzaj masażu jest w Polsce oficjalny. Opierając się na literaturze niemieckiej, podaje się jasno, że jedynie te formy (rodzaje) masażu są oficjalnie dopuszczone w Niemczech, które, w ocenie naukowej, w trakcie stosowania mają charakter leczniczy. Z kolei, nie uznawane są takie rodzaje, które mają charakter naturalny i stosuje się je jako metodę uboczną (dodatkową). Obecnie uznane są następujące rodzaje masażu: masaż klasyczny, deep fictron (głębokie rozcieranie) ręczny drenaż limfatyczny, masaż stref reflektorycznych, masaż łącznotkankowy, masaż segmentarny, masaż okostnowy, masaż okrężnicy. Opierając się dalej na literaturze niemieckiej, przedstawić warto wskazania do masażu w poszczególnych zespołach chorobowych. I. Choroby reumatyczne 1. Chroniczne zapalenie wielostawowe, nie dotyczy stanów zapalnych napadowych: a) masaż klasyczny: odnowa (regeneracja) tkanek i utrzymanie prawidłowego działania, łagodzenie stanów bólowych, przygotowanie do terapii ruchowej za pomocą serii zabiegów, b) masaż łącznotkankowy: regeneracja tkanek, utrzymanie prawidłowego działania. 2. Zesztywniające zapalenie stawów kręgowych, m.in. serologicznie ujemne zapalenie stawów kręgowych: a) masaż klasyczny: regulacja napięcia mięśniowego, złagodzenie stanów bólowych, odbudowa tkanek i utrzymanie prawidłowego ich działania, rozluźnienie myogeloz, przygotowanie do terapii ruchowej; b) masaż łącznotkankowy: odbudowa tkanek i utrzymanie prawidłowego ich działania; c) masaż okostnowy: likwidowanie stanów bólowych. 3. Artroza dużych stawów: a) masaż klasyczny: regulacja napięcia mięśniowego, wzmacnianie powięzi mięśniowych; b) masaż łącznotkankowy: odbudowa i utrzymanie prawidłowego funkcjonowania tkanek; c) masaż okostnowy: likwidowanie reumatycznych zespołów bólowych, przygotowanie do terapii ruchowej. 4. Kręgowe i kręgosłupowe zespoły bólowe we wszystkich odcinkach kręgosłupa, na podstawie zmian zwyrodnieniowych: a) masaż klasyczny: regulacja tonusu mięśniowego, usuwanie bólów mięśniowych i stwardnień mięśni (myogeloz), odbudowa tkanek, przygotowanie do terapii ruchowej; b) masaż łącznotkankowy: utrzymanie prawidłowego funkcjonowania tkanek. 5. Pozastawowy reumatyzm, wszystkie zwyrodnieniowe formy reumatyzmu tkanek miękkich: a) masaż klasyczny: zniesienie napięcia tkankowego, likwidowanie zmian strukturalnych tkanek, tłumienie bólu; b) masaż łącznotkankowy: normalizacja funkcjonowania tkanek; c) masaż okostnowy: likwidowanie bólów lokalnych. II. Pourazowe i pooperacyjne obrazy stanu chorego, zespoły objawowe. 1. Uszkodzenie tkanek, krwiaki, obrzęki: a) masaż klasyczny, ręczny drenaż limfatyczny: likwidowanie obrzęków i krwiaków, zapobieganie wiądu; b) masaż łącznotkankowy: odbudowa i utrzymanie prawidłowego funkcjonowania tkanek. 2. Syndrom Sudecka od stadium bolesnego zwyrodnienia: a) masaż łącznotkankowy; b) masaż segmentarny: likwidowanie bólu, poprawa trofiki tkanek; c) ręczny drenaż limfatyczny: odbudowa tkanek, utrzymanie prawidłowego funkcjonowania tkanek. III. Obrzęk limfatyczny 1. Obrzęk limfatyczny, obrzęk tłuszczowy, encefalopatię: a) ręczny drenaż limfatyczny w ramach kompleksowej fizykalnej terapii: likwidowanie obrzęku, odbudowa i utrzymanie prawidłowego funkcjonowania tkanek. IV. Schorzenia dróg oddechowych 1. Nieprawidłowe oddychanie, rozedma: a) masaż klasyczny: zniesienie napięcia mięśniowego (uelastycznienie klatki piersiowej), likwidowanie zlepów i stwardnień mięśniowych (myogeloz), rozrzedzenie śluzu przez opukiwanie i wibrację, łączenie masażu z terapią oddechową; b) masaż łącznotkankowy; c) masaż segmentarny: uelastycznienie klatki piersiowej. V. Schorzenia serca i naczyń krwionośnych 1. Angina pectoris, pseudoangina pectoris: a) masaż klasyczny: likwidowanie myogeloz, obniżenie napięcia mięśniowego; b) masaż łącznotkankowy: poprawa ukrwienia naczyń wieńcowych; c) masaż segmentarny: uelastycznienie klatki piersiowej; d) masaż okostnowy: likwidowanie częstotliwości i intensywności napadów duszności, likwidowanie napadów duszności. 2. Chroniczna niewydolność żylna, ulcus cruris (owrzodzone podudzia): a) masaż klasyczny: likwidowanie "pancerza lędźwiowego; b) masaż łącznotkankowy; c) masaż segmentarny: likwiduje zastój żylny, odbudowa tkanek; d) masaż okostnowy: przyśpiesza leczenie wrzodów. 3. Zarostowe zapalenie tętnic: a) masaż łącznotkankowy; b) masaż segmentarny: przyśpiesza przekrwienie, następuje odbudowa tkanek, reguluje prawidłowe funkcjonowanie tkanek; c) masaż okostnowy: uśmierzenie bólu. VI. Choroby układu trawienia 1. Podrażnienie pęcherzyka żółciowego, cholestopatria niezapalna: a) masaż łącznotkankowy; b) masaż segmentarny: neurowegetatywne wyrównanie; c) masaż okostnowy: likwidowanie bólu. 2. Zespół symptomów gastro-kardialnych: a) masaż łącznotkankowy: neurowegetatywne wyrównanie w obrębie żołądka, jelit i serca; b) masaż okrężnicy: likwidowanie wzdęć. VII. Choroby kobiece 1. Zaburzenia miesiączkowania z towarzyszącymi objawami wegetatywnymi: a) masaż łącznotkankowy; b) masaż segmentarny: neurowegetatywne wyrównanie; c) masaż okostnowy: likwidowanie bólu. VIII. Osteoporoza a) masaż klasyczny; b) ręczny drenaż limfatyczny: uśmierzenie bólu, przygotowanie do terapii ruchowej. IX. Schorzenia pediatryczne 1. Zahamowanie rozwoju fizycznego: a) masaż klasyczny: pobudzenie do wzrostu. X. Schorzenia neurologiczne 1. Porażenia wiotkie: a) masaż klasyczny: utrzymanie trofiki pomiędzy ośrodkiem porażenia a regeneracją nerwów. Korzystając z wyżej podanych informacji, należy oprzeć się przede wszystkim na pacjentach, są oni naj lepszą wykładnią naszych poczynań. Oprócz wyżej podanych rodzajów masażu w jednostkach chorobowych, można opierać się na własnych doświadczeniach i stosować dodatkowe formy. Pamiętać należy zawsze, że masaż jest jedyną terapią, w której odbywa się bezpośrednie oddziaływanie terapeuty na ciało masowanego. Możemy ocenić zmiany takie jak napięcia, rozciągnięcia, nadmierna wrażliwość, wiotkość itp. Z całą odpowiedzialnością powiedzieć trzeba, że masaż uznać należy za niezbędną terapię w wielu stanach chorobowych. Piśmiennictwo: 1) J. Jankowiak: Masaż klasyczny. PZWL, Warszawa 1974. 2) Knauth, Reiners, Huhn: Physiotherapeutisches Rezeptierbuch. Berlin, Damstadt 1991. 3) Physikalische Therapie in Theorieund Praxis. "Sonderdruck", 16/95. |
||||||
